Top 8 bài Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác hay nhất

Hai khổ thơ cuối Viếng lăng Bác nói lên xúc cảm thành kính, lòng hàm ơn cùng nỗi xót xa của thi sĩ Viễn Phương. Với 8 mẫu Phân tích 2 khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác, kèm theo dàn ý chi tiết sẽ giúp những em học sinh lớp 9 hiểu sâu sắc hơn.

Bạn Đang Xem: Top 8 bài Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác hay nhất

Qua 8 bài phân tích khổ 3, 4 Viếng lăng Bác, còn giúp những em tích lũy vốn từ, có thêm nhiều ý tưởng mới để viết bài phân tích thật hay. Nhờ đó, sẽ củng cố thêm tri thức môn Ngữ Văn 9 để ôn thi vào lớp 10 hiệu quả.

Dàn ý phân tích hai khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác

I. Mở bài:

– Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm

+ Viễn Phương là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ phóng thích miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước.

+ Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của của thi sĩ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào viếng lăng Bác, đặc biệt là hai khổ thơ cuối.

– Dẫn dắt, giới thiệu hai khổ cuối: Hai khổ thơ cuối thể hiện sâu sắc lòng thành kính và niềm xúc động của thi sĩ và mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.

Xem thêm: Top 35 mẫu Mở bài Viếng lăng Bác học sinh giỏi

II. Thân bài:

* xúc cảm của thi sĩ khi ở trong lăng:

– Khổ thơ thứ ba diễn tả thật xúc động xúc cảm và suy nghĩ của tác giả khi vào lăng viếng Bác. quang cảnh và không khí thanh vắng như ngưng kết cả thời gian và không gian ở bên trong lăng Bác đã được thi sĩ gợi tả rất đạt:

“… Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng diệu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”

+ Cụm từ “giấc ngủ bình yên” diễn tả chuẩn xác và tinh tế sự yên tĩnh, trang nghiêm và ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo của không gian trong lăng Bác.

+ Bác còn mãi với non sông quốc gia như trời xanh còn mãi mãi, Người đã hóa thành thiên nhiên, quốc gia, dân tộc. Tác giả đã rất đúng khi khẳng định Bác sống mãi trong lòng dân tộc vĩnh hằng như trời xanh không bao giờ mất đi.

* Tâm trạng lưu luyến của thi sĩ trước lúc khi trở về miền Nam:

– Khổ thơ thứ tư (khổ cuối) diễn tả tâm trạng lưu luyến của thi sĩ. Muốn ở mãi bên lăng Bác, nhưng tác giả cũng biết rằng tới lúc phải trở về miền Nam, chỉ có cách gửi lòng mình bằng cách hóa thân, hòa nhập vào những cảnh vật ở bên lăng Bác để luôn được ở bên Người.

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”

– Từ “muốn làm” được lặp đi lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ thể hiện được ước muốn, sự tự nguyện của tác giả. Hình

ảnh cây tre lại xuất hiện khép bài thư lại một cách khéo léo.

– Tác giả muốn làm con chim, làm đóa hoa, làm cây tre trung hiếu, muốn được gắn bó bên Bác:

“Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta
Ta bỗng lớn ở bên Người một tí”

Xem thêm: Top 25+ bài Phân tích Viếng lăng Bác của Viễn Phương hay nhất

III. Kết bài:

– Qua hai khổ thơ cuối, thi sĩ đã thể hiện được niềm xúc động tràn đầy và lớn lao trong lòng khi viếng lăng Bác, thể hiện được những tình cảm thành kính, sâu sắc với Bác Hồ.

– Bài thơ có giọng điệu thích hợp với nội dung bài tình cảm, xúc cảm. Đó là giọng vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết đau xót tự hào.

Phân tích hai khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác – Mẫu 1

Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại, người cha già của dân tộc, không biết có bao nhiêu bài thơ, bài văn đã viết về Bác, nhưng một trong những tác phẩm để lại nhiều xúc động, ấn tượng nhất cho người đọc đó là bài thơ Viếng Lăng Bác của tác giả Viễn Phương. Trong một lần ra thăm Lăng Bác, Viễn Phương vô cùng xúc động và đã viết lên bài thơ để tỏ lòng thành kính đối với Bác. Đặc biệt hai khổ thơ cuối thể hiện sâu sắc lòng thành kính và xúc động của thi sĩ đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng diệu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Khi Bác mất, thi sĩ Tố Hữu đã từng viết bài thơ Bác ơi đầy xúc động:

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…
Chiều nay con chạy về thǎm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa!

Phân tích 2 khổ cuối bài viếng lăng Bác – Khi Bác mất, không chỉ dân tộc khóc, những người con đất Việt khóc mà cả “Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”. Bài thơ xúc động và giàu xúc cảm, diễn tả đúng với tâm trạng của dân tộc. Và giờ đây, khi Bác nằm trong Lăng, Viễn Phương vào thăm Bác vẫn một cảm giác đó, đau thương vô cùng, dù Bác nằm đó, yên tĩnh, trang nghiêm nhưng trái tim thi sĩ vẫn đau nhói.

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng diệu hiền

Trái tim của một con người chỉ luôn đau đáu vì dân tộc, hết một đời vì dân vì nước, không nghĩ gì tới lợi ích tư nhân. Và giờ đây, Bác đang nằm trong lăng với giấc ngủ nghìn thu, bình yên nhẹ nhõm, như trút bỏ mọi gánh nặng thế cục. Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thành công vang lừng, Miền Nam Miền Bắc lại sum họp anh em một nhà như mong mỏi và ước nguyện của Bác. có nhẽ, vì vậy mà giấc ngủ của Bác thật bình yên, nhẹ nhõm. Tác giả sử dụng “vầng trăng sáng dịu hiền” cho thấy hình ảnh Bác ngủ nhẹ nhõm, đẹp tự như vầng trăng sáng dịu dàng, một ánh sáng nhè nhẹ, rét mướt như trái tim Bác sưởi ấm cho toàn dân tộc Việt Nam.

Tố Hữu từng viết:

Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người.

có nhẽ vì vậy mà giờ đây khi quốc gia đã phóng thích, Viễn Phương đã thấy được sự bình yên trong giấc ngủ của Bác. Khi còn sống, Bác dành mọi thời gian, tình yêu, tâm trí cho quốc gia. Và giờ đây khi hòa bình lập lại, giấc ngủ của Bác đã bình yên, mỉm cười thanh thoát.

