7 mẫu Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối hay nhất

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối của Hồ Chí Minh dưới đây không chỉ giúp những em lớp 11 có thêm những ý tưởng hay cho bài viết của mình mà còn nhanh chóng cảm nhận được quang cảnh sinh hoạt của người lao động.

Hai câu thơ cuối bài Chiều tối trình bày rất cụ thể đời sống thường nhật. Đó là cảnh cô em xóm núi đang cần mẫn xay ngô và lò than rực hồng tỏa ra ánh sáng và người đi đường như quên đi hoàn cảnh của riêng mình, hoà vào không khí lao động. Vậy sau đây là 7 bài phân tích 2 câu cuối Chiều tối, mời những bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Bạn Đang Xem: 7 mẫu Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối hay nhất

Dàn ý phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối

I. Mở bài:

Giới thiệu bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù

II. Thân bài:

Hai câu thơ trình bày rất cụ thể đời sống thường nhật. Đó là cảnh cô em xóm núi đang cần mẫn xay ngô và lò than rực hồng tỏa ra ánh sáng và người đi đường như quên đi hoàn cảnh của riêng mình, hoà vào không khí lao động.

– Điểm nhìn của thi sĩ lúc này không phải là đỉnh trời nữa mà là mặt đất. Người đã ghi lại hình ảnh của cô gái xay ngô. Hình ảnh này vượt bậc trong bức tranh chiều tối.

– bác bỏ đã quên hoàn cảnh của mình để cảm nhận cuộc sống xung quanh. bác bỏ như hoà vào không khí lao động ở xóm núi, đồng cảm với nỗi vất vả của người lao động.

– Cô gái xay ngô và bếp lửa rực hồng gợi tới cảnh gia đình đầm ấm, bộc lộ khát vọng, ước mơ thầm kín của người tù bị lưu đày trên đất khách về cuộc sống tự do.

– Có hai chi tiết cần chú ý:

+ Một là hình ảnh cô gái xuất hiện đã hướng người đọc từ không gian cảnh vật của mây trời, chim muông trở về với đời sống con người. Đâu cũng là đặc điểm của câu chuyển trong bất cứ bài thơ tứ tuyệt nào của bác bỏ.

Con người trong thơ của bác bỏ vừa khoẻ khoắn, nó mang lại niềm vui trong cuộc sống lao động. Nó làm dịu đi nỗi đơn chiếc của người đi đường. Người đi đường trong phút chốc cũng cảm thấy khá ấm của sự sống, của tự do.

+ Hai là hình ảnh rực hồng của lò than. Chữ “hồng” thật đáng chú ý. đó là “thi nhãn” (con mắt của thi sĩ) hay là “nhãn tự” (chữ có mắt). Hoàng Trung Thông nghĩ rằng “Chữ hồng sáng bừng lên. Nó cân lại, chỉ là một chữ thôi với hai mươi bảy chữ khác dầu nặng tới mấy chăng nữa”.

– Bài thơ có sự vận động của không gian, thời gian từ lúc chiều muộn cho tới chiều tối, từ không gian núi rừng hiu quạnh tới không khí đầm ấm của gia đình. Từ nỗi buồn đơn chiếc, thấm mệt của người tù bị lưu đày tới niềm vui tìm thấy trong lao động. Sự vận động ấy chỉ có ở sự cảm nhận, cái nhìn đầy lạc quan và tình yêu thương con người của một tâm hồn “Nâng niu tất cả chỉ quên mình”.

III. Kết bài:

Nêu cảm nhận của em về bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh

Xem thêm: Top 20+ bài phân tích thương vợ hay nhất

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối – Mẫu 1

Thơ của bác bỏ thường là vậy, thoạt nhìn xem tưởng không có gì sáng tạo, vẫn chỉ là những hình ảnh ước lệ thân thuộc trong lối đường thi:

Chim mỏi về rừng tìm chỗ ngủ
Cho mây trôi nhẹ giữa từng không

Thực ra, đó là hình ảnh tích cực trong mắt của người tu thi sĩ khi chiều tối nơi núi rừng.
Tuy nhiên, thơ của Hồ Chí Minh vẫn có một điểm rất độc đáo: mạch thơ, hình ảnh thơ cũng như tư tưởng thơ ít khi tĩnh lại mà thường vận động một cách đầy khỏe khoắn và bất thần, hướng về sự sống và ánh sáng:

Cô em xóm núi xay ngô tối
Xây hết lò than đã rực hồng

nếu như như nói về cảnh thì sự chuyển cảnh trong Câu thơ này cũng rất đỗi tự nhiên. Khi đêm đã buông xuống, tấm màn đen của nó đã bao trùm lên toàn cảnh vật thì thi sĩ chỉ có thể hướng tầm nhìn về phía có ánh sáng. Đó chính là ánh sáng soi tỏ hình ảnh một cô thôn nữ xay ngô để chuẩn bị bữa cơm chiều.