Tuy vậy, xúc cảm của Viễn Phương vẫn rất xúc động, thấy Bác trong lăng mà trái tim vẫn nhói đau:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Dù Bác đã ra đi nhưng hình ảnh của Bác vẫn còn mãi với non sông quốc gia như trời xanh còn mãi mãi. Trong lời thơ của Viễn Phương, Bác đã hóa thành non sông, thành quốc gia, thiên nhiên và dân tộc, Bác vẫn sống mãi trong lòng dân tộc vĩnh hằng như trời xanh không bao giờ mất đi. Nhưng dẫu biết là vậy mà trái tim của Viễn Phương vẫn thấy đau nhói, vẫn thương yêu Bác vô cùng.

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”

phân tích 2 khổ cuối bài viếng lăng Bác – Khổ thơ cuối diễn tả tâm trạng lưu luyến của thi sĩ. thi sĩ chỉ muốn được mãi ở bên Bác mà thôi nhưng tác giả biết rằng, đã tới lúc phải trở về Miền Nam. Vì vậy, chỉ có cách gửi lòng mình vào thiên nhiên được ở bên Bác mãi mãi.

Trong niềm xúc động thương nhớ, tác giả viết: “Mai về Miền Nam thương trào nước mắt” cho thấy sự lưu luyến khó dứt. Cho thấy tấm lòng tác giả thương Bác thế nào, một người cả thế cục vì nước vì dân, nếu như không có Bác dẫn đường liệu hai miền Nam Bắc có được sum họp một nhà!? Để rồi, chỉ mong rằng mình như còn chim hàng ngày hót quanh lăng Bác để mang cho Bác niềm vui, như đóa hoa kia nở hương thơm ngát và như cây tre bên Bác mỗi ngày. Mỗi câu thơ tác giả viết ra là cả tâm tình yêu thương dành cho Bác. Đặc biệt động từ “muốn làm” lặp đi lặp lại nhiều lần thể hiện ước muốn và sự tự nguyện của tác giả.

Hình ảnh cây tre khép lại bài thơ thật khéo léo cho thấy sự trung hiếu của tác giả dành cho Bác, hay đúng hơn là cho dân tộc, một lòng vì dân tộc.

Suốt một đời Bác hi sinh cho dân tộc, không tư lợi tư nhân. Bác ơi, nếu như không có Bác dân tộc Việt Nam có nhẽ đã không được như ngày ngày hôm nay. Miền Nam và Miền Bắc có nhẽ không thể sum vầy. Tấm lòng của Viễn Phương dành cho Bác trong bài thơ cũng chính là tấm lòng của cả dân tộc Việt Nam dành cho Bác, mãi mãi thương nhớ Bác, hình bóng Bác không bao giờ phai trong trái tim người Việt.

Phân tích 2 khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác – Mẫu 2

Viễn Phương là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ phóng thích miền Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Thơ Viễn Phương bình dị, đằm thắm mang đậm tính cách Nam Bộ. Tuy tới sau trong đề tài thơ về Bác do điều kiện, hoàn cảnh: là người con miền Nam, cầm súng ở ngoài tiền tuyến… thi sĩ Viễn Phương đã để lại bài thơ “Viếng lăng Bác” độc đáo, có sức cảm hóa sâu sắc bởi ý tình đẹp, bởi lời hay. Đặc biệt ở hai thơ cuối thể hiện sâu sắc và cảm động ý thức yêu kính lãnh tụ và ý nguyện muốn được hiến dâng đời mình bồi đắp thêm cho vẻ đẹp của quốc gia:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”.

Đã từ rất lâu, cũng như những đội viên và đồng bào miền Nam xa xôi, Viễn Phương luôn thèm khát được viếng thăm lăng Bác, được trở về với người cha già vĩ đại. Nhưng cuộc chiến kéo dài, quân thù còn ngoan cố nên tới sau ngày quốc gia phóng thích, ông mới có dịp thực hiện ước nguyện ấy.

Tác giả tới với lăng Bác trong tâm trạng ngậm ngùi, vừa cảm thương, tiếc nuối vì người đã ra đi mãi mãi vừa cảm thấy tự hào, thỏa nguyện vì đã được trở về với ý thức vĩ đại của dân tộc, trở về với nguồn sức mạnh thiêng liêng. Bước vào trong lăng, quang cảnh và không khí như ngưng kết cả thời gian, không gian. Hình ảnh thơ đã diễn tả thật chuẩn xác, tinh tế sự yên tĩnh, trang nghiêm cùng ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo của không gian trong lăng Bác:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!”.

Khổ thơ được khởi đầu với việc tả thực hình ảnh của Bác. Đứng trước Bác, thi sĩ cảm nhận như Người đang ngủ giấc ngủ bình yên, thanh thoát giữa vầng trăng sáng dịu hiền. Tất cả gợi nên một quang cảnh thiêng liêng, vô cùng thành kính. Sự tĩnh mịch tới phi thường, không âm thanh, chỉ có ánh sáng, đủ sức đưa con người đi vào tâm tưởng.

Xem Thêm : Top 6 bài Nghị luận về hậu quả của chiến tranh

Cái ranh giới mỏng manh giữa sự hiện hữu và hư vô càng khiến cho không gian trở nên huyền ảo. Vầng trăng tỏa sáng lung linh quanh linh cữu của Người, cùng đồng hành với người trong toàn cầu siêu tự nhiên. Hình ảnh “vầng trăng sáng dịu hiền” gợi cho chúng ta nghĩ tới tâm hồn, cách sống cao đẹp, thanh cao, sáng trong của Bác.

Trăng đối với Bác thân thiết như người bạn, người đồng chí trên mọi nẻo đường. Trong thơ Bác, ngoài tình yêu nước sâu nặng, tình thương người tha thiết, người đội viên yêu nước Hồ Chí Minh đã hướng tâm hồn mình vào thiên nhiên tạo hóa với bao tình yêu thương nồng hậu. Hình ảnh vầng trăng, biểu tượng của thiên nhiên rộng lớn và tươi đẹp luôn ăm ắp trong thơ Người lúc nhàn hạ, thảnh thơi:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”.

(Cảnh khuya – Hồ Chí Minh)

Hay những lúc trên chiến trường, việc quân nguy cấp, trăng cũng tìm tới với Người mời gọi, rủ rê:

“Trăng vào cửa sổ đòi thơ
Việc quân đang bận xin chờ ngày hôm sau”.

(Tin thắng trận – Hồ Chí Minh)

Ngay những lúc ngồi trong tù, trăng trở thành người bạn tâm tình, thấu hiểu và sẻ chia nỗi lòng của Bác:

“Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm thi sĩ”

(Nhật kí trong tù – Hồ Chí Minh)

Rõ ràng dù trong bất kì hoàn cảnh nào, tình cảm của Bác đối với vầng trăng vẫn luôn tha thiết. Và cũng chính ánh trăng đẹp cũng tăng thêm niềm tin, niềm lạc quan của Bác đối với nhiệm vụ cách mệnh trong sự nghiệp phóng thích dân tộc đầy cam go. Cho nên nghĩ về Bác, Viễn Phương hình dung những chiếc bóng đang tỏa sáng Bác như vầng trăng dịu hiền phủ chiếu, ấp ủ Bác chắc hẳn xuất phát từ hiện thực ấy.

Với niềm xúc cảm ngất ngư, Viễn Phương lại liên tưởng Bác là: “trời xanh”. Trong toàn bài thơ “Viếng Lăng Bác”, đây lần thứ hai Viễn Phương đã vận dụng hình ảnh ẩn dụ ấy mới tài tình, mới chuẩn xác. Bởi vì, trong toàn cầu tự nhiên mênh mông vô tận, “trời xanh” có khả năng bao trùm vạn vật như muốn chở che, bảo vệ cho muôn vật, muôn loài. “Trời xanh” còn có công đem lại cho muôn loài ánh sáng và sức sống. Bác Hồ của chúng ta cũng vĩ đại như thế.

Cả thế cục Người, từ lúc còn là thanh niên trẻ cho tới khi da mồi tóc bạc, Bác hi sinh cả vì nền độc lập dân tộc Việt Nam thân yêu này. Biết bao năm bôn ba hải ngoại, biết bao lần gối tuyết nằm sương, bao phen bị giam cầm xiềng xích, Bác vẫn quyết định chịu đựng, vượt qua để ánh sáng cách mệnh rọi soi khắp nhân dân, để đập tan mọi gông xiềng khổ ải cho non sông Việt nam thống nhất mọi nhà. Cho nên việc thi sĩ ví Bác như “trời xanh” là thật đúng và mãi mãi đúng với dân tộc ta.

Tuy nhiên, khi đọc kĩ lại câu thơ: “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”, ta nghe như có cái gì đó vừa chùng xuống, có gì làm nghèn nghẹn trong lòng ta. xúc cảm ấy đã được chứng thực khi đọc tới câu thơ:

“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

tương tự mặc dù dòng xúc cảm, sự liên tưởng của Viễn Phương đang thật dạt dào, phong phú, đang say sưa ngất với niềm sung sướng, tự hào niềm tôn kính dâng trào khi được ở bên Bác, thỏa tấm lòng “Miền nam mong Bác nỗi mong cha”. Thì giờ đây thi sĩ không thể tránh khỏi một sự thực đau lòng, một sự thực mà nhân dân cả nước Việt nam phải chịu đựng trong ngày 2/9/1969:

“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”

(Bác ơi! – Tố Hữu)

Cảm giác ấy ngẫu nhiên ập tới khiến thi sĩ nghe “nhói ở trong tim”. Động từ “nhói” mang đậm phong cách Nam bộ. Đặt trong giọng thơ đầy xót xa, thương nhớ nghe sắp gũi, chân thật đã mô tả thật rõ nét xúc cảm đớn đau tột cùng của tác giả khi đứng trước hiện thực đau lòng: Bác đã ra đi mãi mãi. Và ý thơ ấy của Viễn Phương đã giúp ta hình dung hình ảnh thi sĩ đang đứng thật trang nghiêm, cúi đầu kính cẩn tưởng vọng Bác đã dành cho dân tộc thân yêu này bằng tấm lòng yêu thương, kính phục, tri ân thiết tha, sâu thẳm.

Thương yêu Bác thật nhiều mà sắp gũi chẳng được bao nhiêu nên phút giây chia tay thật ngậm ngùi lưu luyến. Nghĩ tới ngày mai về miền Nam xa Bác, xa Hà Nội, tình cảm của thi sĩ không kìm nén, ẩn giấu trong lòng mà được bộc lộ thể hiện ra ngoài:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”.

Vẫn với cách diễn đạt đậm chất Nam Bộ “thương trào nước mắt” cùng điệp ngữ “muốn làm” vận dụng như một điệp khúc, lại được dồn đặt lên đầu ba câu thơ liên tục, những câu thơ đã trở thành đỉnh cao của mạch xúc cảm, giúp ông gửi trọn mọi tâm tư tình cảm yêu thương, kính phục dành cho Bác. Đó là không chỉ là tâm trạng của tác giả mà còn là của muôn triệu trái tim khác. Được sắp Bác dù chỉ trong giây phút nhưng không bao giờ ta muốn xa Bác bởi Người rét mướt quá, rộng lớn quá.

Chính vì yêu thương, kính phục, thấy xót xa, lưu luyến không nỡ rời đi, thi sĩ đã ước nguyện làm “con chim” yêu thương “hót quanh lăng”, muốn làm “đóa hoa tỏa hương” tỏa hương quanh lăng, muốn “làm cây tre” trung hiếu trọn đời yêu thương tôn kính vị cha già của nhân dân.

Đặc biệt là ước nguyện “Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này” để nhập vào hàng tre bát ngát, canh phòng giấc ngủ thiên thu của Người. Hình ảnh cây tre có tính chất tượng trưng một lần nữa nhắc lại khiến bài thơ có kết cấu đầu đuôi tương ứng.

nếu như ở khổ thơ đầu là một hàng tre như những tầng lớp nhân dân đang quây quần bên Bác, cùng Bác sống, cùng Bác đấu tranh để giữ gìn cho nền hòa bình, độc lập của dân tộc thì khổ thơ cuối chỉ là “cây tre” biểu tượng cho thi sĩ, cho tư cách thi sĩ, cho ý chí kiên trung, quật cường của dân tộc.

Hình ảnh hàng tre quanh lăng Bác được lặp ở câu thơ cuối như mang thêm nghĩa mới, tạo ấn tượng sâu sắc, làm dòng xúc cảm được trọn vẹn. “Cây tre trung hiếu” là hình ảnh ẩn dụ thể hiện lòng yêu kính, sự trung thành vô hạn với Bác, nguyện mãi mãi đi theo tuyến đường cách mệnh mà Người đã đưa đường chỉ lối. Đó là lời hứa thủy chung của riêng thi sĩ và cũng là ý nguyện của đồng miền Nam, của mỗi chúng ta đối với Bác.

Ngày nay, yêu kính, nhớ ơn Bác, toàn dân, toàn Đảng ra sức bồi đắp, xây dựng, phát triển quốc gia. Riêng học sinh chúng em luôn tâm niệm lời nhắn nhủ của Bác “Non sông Việt Nam có tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang sánh vai với cường quốc năm châu được hay không chính nhờ phần lớn công học tập của những cháu” mà nỗ lực chăm ngoan ra sức học tập, rèn luyện tốt tư cách đạo đức, ngày mai góp công sức nhỏ bé của mình vào việc xây dựng, bảo vệ quê hương, quốc gia, đền đáp phần nào công lao vĩ đại của Bác.

Bằng những xúc cảm trào dâng, cách diễn đạt thật chân thật, tha thiết, với cái nhìn hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ, bài thơ “Viếng lăng Bác” nói chung, hai khổ thơ cuối nói riêng là tình cảm yêu thương, kính trọng của thi sĩ, cũng là của đồng bào cả nước đối với Bác.