Ở câu thơ thứ ba, người dịch đã thêm chữ “tối” Không có trong nguyên tác. Từ nay không sai nhưng lại làm cái tinh tế của bài thơ mất mát đi ít nhiều. Nó vừa làm lộ ý thơ, vừa khiến cho nội dung kém đi sự gợi mở.

Lê Chí Viễn còn phát hiện ra thêm một điểm vô cùng tinh vi ở câu thơ này. Đảo ngữ “ma bao túc” “bao túc mà hoàn” khiến cho câu thơ trở nên thật hấp dẫn và đặc biệt. Thời gian trôi tình theo cánh chim và làn mây, theo những vòng xoay ngô cuối của người thiếu nữ, quay mãi, quay mãi và tới khi cô ấy phải ngừng lại thì lo than đã rực Hồng, nó dịch lên một thứ ánh sáng tuyệt đẹp. Thứ ánh sáng tỏa ra từ phía lò than kia không chỉ là thứ ánh sáng thắp lên trong đêm tối tăm, mịt mù mà còn là ánh sáng của niềm tin, của hy vọng mà bác bỏ vẫn luôn luôn tin tưởng và gửi gắm. Đọc thơ bác bỏ, buồn nhưng vẫn tràn ngập niềm tin và hy vọng có nhẽ là vì vậy.

Hai câu thơ đầu là cảnh buồn, cảnh chiều muộn với hình ảnh cánh chim và con người đều mỏi mệt trước giờ khách tàn lụi nhưng hai câu thơ sau lại là một niềm vui, một niềm tin nao nức, mong chờ qua hình ảnh đúng lửa hồng. Chỉ một hình ảnh nhỏ nhưng lại có thể cân chỉnh cả bài thơ, khiến cho bài thơ sáng rực lên sự rét mướt. Sự sống, ánh sáng và niềm vui của con người được hiện lên ở trung tâm của bức tranh được thi sĩ vẽ ra đã tỏa sáng, xua tan cái cô quạnh, cái mỏi mệt của cảnh chiều nơi núi rừng.

Nguyễn Du đã từng nói: “ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” Chân lý ấy khá ứng với hai câu thơ trước tiên. Nhưng ở hai câu thơ này, ta phải nhấn mạnh rằng do cảnh buồn nên người cũng muốn buồn theo. Tuy vậy, ở hai câu thơ sau thì niềm vui đã quay trở lại. Sự hy vọng, niềm tin thông qua hình ảnh gọi lửa hồng đã khiến cho bài thơ trở nên vui tươi và dạo dực hơn hẳn…
Mới biết mọi niềm vui, nỗi buồn của bác bỏ hồ đều gắn bó với niềm vui, nỗi buồn của quốc gia. Quyền hành nỗi xấu số của riêng mình, của tù ngục, khổ đau, bác bỏ vẫn đau đầu lo cho nước nhà…

Phân tích 2 câu cuối Chiều tối – Mẫu 2

“Chiều tối” là bài thơ được Hồ Chí Minh viết trong thời khắc sắp kết thúc của một chuyến chuyển lao. Bài thơ là một bức tranh vẽ cảnh chiều tối nơi núi rừng – cảnh đẹp bởi nó ánh lên sự sống rét mướt của con người. từ đó, bộc lộ một tâm hồn thi nhân nhạy cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên, một tấm lòng nhân hậu đối với con người, một phong thái ung dung luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai.

Cảnh chiều tối là một đề tài thân thuộc của văn học. quang cảnh buổi chiều về tối thường dễ sinh tình vì vậy, buổi chiều đã đi vào bao áng thơ kim cổ, làm nên những vần thơ tuyệt tác. Thơ chiều cổ điển thường man mác một nỗi buồn quạnh, hoang vắng trong sự tàn tạ của thời gian, hoặc trĩu nặng nỗi buồn tha phương lữ thứ. Ở đây, bằng vài nét chấm phá của văn pháp ước lệ tượng trưng tác giả đã dựng nên bức phông lớn làm nền cho cảnh chiều:

nếu như như ở hai câu thơ đầu bằng văn pháp cổ điển bác bỏ đã dựng nên bức phông lớn làm nền cho bức tranh, thì trong hai câu thơ sau, bác bỏ tập trung làm vượt bậc hình tượng trung tâm của bức tranh. Từ văn pháp cổ điển bác bỏ chuyển hẳn sang văn pháp hiện đại.

Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng

(Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết lò than đã rực hồng)

Xem Thêm : Top 46+ mẫu Mở bài Tràng Giang hay nhất

“Xóm núi” là hình ảnh giản dị biểu tượng cho sự sống bình yên của con người. Xóm núi như đẹp hơn, rét mướt hơn với hình ảnh người thiếu nữ. Vẻ đẹp trẻ trung đầy sức sống của người thiếu nữ với tư thế lao động (xay ngô) trở thành tâm điểm của bức tranh thiên nhiên buổi chiều. Điều đáng lưu ý ở đây là hình tượng người thiếu nữ trong thơ bác bỏ hoàn toàn khác với hình tượng người thiếu nữ trong thơ xưa. Người phụ nữ trong thơ xưa thì thường được ví như “Liễu yếu đào tơ” và sống trong cảnh “Phòng khuê khép kín”, chỉ biết “cầm, kì, thi, hoạ” là đủ. Còn người thiếu nữ trong thơ bác bỏ thì gắn liền với công việc lao động bình dị, đời thường, khỏe khoắn đầy sức sống. Phải chăng chính cái sức sống ấy của người thiếu nữ đã làm nên vẻ đẹp lung linh cho bức tranh.

Trong thơ xưa, những bức tranh vẽ cảnh chiều đều có bóng vía con người nhưng sao lẻ loi, cô độc và hiu hắt quá. Con người ở đây mang nặng một nỗi niềm hoài cổ, một nỗi sầu muộn:

“lòm khòm dưới núi tều vài chú,
loáng thoáng bên sông chợ mấy nhà”

(Qua Đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan)

Hay:

“Gác mái ngư ông về viễn phố,
Gõ sừng mục tử lại cô thôn”

(Chiều Hôm Nhớ Nhà – Bà Huyện Thanh Quan)

Còn con người trong thơ bác bỏ, lại là con người lao động đầy sức sống. Chính hai từ “thiếu nữ” đã làm bừng lên sức sống của bức tranh. Cô gái miệt mài xay ngô và hình như cô không chú ý tới những gì xung quanh mình. Cối xay vẫn cứ quay và quay tít “ma bao túc” rồi “bao túc ma” và khi ngô đã xay xong “bao túc ma hoàn” thì cô mới nhìn thấy “lò than đã rực hồng”. Hình ảnh “lò than đã rực hồng” hiện lên trong đêm tối càng làm vượt bậc hình ảnh người thiếu nữ. Toàn bộ cảnh thiên nhiên đang chìm trong màu xám nhạt chuyển sang màu tối. Cũng vì vậy hình ảnh lò than rực hồng có sức lôi cuốn đặc biệt. Bài thơ kết thúc bằng chữ “hồng”, có thể nói đó chính là chỗ đẹp nhất của bài thơ. Đó chính là ánh lửa hồng của cuộc sống đầm ấm, hạnh phúc gia đình, ánh lửa hồng của sự sống, của niềm lạc quan. Chữ “hồng” đặt ở cuối bài thơ soi rõ vẻ đẹp của người thiếu nữ, toả ánh sáng và khá ấm xua đi cái buồn vắng của bức tranh chiều tối nơi rừng núi.

Hai câu thơ đã cho ta thấy được cái nhìn rét mướt đầy yêu thương, trân trọng của bác bỏ đối với con người lao động. Buổi “Chiều tối” nơi miền rừng núi quạnh hiu, hoang vắng, lẽ ra rất đỗi buồn bã, thê lương trước mắt người tù bị xiềng xích, bị giải đi với biết bao nỗi gian lao vất vả, nhưng trái lại đó là tiếng reo vui. Chữ “hồng” ở cuối bài đã làm nên tiếng reo vui ấy, tạo cho bài thơ âm hưởng nồng ấm, dạt dào.

“Chiều tối” là một tác phẩm đằm thắm màu sắc cổ điển mà cũng rất hiện đại, thể hiện một cách tự nhiên và phong phú vẻ đẹp của hình ảnh người tù – thi sĩ, người đội viên cộng sản Hồ Chí Minh. Bài thơ đã thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của bác bỏ. Điều đặc biệt ở đây là giác quan thiên nhiên của bác bỏ gắn liền với giác quan nhân đạo, giác quan về sự sống.

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối – Mẫu 3

Bài thơ “Chiều tối” của tác giả Hồ Chí Minh được viết trong tập thơ Nhật ký trong tù, ghi lại những tháng ngày tác giả chịu cảnh tù đày ở nhà lao của Tưởng Giới Thạch.

Trong hoàn cảnh bị giải đi hết nhà tù này tới nhà tù khác, thân thể mỏi mệt bởi thủ công bị gông xiềng xiềng xích nhưng tâm hồn của tác giả vẫn vô cùng ý chí, sắt đá, thể hiện sự lãng mạn và lòng yêu đời của thi sĩ.

Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng

Hai câu thơ cuối bài Chiều tối sử dụng văn pháp cổ điển từ “Hồng” chính là nhãn tự của bài thơ. nó là hình ảnh bị dị nhưng vô cùng trung thực được tác giả ghi lại một cách tinh tế, sâu sắc. Hình ảnh con người hiện lên khi đang làm việc gợi lên sức sống mãnh liệt, vẻ đẹp giản dị của cô gái khi đang làm việc thể hiện một cuộc sống yên bình, yên vui của núi rừng sơn cước.

Hình ảnh bếp lửa lò than rực hồng mang lại cho bài thơ một luồng sinh khí mới, nó làm cho cả bài thơ như sáng bừng lên, rét mướt sự sống mới tươi vui, bình yên của nhịp sống con người.
Đồng thời nó cũng thể hiện ý thức lạc quan yêu đời trong thơ của Hồ Chí Minh, dù trong hoàn cảnh bị tù đày mỏi mệt, bởi sự áp giải của chế độ Tưởng Giới Thạch nhưng bác bỏ không hề nao núng hay tỏ thái độ lo lắng sợ hãi.

Trong tâm thế nào thì tác giả vẫn luôn yêu đời tin tưởng vào trục đường tương lai mà mình đã lựa chọn lựa. Đó chính là trục đường cách mệnh theo chủ nghĩa Mác – Lênin, phóng thích dân tộc khỏi ách thống trị của thực dân đế quốc, giành quyền độc lập về tay người dân lao động vô sản.

Bài thơ “Chiều tối” là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ hiện đại xen lẫn cổ điển trong thơ của Hồ Chí Minh. Bài thơ đã mang tới người đọc một bức tranh thiên nhiên vô cùng sinh động tươi đẹp.

Đồng thời cho chúng ta thấy tâm hồn thanh cao, ý thức lạc quan yêu đời của tác giả, dù trong hoàn cảnh nào tác giả vẫn lạc quan tin tưởng vào cuộc sống vào tương lai.

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối – Mẫu 4

Nhật kí trong tù (1942 – 1943) tỏa sáng tâm hồn cao đẹp của người đội viên cộng sản vĩ đại Hồ Chí Minh. Tâm hồn tha thiết yêu con người, quốc gia bao nhiêu thì cũng thiết tha yêu thiên nhiên cuộc sống bấy nhiêu. Tâm hồn ấy trong những tháng ngày tù đày tăm tối luôn hướng về tự do, ánh sáng, sự sống và tương lai. trên phố bị giải đi trong chiều buồn ở tỉnh Quảng Tây – Trung Quốc lòng thi sĩ – người tù bỗng ấm lên và phấn chấn vui vẻ trước thiên nhiên đẹp và hình ảnh cuộc sống bình dị yên ấm. xúc cảm thi sĩ viết bài thơ Mộ. Bài thơ được sáng tác cuối thu 1942.

Bài thơ có hai bức tranh rõ nét: hai câu đầu là cảnh hoàng hôn, hai câu sau là cảnh sinh hoạt.
Không gian thay đổi, quang cảnh sinh hoạt của một bản làng miền núi được mở ra một cách tự nhiên:

Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng

Xem Thêm : Cảm nhận khổ thơ đầu bài Tương tư của Nguyễn Bính (Dàn ý + 4 mẫu)

Hai câu thơ sử dụng văn pháp điểm nhãn của thơ cổ điển, nhưng hình ảnh thơ bình dị, trung thực lại ghi được bởi văn pháp hiện thực. Hình ảnh cô gái mải miết xay ngô và xay xong bên lò lửa rực hồng gợi bức tranh đời sống có vẻ đẹp bình dị, yên ấm, yên vui. Riêng đối với người tù mỏi mệt, mất tự do thì cảnh ấy trở nên vô cùng hấp dẫn, quý giá, thiêng liêng, vì nó lệ thuộc về toàn cầu tự do. Chỉ có ai đã từng trải qua những cánh đời khổ cực đầy giông bão mới thấy hết trị giá của từng phút giây cảnh đời bình yên. do vậy bức tranh đời sống trở thành nguồn thơ dạt dào, thể hiện niềm xao xuyến, sự rung động mãnh liệt hồn thơ.