Giọng điệu thơ thích hợp với nội dung tình cảm, xúc cảm vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự hào. Hình ảnh thơ có rất nhiều sáng tạo, phối hợp hình ảnh thực với hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng. Những hình ảnh ẩn dụ – biểu tượng vừa thân thuộc, vừa sắp gũi với hình ảnh thực, vừa sâu sắc, có ý nghĩa khái quát và trị giá biểu cảm.

Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác – Mẫu 3

“Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một bài văn xuất sắc được sáng tác vào năm 1976, bài thơ mang đậm chất trữ tình ghi lại tình cảm thành kính, sâu lắng của thi sĩ khi hòa vào dòng người đang vào viếng lăng Bác. từ đó bài thơ được xem là tiếng nói nỗi niềm tâm sự của nhân dân dành cho Bác. Đặc biệt, những tình cảm ấy lại tràn đầy và dạt vào ở hai khổ thơ cuối.

Hai khổ cuối bài thơ như những nốt nhạc du dương, trầm bổng, réo rắt như tấm lòng tha thiết yêu mến của thi sĩ với Hồ chủ toạ. Bằng những ngôn từ ẩn dụ đặc sắc, từ ngữ bình dị mà giàu sức gợi, câu thơ đã khơi gợi trong lòng người đọc những rung động sâu sắc và đáng quý…

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

quang cảnh bên trong lăng thật êm dịu, yên bình. Lúc này, trước mặt mọi người chỉ có hình ảnh Bác. Bác nằm đó trong giấc ngủ vĩnh hằng. Bác mất thật rồi sao? Không đâu. Bác chỉ nằm đó ngủ thôi, Bác chỉ ngủ thôi mà! Suốt bảy mươi chín năm cống hiến cho quốc gia, bây giờ quốc gia đã bình yên, Bác phải được ngơi nghỉ chứ. Bao quanh giấc ngủ của Bác là một “vầng trăng sáng dịu hiền”. Đó là hình ảnh ẩn dụ cho những năm tháng làm việc của Bác, lúc nào cũng có vầng trăng kế bên bầu bạn. Từ giữa chốn tù đày, tới “cảnh khuya” núi rừng Việt Bắc, rồi “nguyên tiêu”…Tuy vậy, Bác chưa bao giờ thảnh thơi để ngắm trăng đúng nghĩa. Khi thì “trong tù không rượu cũng không hoa”, khi thì “việc quân đang bận”. Chỉ có bây giờ, trong giấc ngủ yên, vầng trăng ấy mới thật sự là vầng trăng yên bình, để Bác ngơi nghỉ và ngắm. Trăng dịu hiền, soi sáng hình ảnh Bác. Nhìn Bác ngủ ở đó thật bình yên, nhưng có một sự thực dù đau lòng cách mấy ta vẫn phải chấp nhận: Bác đã thật sự ra đi mãi mãi.

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!”

Trời xanh mênh mông kia kéo dài tới vô tận, không bao giờ kết thúc. Dù lý trí vẫn luôn trấn an lòng mình rằng Bác vẫn sống đó, vẫn còn dõi theo Tổ quốc mãi mãi như màu xanh yên bình trên nền trời Tổ quốc độc lập nhưng con tim ta vẫn nhói đau vì một sự thực đau lòng. Một từ “nhói” của thi sĩ nói hộ ta nỗi đớn đau, nỗi đau vượt lên mọi lý lẽ, mọi lập luận lí trí. Bác như trời xanh, Bác là mãi mãi, Bác vẫn sống trong tâm tưởng mỗi chúng ta, Bác mãi hiện diện trên mỗi phần đất, mỗi thành tựu, mỗi phần tử tạo nên quốc gia này. Nhưng mà Bác mất thật rồi, ta không còn có Bác trong thế cục thường này. Mất Bác, cái thiếu vắng ấy liệu có thể nào bù đắp được? Tổ quốc ta đã thật sự không còn Bác dõi theo từng bước chân, không còn được Bác nâng đỡ mỗi khi vấp ngã. Bác ra đi, nỗi đau ấy liệu có từ ngữ nào diễn tả hết? Cả đàn con Việt Nam luôn tiếc thương Bác, luôn nhớ về Bác như một cái gì đó thật vĩ đại, không thể xoá nhoà. Dù Bác ra đi thật sự rồi nhưng những điều Bác đã làm vẫn sẽ đọng lại trong tâm hồn, hình ảnh Bác vẫn tồn tại trường kỳ trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.

Cuối cùng dẫu tiếc thương Bác tới mấy, cũng tới lúc phải rời lăng Bác để ra về. Khổ thơ cuối như một lời từ biệt đầy xúc động:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt”

Ngày mai phải rời xa Bác rồi. Một tiếng “thương của miền Nam” lại vang lên, gợi về miền đất xa xôi của Tổ quốc, một nơi từng có vị trí sâu sắc trong trái tim người. Một tiếng “thương” ấy là yêu, là hàm ơn, là kính trọng thế cục cao thượng, vĩ đại của Người. Đó là tiếng thương của nỗi đau xót khi mất Bác. Thương Bác lắm, nước mắt trào ra, thật đúng là tình thương của người Việt Nam, vô bờ bến và rất thật.

“Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”

Cùng với nỗi niềm yêu thương vô hạn, tác giả nói lên muôn vàn lời tự nguyện. Điệp ngữ “muốn làm” khẳng định mạnh mẽ những ước nguyện ấy. Ước chi ta có thể biến hình thành những gì thân yêu quanh nơi Bác ngủ để mãi mãi được chiêm ngưỡng Bác, thế cục và tâm hồn của Bác, để phân bua lòng ta với Bác. Một con chim nhỏ góp tiếng hót làm vui những rạng đông của Bác, một đóa hoa góp mùi hương làm thơm không gian quanh Bác hay một cây tre trong hàng tre xanh xanh Việt Nam tỏa bóng mát dịu dàng quê hương của Bác, tất cả đều làm Bác vui và ngủ an giấc hơn. Đây cũng chính là ước nguyện thực bụng, sâu sắc của hàng triệu con tim người Việt sau một lần ra thăm lăng Bác. Bác ơi! Bác hãy ngủ lại bình yên nhé, chúng cháu về miền Nam tiếp tục xây dựng Tổ quốc từ nền tảng Bác đã tạo ra đây! Câu thơ trầm xuống để kết thúc, ngừng lặng hoàn toàn…

Về nghệ thuật, bài thơ Viếng lăng Bác có rất nhiều điểm nghệ thuật rất đặc sắc, giúp biểu hiện thành công thêm về những trị giá nội dung. Bài thơ viết theo thể tám chữ, trong đó có xen một vài câu bảy và chín chữ. Nhiều hình ảnh trong bài thơ lấy từ ngoài đời thực đã được ẩn dụ, trở thành một cách thể hiện xúc cảm thành kính của tác giả. Nhịp thơ của bài linh hoạt, lúc nhanh là biểu hiện cho ước nguyện đền đáp công ơn Bác, lúc chậm là lúc thể hiện lòng thành kính với Bác. Giọng điệu của bài trọng thể, tha thiết, tiếng nói thơ bình dị mà cô đúc.