Lò lửa hồng là hình ảnh vượt bậc trung tâm của bức tranh thơ, làm nổi rõ hình ảnh của cô gái. Nó sưởi ấm bức tranh thiên nhiên hiu hắt. lạnh lẽo và sưởi ấm tâm hồn thi sĩ. Vậy là, hình ảnh cuộc sống con người là điểm quy tụ vẻ đẹp bài thơ, tỏa sáng ánh và khá ấm xung quanh. Hình ảnh lò lửa hừng hực đặt kế bên cô gái tạo ra vẻ đẹp trẻ trung, đầy sức sống của cảnh thơ. Hoàng Trung Thông nghĩ rằng chữ hồng là nhãn tự của bài thơ là vì vậy. Ý thơ cuối khỏe, đẹp bộc lộ niềm vui, lòng yêu đời, yêu cuộc sống. ý thức lạc quan của bác bỏ.

tương tự hai câu thơ là sự quan sát của người đi đường nhưng là cái nhìn của người đang khát khao tìm về cuộc sống bình yên giản dị. Thế nên khi bắt gặp hình ảnh cuộc sống con người giữa miền sơn cước, tình yêu và niềm vui đã tràn ngập cõi lòng. Không phải ngoại cảnh tác động tới con người mà chính xúc cảm của con người trùm lên ngoại cảnh. Thiên nhiên đẹp nhưng chưa đủ mang lại niềm vui. Cuộc sống đẹp đã mang lại niềm vui tràn trề. Điều ấy đã thể hiện phẩm chất nhân văn cao đẹp của thi sĩ.

Nguyên tác chữ Hán không có từ tối, bản dịch thơ thừa từ. Không trình bày đêm tối mà vẫn cảm nhận được là nhờ ánh lửa lò than. Lấy ánh sáng để làm nổi bóng tối, nghệ thuật là ở đó.

Hình tượng thơ vận động rất tự nhiên, bất thần, khỏe khoắn: từ lạnh lẽo, hắt hiu tới ấm nóng, sum vầy, từ tối tới sáng, từ buồn sang vui… đó là điểm vượt bậc trong phong cách thơ của bác bỏ, thể hiện niềm tin yêu thế cuộc dù đang ở trong những tháng ngày khổ cực nhất.

Bài thơ Chiều tối có sự hài hòa giữa phong cách cổ điển với hiện đại, giữa thiên nhiên với tâm hồn. Bài thơ đã cho người đọc thưởng thức bức tranh thiên nhiên đẹp và cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn lớn. Một tâm hồn phong phú, giàu xúc cảm, một tình cảm hồn hậu, thiết tha với thiên nhiên, cuộc sống con người; luôn hướng về sự sống và ánh sáng, một ý thức lạc quan trong gian khổ.

Xem thêm: Top 20+ bài Phân tích Chiều tối hay nhất

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối – Mẫu 5

Hồ Chí Minh là một cái tên mà tất cả con dân Việt Nam đều ghi tạc trong tim với một lòng yêu quý, kính trọng vô bờ bến. Trong quá trình tìm lại tự do cho dân tộc, bác bỏ đã phải chịu rất nhiều khổ cực, gian lao, đã rất nhiều lần bị bắt giam, chuyển từ nhà tù này sang nhà tù khác, bị đánh đập, tra tấn man rợ. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh khó khăn ấy, ở Người vẫn ánh lên một ý thức lạc quan, một niềm tin vào một ngày mai tươi sáng.

Bài thơ “Chiều tối” nằm trong tập thơ “Nhật kí trong tù” đã thể hiện được phần nào ý thức ấy của Người. Bài thơ chỉ đơn thuần là tả lại cảnh nơi thôn quê vào một buổi chiều tối, thế nhưng ẩn chứa trong đó là một ước mơ tự do cho bản thân, ước mơ được quay trở lại quê hương để tiếp tục sứ mệnh của mình. Hai câu sau là cảnh sinh hoạt.

Không gian thay đổi, quang cảnh sinh hoạt của một bản làng miền núi được mở ra một cách tự nhiên:

“Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng”

Xem Thêm : Cảm nhận khổ thơ đầu bài Tương tư của Nguyễn Bính (Dàn ý + 4 mẫu)

Hai câu thơ sử dụng văn pháp điểm nhãn của thơ cổ điển, nhưng hình ảnh thơ bình dị, trung thực lại ghi được bởi văn pháp hiện thực. Hình ảnh cô gái mải miết xay ngô và xay xong bên lò lửa rực hồng gợi bức tranh đời sống có vẻ đẹp bình dị, yên ấm, yên vui. Riêng đối với người tù mỏi mệt, mất tự do thì cảnh ấy trở nên vô cùng hấp dẫn, quý giá, thiêng liêng, vì nó lệ thuộc về toàn cầu tự do. Chỉ có ai đã từng trải qua những cánh đời khổ cực đầy giông bão mới thấy hết trị giá của từng phút giây cảnh đời bình yên. do vậy bức tranh đời sống trở thành nguồn thơ dạt dào, thể hiện niềm xao xuyến, sự rung động mãnh liệt hồn thơ.

Lò lửa hồng là hình ảnh vượt bậc trung tâm của bức tranh thơ, làm nổi rõ hình ảnh của cô gái. Nó sưởi ấm bức tranh thiên nhiên hiu hắt. lạnh lẽo và sưởi ấm tâm hồn thi sĩ. Vậy là, hình ảnh cuộc sống con người là điểm quy tụ vẻ đẹp bài thơ, tỏa sáng ánh và khá ấm xung quanh. Hình ảnh lò lửa hừng hực đặt kế bên cô gái tạo ra vẻ đẹp trẻ trung, đầy sức sống của cảnh thơ. Hoàng Trung Thông nghĩ rằng chữ hồng là nhãn tự của bài thơ là vì vậy. Ý thơ cuối khỏe, đẹp bộc lộ niềm vui, lòng yêu đời, yêu cuộc sống, ý thức lạc quan của bác bỏ.

Giữa cảnh buồn của thiên nhiên như trong thơ cổ, cô sơn nữ hiện lên như một điểm sáng, làm cho cả bức tranh trở nên sinh động, vui tươi hơn. Đó chính là nét cố điển mà hiện đại trong thơ của Hồ Chí Minh. Bức tranh vừa có người, vừa có hoạt động khỏe khoắn của con người trong đó. Đó chính là nét đẹp, nét đáng quý của người dân lao động. Cô gái đang miệt mài xay ngô bên lò than rực hồng để chuẩn bị bữa tối. Ở đây, bản dịch thơ không đảm bảo được nghệ thuật của bản chữ Hán. bác bỏ đã lặp lại hai chữ “bao túc” ở cuối câu thứ ba và đầu câu thứ tư, như những vòng xoay tiếp nối nhau của cô gái, như sự tuần hoàn của thời gian, trời đã tối, tối dần. Bức tranh vừa rét mướt bởi cảnh tượng lao động khỏe khoắn của người thôn nữ lao động, vừa bởi cái ánh hồng của bếp lò. Đó chỉ là một thứ hạnh phúc bình dị, vậy mà bác bỏ vẫn gạt bỏ hết những đớn đau, mỏi mệt về thể xác để cảm nhận được.

Hình tượng thơ vận động rất tự nhiên, bất thần, khỏe khoắn: từ lạnh lẽo, hắt hiu tới ấm nóng, sum vầy, từ tối tới sáng, từ buồn sang vui… đó là điểm vượt bậc trong phong cách thơ của bác bỏ, thể hiện niềm tin yêu thế cuộc dù đang ở trong những tháng ngày khổ cực nhất.

Bài thơ Chiều tối có sự hài hòa giữa phong cách cổ điển với hiện đại, giữa thiên nhiên với tâm hồn. Bài thơ đã cho người đọc thưởng thức bức tranh thiên nhiên đẹp và cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn lớn. Một tâm hồn phong phú, giàu xúc cảm, một tình cảm hồn hậu, thiết tha với thiên nhiên, cuộc sống con người; luôn hướng về sự sống và ánh sáng, một ý thức lạc quan trong gian khổ.

Phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối – Mẫu 6

Nguyễn Ái Quốc không chỉ là một nhà văn hóa, một anh hùng dân tộc lỗi lạc mà còn là nhà văn, thi sĩ lớn. Người đã để lại một sự nghiệp văn học phong phú về thể loại, đa dạng về phong cách và sâu sắc về tư tưởng. Trong đó bài thơ “Mộ” là một ví dụ. Bài thơ “Mộ” (“Chiều tối”) của Nguyễn Ái Quốc thể hiện được tình yêu thiên nhiên và tình yêu quê hương quốc gia sâu sắc. Đặc biệt thể hiện qua 2 câu thơ cuối:

Thời gian từ chiều muộn đã chuyển sang chiều tối. xúc cảm của con người không còn thoáng buồn nữa mà đã thấy vui. Không gian cũng bừng sáng lên màu đỏ “rực hồng” của lò than:

Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng.

Hình ảnh cô gái xay ngô tối trở thành hình ảnh trung tâm của bài thơ, toát lên vẻ trẻ trung, khỏe mạnh sống động. Vẻ đẹp của bức tranh thể hiện ở hình ảnh người lao động. Tâm hồn Hồ Chí Minh luôn hướng về tương lai, về nơi có ánh sáng rét mướt của sự sống.

Câu thơ mang đậm sắc thái hiện đại. Tác giả sử dụng thành công cấu trúc lặp liên hoàn: “Ma bao túc”,”bao túc ma” hành động xay ngô lặp đi lặp lại diễn tả vòng tuần hoàn của cối xay ngô.

Ở đó người ta nhìn thấy nhịp độ trôi chảy của thời gian nhưng kì diệu chính là ở chỗ nhịp độ của thời gian hoà vào nhịp độ trong cuộc sống. Buổi chiều yên ả đã kết thúc để bước vào đêm tối, song đêm tối không lẽo âm u mà bừng sáng bằng ngọn lửa hồng.

Từ hai câu đầu tới hai câu cuối của bài thơ “Chiều tối” là sự vận động của tứ thư từ nỗi buồn sang niềm lạc quan, từ bóng tối ra ánh sáng. Hai câu trên cảnh buồn và lòng cũng không vui.

Hai câu thư lại là một niềm vui thể hiện ở hình ảnh ánh lửa hồng bỗng rực sáng lên.Ánh lửa hồng là niềm vui của con người làm tan đi cái đơn chiếc, mỏi mệt tàn lụi của buổi chiều nơi núi rừng hiu quạnh. Đó cũng chính là nét cổ điển nhưng vẫn khá hiện đại của bài thơ.

Sự vận động của hình tượng thư từ thiên nhiên quạnh vắng tới con người lao động, tới sự sống tới ánh sáng và tương lai được thể hiện hết sức tự nhiên, giàu xúc cảm. Sự vận động này trong tư tưởng Hồ Chí Minh nằm xuyên suốt trong những bài thơ của tập “Nhật kí trong tù”.

Bài thơ kết lại bằng chữ “hồng “chính là nhãn tự của bài thơ thu được cả vong linh sức sống của toàn bài. Cả bức tranh bừng sáng bởi chữ”hồng”đó. Nó thể hiện niềm tin tưởng ý chí, nghị lực kiên cường của người tù cộng sản Hồ Chí Minh.

Phân tích 2 câu cuối Chiều tối – Mẫu 7

“Nhật ký trong tù” của Hồ Chí Minh được viết từ 2/8/1942 tới 10/9/1943 khi Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam một cách vô cớ, đầy đoạ khắp những nhà lao tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Tập thơ này như một cuốn nhật ký bằng thơ ghi lại những chặng đường giải lao đầy gian truân vất vả của người tù. Nhưng bằng bản lĩnh thép, ý thức thép Người đã vượt qua hoàn cảnh tù đày để hướng về ánh sáng. Và 2 câu thơ cuối Chiều tối để lại nhiều ấn tượng trong lòng độc giả.

Trở lại bài “Chiều tối”, áng mây đơn chiếc lẻ loi đang lửng lơ, trôi nhẹ trên bầu trời là hình ảnh ẩn dụ về người lưu đày trên trục đường khổ ải xa lắc! tiếng nói thơ súc tích, biểu cảm, vừa tả cảnh vừa tả tình, thoáng nhẹ mà đầy ấn tượng, dư ba. Tiếp theo câu cuối 3 – 4 từ cảnh bầu trời tác giả nói về cuộc sống con người nơi núi. Thiếu nữ và lò than hồng là trung tâm của bức tranh này:

“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng”.