Bằng những từ ngữ, lời lẽ thực bụng, giàu xúc cảm, thi sĩ Viễn Phương đã phân bua được niềm xúc động cùng lòng hàm ơn sâu sắc tới Bác trong một dịp ra miền Bắc viếng lăng Bác. Bài thơ như một tiếng nói chung của toàn thể nhân dân Việt Nam, biểu lộ niềm đau xót khi thấy Bác yêu kính ra đi. Qua bài thơ, tôi cảm thấy rằng quốc gia ta có hoà bình như ngày ngày hôm nay một phần lớn là nhờ công lao của Bác, tương tự chúng ta cần phải biết xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Phân tích hai khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác – Mẫu 4

Ngày 2/9/1969, Bác Hồ yêu kính đã vĩnh viễn ra đi, để lại muôn nỗi tiếc thương cho bao người dân Việt Nam. Nhiều bài thơ khóc Bác được những thi sĩ viết nên với tất cả lòng thành kính, yêu thương. Bài Viếng lăng Bác của Viễn Phương dù ra đời rất muộn, tháng 4 – 1976, nhưng vẫn tạo ấn tượng mạnh trong lòng người đọc bởi tình cảm sâu lắng nhưng mãnh liệt của một đứa con miền Nam lần trước hết được thấy Bác trong lăng. Nhận xét về bài thơ, có ý kiến nghĩ rằng: “Bài thơ có giọng điệu trọng thể, tha thiết, nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, tiếng nói bình dị mà cô đúc”. Qua việc phân tích và phân tích hai khổ cuối của bài thơ, chúng ta sẽ làm sáng tỏ vấn đề này.

Ở khổ thơ thứ ba là những xúc cảm của tác giả khi đi vào trong lăng và đứng trước di thể của Bác, bao tình cảm thương nhớ chất chứa bao lâu bây giờ đã vỡ òa. Chính vì vậy cho nên khi gặp hình bóng của Người thì trào dâng thổn thức. Hình ảnh Bác nằm yên trong lăng được diễn tả một cách xúc động qua những dòng thơ ở khổ thứ ba này:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Bác Hồ đang nằm đó rất dịu hiền, nhân từ làm cho chúng ta cảm thấy rằng giống như Bác chỉ là đang ngủ một giấc ngủ yên, vẫn chưa đi xa và chưa rời khỏi thế gian này. Và khi ngẩng mặt lên chúng ta thấy trời xanh, chúng ta thấy Bác, Bác vẫn sống mãi cùng với dân tộc, cùng với thế cục. Cho dù biết vậy nhưng sao chúng ta vẫn nghe nhói ở trong tim, mắt ta vẫn đẫm lệ khi trông thấy rằng Bác đã không còn nữa. Khổ thơ thứ hai và thứ ba được liệt ra một hình ảnh về thiên nhiên vũ trụ như là mặt trời, trời xanh, vầng trăng được lồng vào nhau như để ngợi ca tầm vóc lớn lao của Người đồng thời thể hiện lòng yêu kính vô hạn của tác giả, của toàn thể nhân dân đối với vị cha già yêu kính của dân tộc.

Để ý chúng ta sẽ thấy câu “Con ở Miền Nam ra thăm lăng Bác” và cuối câu thơ cũng “mai về Miền Nam”, đó là giây phút chia tay lưu luyến, tâm trạng không muốn xa rời khi phải chia tay với Bác Hồ yêu kính, một tâm trạng lưu luyến, ngậm ngùi và xúc động:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”

Tình yêu thương của tác giả đã làm phát sinh biết bao ước muốn, đó là làm con chim đựng tiếng hót, đó là làm đóa hoa tỏa hương đâu đây, đó là cây tre canh giấc ngủ yên lành cho Bác. Điệp từ “muốn làm” được nhắc lại ba lần trong câu thơ với những hình ảnh được xuất hiện cho ta thấy niềm thèm khát mãnh liệt và cháy bỏng của thi sĩ muốn được sắp Bác mãi mãi.

Bằng những tình cảm hết sức thực bụng thi sĩ Viễn Phương đã viết bài “Viếng lăng Bác” như một bản tình khúc sâu lắng để lại nhiều xúc cảm và ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Bài thơ không chỉ có trị giá ngày hôm nay mà còn để lại mãi muôn thuở sau.

Phân tích hai khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác – Mẫu 5

Xem Thêm : Tổng hợp 35 mẫu Kết bài Viếng lăng Bác hay nhất

Trong bài thơ Viếng lăng Bác, thi sĩ Viễn Phương đã có những câu thơ vô cùng xúc động và đong đầy tình cảm khi vào trong lăng. Thật vậy, đó là hai khổ thơ 3 trong bài:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Câu thơ “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên” gợi ra một quang cảnh bình yên mà vị lãnh tụ vĩ đại yêu kính của dân tộc đã đi sâu vào trong giấc ngủ vĩnh hằng cùng trời đất. Cách nói giảm nói tránh của tác giả tạo điều kiện cho người đọc cảm nhận được sự bình yên và bất tử cùng trời đất của Bác thay vì cái chết. Bác đã mãi mãi đi vào giấc ngủ bình yên, đi vào trời đất và tư tưởng của Người vẫn luôn làm ngọn đèn soi đường chỉ lối cho phương hướng của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh “giữa một vầng trăng sáng dịu hiền” có hai cách hiểu. Một là hình ảnh tả thực cho ánh sáng bên trong lăng, hai là tác giả muốn biểu thị sự vĩnh hằng của Bác khi Bác ra đi và vẫn luôn đồng hành cùng với trời đất, những hình tượng thiên nhiên bất diệt như “trăng”. Từ “dịu hiền” là một tính từ gợi quang cảnh bình yên trong lăng và tình cảm thực bụng của thi sĩ khi chứng kiến quang cảnh trong lăng. Hình ảnh “trời xanh là mãi mãi” ở câu thơ thứ ba gợi ra sự bất tử mãi mãi của Bác cùng với thiên nhiên, vũ trụ. Khi mô tả Bác, thi sĩ sử dụng những hình ảnh thiên nhiên bất tử như “vầng trăng, trời xanh” để nói về Người cùng với tất cả sự yêu kính, thương nhớ. Tiếp theo, câu thơ “Mà sao nghe nhói ở trong tim!” như một lời cảm thán tiếc nuối, đau lòng của thi sĩ đối với sự ra đi của Bác. Dù thi sĩ đã tự nhủ rằng Bác vẫn luôn tồn tại cùng trời đất, cùng dân tộc nhưng sự ra đi của Bác vẫn là sự mất mát vô cùng lớn đối với người dân, giống như sự ra đi của một người cha vĩ đại trong gia đình dân tộc Việt Nam vậy.

Tóm lại, khổ thơ thứ ba đã thể hiện được những xúc cảm yêu kính của thi sĩ đối với vị cha già yêu kính của dân tộc. Còn khổ thơ cuối đã thể hiện sự lưu luyến ko muốn rời xa đối với Bác:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
….
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này”.

Cụm từ “thương trào nước mắt” thể hiện một nỗi buồn thương mãi mãi khôn nguôi trong lòng tác giả đối với sự ra đi của Bác và việc sắp phải xa Bác. Khi sắp phải trở về miền Nam, tâm trạng của thi sĩ như tâm trạng của 1 người con sắp phải xa cha, đau buồn vô cùng. Tiếp theo, tác giả sử dụng điệp ngữ “muốn làm” để thể hiện khát vọng muốn được hóa thân vào những thứ bé nhỏ để được mãi ở bên Bác. Những hình ảnh bình dị như “con chim hót, đóa hoa tỏa hương” thể hiện được sự khát khao cống hiến, muốn được hiến dâng cho Bác. Chao ôi, đây là một ước mơ vô cùng bình dị mà lớn lao của tác giả. Nhưng quan trọng hơn, tác giả muốn được làm “cây tre trung hiếu”. Cây tre trung hiếu nhịn nhường như là hình ảnh của người dân Việt Nam với những phẩm chất bình dị, kiên cường, trung hiếu.

nhịn nhường như, tác giả thèm khát được hóa thân vào những thứ bình dị để được mãi mãi ở bên Bác, được Bác soi sáng cho tuyến đường đi của dân tộc Việt Nam. Những xúc cảm của tác giả là những xúc cảm vô cùng trung thực, bình dị mà cao đẹp, đó là tâm trạng của 1 người con trước vị cha già yêu kính của dân tộc.

Phân tích 2 khổ cuối Viếng lăng Bác

Bác Hồ từ lâu đã trở thành bao nguồn cảm hứng cho những thi sĩ sáng tác thơ ca. Mỗi một tác giả đều có những xúc cảm riêng khi viết về Bác, là xót xa, là nuối tiếc, là tự hào, cũng là ngưỡng mộ cho một đời người vì dân, vì nước. Bằng xúc cảm trung thực, bằng tiếng nói gợi cảm phối hợp cùng hình ảnh thân thuộc giàu chất tạo hình thì thi sĩ Viễn Phương đã đóng góp vào kho tàng văn học Việt Nam một bài thơ được viết với tất cả tấm lòng thành kính hàm ơn của một người con từ miền Nam ra viếng Bác lần đầu – bài thơ “Viếng Lăng Bác”. thi sĩ Viễn Phương tên khai sinh là Phan Thanh Viễn, sinh năm một nghìn chín trăm hai mươi tám và mất năm hai nghìn lẻ năm, quê ở An Giang. Ông là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ phóng thích ở miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước.

Bài thơ “Viếng lăng Bác” được viết vào tháng tư năm một nghìn chín trăm bảy mươi sáu, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước kết thúc thắng lợi, quốc gia thống nhất, lăng Bác Hồ mới được khánh thành, Viễn Phương ra Bắc thăm lăng Bác và đã viết bài thơ này. Bài thơ thuộc thể loại thơ tự do và gồm có bốn khổ, “Viếng lăng Bác” nhịn nhường như đã nói lên được tấm lòng thành kính và hàm ơn vô hạn của thi sĩ cũng như đồng bào miền Nam đối với vị lãnh tụ vĩ đại, người cha già yêu kính của dân tộc. Đặc biệt, những tình cảm ấy lại tràn đầy và dạt dào nhất ở hai khổ thơ ba và bốn.

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

nếu như như khổ một và hai trong bài thơ thể hiện được xúc cảm hào hứng cùng giọng điệu trọng thể của thi sĩ Viễn Phương khi đứng trước lăng Bác thì khổ ba, bốn của bài thơ đã thành công nói lên xúc cảm thành kính và lòng hàm ơn cùng nỗi xót xa của Viễn Phương khi bước vào trong lăng Bác. Hai khổ cuối bài thơ như những nốt nhạc du dương, trầm bổng, réo rắt như tấm lòng tha thiết yêu mến của thi sĩ với Bác Hồ. Bằng những ngôn từ ẩn dụ đặc sắc, từ ngữ bình dị mà giàu sức gợi cảm, câu thơ đã khơi gợi trong lòng người đọc những rung động sâu sắc và đáng quý.

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Khi bước vào trong lăng, thi sĩ cảm nhận được quang cảnh bên trong lăng thật êm dịu,yên bình, không khí thanh vắng như ngưng kết cả thời gian và không gian trong lăng, cũng như hình ảnh Bác vẫn đang nằm đây, “Bác nằm trong một giấc ngủ bình yên”, một giấc ngủ dài đằng đẵng, không vướng chút một lo lắng phiền muộn nào. Bác đã dành cả một đời mình để toan lo cho quê hương, suốt bảy mươi chín năm cống hiến cho quốc gia, bây giờ quốc gia đã bình yên mà Bác thì ra đi mãi mãi. kế bên giấc ngủ của Bác là “một vầng trăng sáng dịu hiền”, luôn soi sáng cho Bác ngủ. Đây là hình ảnh ẩn dụ cho những năm tháng Bác bầu bạn cùng trăng. Lúc sinh tiền chẳng có lúc nào là Bác không cùng bầu bạn với ánh trăng dịu nhẹ kia, từ giữa chốn tù đày, tới “cảnh khuya” núi rừng Việt Bắc, rồi “nguyên tiêu”,… điều đó nhịn nhường như gợi lên tình yêu thiên nhiên của Bác là vô cùng to lớn. Rồi bỗng nhiên mạch xúc cảm của thi sĩ như trầm lắng xuống để nhường chỗ cho nỗi xót xa qua hai câu thơ:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!”