Một nét vẽ trẻ trung, bình dị, đáng yêu: Thiếu nữ xóm núi đang xay ngô. Ba chữ “ma bao túc” ở cuối câu ba được láy lại “bao túc ma hoàn…” ở đầu câu 4, động tác nhịp nhàng xay ngô, vừa diễn tả sự vận động vòng tròn của cái cối đá xay ngô thủ công. Đức tính cần mẫn của thiếu nữ xóm núi được cảm nhận và trân trọng. Nghệ thuật điệp ngữ liên hoàn đã làm cho thơ liền mạch và có về nhạc điệu.

Câu thơ địch: “Cô em xóm núi xay ngô tối”, với 2 chữ cô em đã làm lạc phong cách thơ Hồ Chí Minh; chữ “tối” thêm vào đã làm cho ý thơ lộ, còn đâu nữa ý tại ngôn ngoại trong bài thơ chữ Hán này?.

Sự vật như nối liếp theo dòng chảy thời gian mà xuất hiện: Khi ngô xay xong than đã rực hồng, sáng bừng lên, vô cùng rét mướt. Khi màn đêm đã bao mịt mùng, lò than đỏ rực lên, cảnh vật ấy thu hút tâm trí người tù đang bị giải đi. Buồn biết bao cảnh bếp lạnh tro tàn! rét mướt biết bao một ngọn đèn, một bếp hồng trong đêm lạnh.

Hình ảnh thiếu nữ xóm núi xay ngô và lò than rực hồng tượng trưng cho một mái ấm đoàn viên gia đình, nó đã làm vơi đi bao nỗi đơn chiếc tĩnh mịch. Hướng về một cảnh sinh hoạt dân dã bình dị: thiếu nữ xay ngô, dõi nhìn bếp lửa, lò than rực hồng, khi chân tay mang nặng xiềng xích, bị giải đi trong chiều tối, bác bỏ đã tìm thấy nơi nương tựa tâm hồn mình. Hình như nỗi đơn chiếc, lẻ loi, lạnh lẽo bị xua tan.

Một thoáng ước mơ thầm kín về một mái ấm gia đình đã tới với thi sĩ trên trục đường đi đày xa xứ trong màn đêm buông xuống. Cảm hứng thơ dào dạt chất nhân văn. Cái bình dị mà đầy chất thơ. Chất thơ ấy là hồn người và tình người. Hai nét vẽ về thiếu nữ xay ngô và lò than rực hồng là hai nét vẽ bình dị, rét mướt, khỏe và trẻ trung, làm thơ bác bỏ có sự hoà hợp giữa màu sắc cổ điển và chất hiện đại vẻ trung bình dị.

Nhiều bài thơ khác cho thấy trên trục đường khổ ải, lưu đày người đội viên cách mệnh trong “Nhật ký trong tù” hầu như ít cảm thấy đơn chiếc, tâm hồn luôn luôn gắn bó với nhịp sống, làm chủ hoàn cảnh và lạc quan yêu đời. Trong cảnh hoàng hôn gió rét căm, vượt lên gian khổ. Người xúc động hướng tới một tiếng chuông chùa, một tiếng sáo mục đồng mà mạnh bước:

“Gió sắc tựa gươm mài đá núi,
Rét như dùi nhọn chích cành cây
Chùa xa chuông giục người nhanh bước,
Trẻ dẫn trâu về tiếng sáo bay”.

Nam Trân dịch

Có lúc trong cảnh bị cùm trói “Thừa cơ rét rệp xông vào đánh” mà Người vẫn “thoát ngục” tìm được một tẹo niềm vui nâng đỡ tâm hồn mình: “Oanh sớm, mừng nghe hót xóm sắp” (Đêm ngủ ở Long Tuyền). Điều đó cho thấy, sự sống và tự do là khát vọng của Người. Thiên nhiên và con người hiện diện trong thơ bác bỏ bằng những nét vẽ đẹp, bình dị, đáng yêu, đó là sự sống mà bác bỏ gắn bó, mến yêu suốt đời.

“Chiều tối” – một bài thơ đáng yêu: màu sắc cổ điển súc tích phối hợp với tính chất trẻ trung, hiện đại, bình dị. Tứ thơ vận động từ cảnh tới tình, từ trong bóng tối tới sự sống, tới ánh sáng và tương lai. Nét vẽ tinh tế, thể hiện một hồn thơ “bát ngát tình”. Bài thơ thấm đượm một tình yêu mênh mông đối với tạo vật và con người. Trong đoạ đầy gian khổ, tâm hồn bác bỏ vẫn dào dạt sự sống.

Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 11