Hình ảnh trời xanh là hình ảnh ẩn dụ nói lên sự trường tồn bất tử của Bác, dù Bác đã ra đi, nhưng sẽ luôn ở mãi trong lòng người dân Việt Nam, sẽ luôn sống mãi với non sông quốc gia. Cũng giống như bầu trời xanh sẽ còn “mãi mãi” trên đầu chúng ta. Bác vẫn sống trong tâm tưởng của mỗi người, Bác mãi hiện diện trên mỗi phần đất, mỗi thành tựu, mỗi phần tử tạo nên quốc gia này. Đó là một thực tế không thể phủ nhận. Dẫu biết là thế “mà sao nghe nhói ở trong tim”, câu thơ trên đã bộc lộ được xúc cảm thương nhớ và xót xa về sự ra đi của Bác. Lòng thi sĩ bỗng dâng trào những xúc cảm thành kính cùng hàm ơn và một từ “nhói” của thi sĩ nói hộ ta nỗi đớn đau, nỗi đau vượt lên mọi lý lẽ, mọi lập luận lí trí.

Và trong cuộc sống này, lần gặp gỡ nào rồi cũng sẽ tới lúc chia ly. Trong khổ thơ bốn, thi sĩ Viễn Phương cảm thấy vô cùng bổi hổi, luyến tiếc khi phải rời xa Bác để quay trở về miền Nam. Khổ thơ cuối như một lời từ biệt đầy xúc động.

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

Ngày mai phải rời xa Bác, một tiếng “thương” nghe sao mà tha thiết quá, một tiếng “thương” ấy là yêu, là hàm ơn, là kính trọng thế cục cao thượng, vĩ đại của Người. Đó là tiếng thương của nỗi đau xót khi mất Bác. Thương Bác lắm, nước mắt trào ra mà chẳng kìm lại được. nhịn nhường như Viễn Phương không thể kìm được xúc cảm của bản thân, muốn được mãi kế bên Bác. thi sĩ “muốn là con chim hót” để góp tiếng hót làm vui những rạng đông của Bác, “muốn làm đóa hoa tỏa hương” để góp chút hương sắc dịu nhẹ và tươi đẹp cho không gian quanh Bác, “muốn làm cây tre trung hiếu” để góp một tí bóng mát che nắng cho quê hương của Bác. Tất cả đều là muốn làm Bác vui và ngủ an giấc hơn. Đây cũng chính là ước nguyện thực bụng, sâu sắc của hàng triệu con tim người Việt sau một lần ra thăm lăng Bác.

thi sĩ Viễn Phương đã thành công sử dụng phép điệp ngữ vào khổ thơ bốn. Điệp ngữ “muốn làm” nhịn nhường như nhấn mạnh hơn nữa khát khao, ước vọng của thi sĩ được ở cạnh Bác Hồ cũng như thể hiện rõ tâm trạng lưu luyến Bác, muốn mãi cạnh Bác, muốn tiếp nối tuyến đường yêu nước và cống hiến cho quê hương quốc gia của Bác. Với phép điệp ngữ vô cùng tuyệt vời trong khổ thơ cuối, thi sĩ đã phân bua rõ nét nỗi lòng của bản thân khi đã tới lúc phải quay về miền Nam, mà sao lòng đầy lưu luyến, không muốn rời xa Bác, muốn luôn ở kế bên Bác.

Về nghệ thuật, bài thơ “Viếng lăng Bác” có rất nhiều điểm nghệ thuật rất đặc sắc, giúp biểu hiện thành công thêm về những trị giá nội dung. Từng câu thơ trong bài đều có giọng điệu trọng thể và tha thiết, gợi lên cho người đọc nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, tiếng nói bình dị mà cô đúc. Bài thơ “Viếng lăng Bác” đã thật sự thành công khi đã thể hiện được tâm trạng lưu luyến, xúc động và lòng thành kính hàm ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác một cách trung thực nhất. Đó là tình cảm thành kính thiêng liêng của người con Nam Bộ đối với vị cha già dân tộc.

Bằng những từ ngữ, lời lẽ thực bụng, giàu xúc cảm, thi sĩ Viễn Phương đã phân bua được niềm xúc động cùng lòng hàm ơn sâu sắc tới Bác trong một dịp ra miền Bắc viếng lăng Bác. Cũng như nói lên được nỗi lòng của bao người con Việt Nam khi Bác ra đi, từ đó thấy được vị trí của Bác Hồ trong lòng dân quan trọng thế nào. Từ bài thơ này, em cảm thấy mỗi một thành tựu, mỗi một công lao và hòa bình của cả quốc gia đều có một phần công lao của Bác, dù nhỏ hay lớn đều có sự hiện diện của Bác, cho nên em sẽ nỗ lực học tập thật siêng năng để cùng mọi người xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng trở nên tốt đẹp hơn trên nền tảng mà Bác đã tạo ra.

Cảm nhận 2 khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác

Năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, quốc gia thống nhất, lăng chủ toạ Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành, tác giả Viễn Phương có dịp ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. Bằng giọng điệu trọng thể và tha thiết, nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, tiếng nói bình dị mà cô đúc, bài thơ thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của thi sĩ và mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác. Hai khổ thơ cuối thể hiện sâu sắc tình cảm ấy của thi sĩ.

Không quá cầu kỳ, Viễn Phương biểu thị xúc cảm của mình một cách tự nhiên và thực bụng. Bài thơ đi theo trình tự của một cuộc vào lăng viếng Bác, từ khi đứng trước lăng tới khi bước vào Lăng và trở ra về. Mở đầu là xúc cảm về cảnh bên ngoài lăng, tập trung ở ấn tượng đậm nét về hàng tre bên lăng gợi hình ảnh quê hương quốc gia. Tiếp đó là xúc cảm trước hình ảnh dòng người như vô tận ngày ngày vào lăng viếng Bác. Xúc cảm và suy ngẫm về Bác được gợi lên từ những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng: “mặt trời”, “vầng trăng”, “trời xanh”:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.

Với dòng xúc cảm dạt dào, thi sĩ Viễn Phương đã viết nên hai đoạn thơ đong đầy tình cảm tiếc nhớ khôn nguôi và lòng thành kính không chỉ của riêng mình mà còn của bao đứa con miền Nam khác. Hòa theo dòng người vào lăng viếng Bác, tác giả đã trông thấy bóng vía thân thuộc của Người. Bác đang nằm đó, ngơi nghỉ sau một thế cục đầy gian lao, vất vả vì sự nghiệp phóng thích dân tộc, phóng thích quốc gia. Giờ đây, Người đang có những giây phút thật yên bình. Với phép ẩn dụ đầy tính biểu cảm, Viễn Phương đã vẽ nên hình ảnh vô cùng đẹp đẽ của vị lãnh tụ đang ngơi nghỉ giữa mênh mông ánh sáng của “vầng trăng sáng dịu hiền”.

Với Bác, trăng là bạn, là người thân, là đồng chí thủy chung, tình nghĩa. Vầng trăng ấy đã theo chân Bác vào nhà ngục Quảng Đông, cùng Bác thưởng dạo bước đêm Nguyên tiêu, hay nhẹ nhõm soi bóng cho giấc ngủ của Người: “Gối đầu yên giấc bên sông trăng nhòm”. Chỉ có thể bằng trí tưởng tượng, sự thấu hiểu và yêu quý những vẻ đẹp trong tư cách của Hồ Chí Minh thì thi sĩ mới sáng tạo nên được những ảnh thơ đẹp tương tự.

Vũ trụ thì vĩnh hằng còn đời người ngắn ngủi. Trăng vẫn sáng ở trên trời nhưng Người đã ra đi. Vẫn tình nghĩa và thủy chung, trăng luôn kề cận bên Bác, không lúc nào rời xa. Bác đi vào bầu ánh sáng mênh mang của vũ trụ, trở về với nguyên thể tự nhiên nhưng hình ảnh của người mãi mãi khắc ghi trong lòng mọi người, tình cảm của Người mãi mãi ấm nồng trong trái tim nhân dân Việt Nam, tư tưởng của Người mãi mãi là nguồn ánh sáng soi đường dân tộc đi tới. Dẫu tin tưởng, nhưng trong dòng suy nghĩ ấy, thi sĩ vẫn không thể giấu được một nôi đau xót khôn xiết:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Bác đã đi xa, để lại nỗi tiếc thương, đau xót vô ngần cho dân tộc. Nghĩ tới việc ấy, việc không còn gặp lại vị Cha già yêu kính, mấy ai không đau “nhói ở trong tim”. Chỉ một từ “nhói” thôi, thi sĩ đã cô đúc lại bao nỗi đau của nhân dân Việt Nam.

xúc cảm này là đỉnh điểm của nỗi thương nhớ, của niềm đau xót. Nó chính là nguyên nhân dẫn tới những khát vọng ở khổ cuối bài thơ:

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này…

Nhịp thơ cũng là nhịp xúc cảm, tâm trạng của tác giả khi sắp phải xa Bác, không còn gặp lại sức. Nghĩ về điều ấy, bất giác thi sĩ thấy “thương trào nước mắt”. Chỉ qua một từ “trào” thật mạnh mẽ, sục sôi, thi sĩ đã ghi lại tấm lòng mình, để rồi viết nên ước nguyện của bao đứa con Việt Nam. Đó là không chỉ là tâm trạng của tác giả mà còn là của muôn triệu trái tim khác. Được sắp Bác dù chỉ trong giây phút nhưng không bao giờ ta muốn xa Bác bởi Người rét mướt quá, rộng lớn quá.

Bằng thủ pháp trùng điệp, qua điệp ngữ “muốn làm”, Viễn Phương đã gửi trọn bao ước nguyện thiết tha, thực bụng của mình. Rất khiêm nhượng ông chỉ xin được hóa thân thành “con chim” đựng tiếng hót vui say mỗi sớm mỗi chiều quanh lăng, muốn làm đóa hoa góp hương thơm ngát quanh lăng, muốn làm cây tre trung hiếu hôm sớm đứng canh cho giấc ngủ của Người. Hình ảnh hàng tre lại tới, thật tự nhiên, nhuần nhuỵ để khép bài thư lại. “Cây tre trung hiếu” là hình ảnh ẩn dụ thể hiện lòng yêu kính, sự trung thành vô hạn với Bác, nguyện mãi mãi đi theo tuyến đường cách mệnh mà Người đã đưa đường chỉ lối. Đó là lời hứa thủy chung của riêng thi sĩ và cũng là ý nguyện của đồng miền Nam, của cả dân tộc Việt Nam đối với Bác.

Biết bao mong muốn với Bác, cũng chỉ xin làm những điều nhỏ ấy thôi. Như trong bài xích bỏ ơi! Phan Thị Thanh Nhàn đã viết:

“Giếng đầy còn có khi vơi
Lòng con nhớ Bác khôn nguôi bao giờ”.

Hai khổ thơ cuối khép lại bài thơ nhưng vẫn tiếp tục mở ra một cõi suy ngẫm về cái đẹp đẽ, cái tinh túy, cái bất diệt của một con người, chủ toạ Hồ Chí Minh. Chắc chắn rằng khi đọc “Viếng Lăng Bác“, nhất là hai đoạn thơ cuối, ta không chỉ cảm nhận được bằng tiếng nói văn học mà còn bằng cảm giác của cả trái tim với Người. Đọc bài thơ để thêm tiếng lòng sâu sắc, yêu kính với con người vĩ đại, người cha già yêu kính của cả dân tộc.

Cảm nhận khổ 3 và 4 bài thơ Viếng lăng Bác

“Viếng lăng Bác” được viết vào tháng 4 năm 1976, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc thắng lợi, quốc gia nước thống nhất, lăng Bác Hồ mới được khánh thành, Viễn phương ra Bắc thăm Bác, thi sĩ đã viết bài thơ này và được in trong tập “Như mây mùa xuân” năm 1978. Bài thơ là niềm xúc động thiêng liêng, thành kính,niềm tự hào, đau xót của thi sĩ từ miền Nam vừa được phóng thích ra thăm lăng Bác. Tình cảm ấy được thể hiện thực bụng và cảm động ở khổ thơ 3 và 4 của bài thơ.

Bài thơ biểu thị trọn vẹn dòng chảy xúc cảm thực bụng và cảm động của thi sĩ Viễn Phương khi tới viếng lăng Bác. Từ xa, tác giả trông thấy “hàng tre bát ngát”, tới lúc lại sắp, nhìn thấy từng dòng người vào lăng viếng Bác, thi sĩ vừa tự hào, mừng rỡ, xen lẫn xúc cảm nghẹn ngào, xót đau. Khi bước vào bên trong lăng, quang cảnh và không khí thành kính, thiêng liêng như ngưng kết cả thời gian, không gian, đưa tác giả trở về hoài niệm xa xăm. Đứng trước linh cửu thiêng liêng của Người, thi sĩ cảm thấy không khỏi ngậm ngùi:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”.

Hình ảnh thơ đã diễn tả sự yên tĩnh, trang nghiêm cùng ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo của không gian trong lăng Bác. thi sĩ cảm nhận Người đang trong giấc ngủ. “Giấc ngủ bình yên” là cách nói giảm nói tránh nhằm giảm đi nỗi đau, vừa thể hiện thái độ nâng niu, trân trọng giấc ngủ của Bác.

Hình ảnh “vầng trăng sáng dịu hiền” gợi cho chúng ta nghĩ tới tâm hồn, cách sống cao đẹp, thanh cao, sáng trong của Bác và những vần thơ tràn ngập ánh trăng của Người. Người bạn “trăng” đã từng vào thơ Bác trong nhà lao, trên mặt trận, giờ đây cũng tới để giữ giấc ngủ nghìn thu cho Người. Chỉ có thể bằng trí tưởng tượng, sự thấu hiểu và yêu quý những vẻ đẹp trong tư cách của Hồ Chí Minh thì thi sĩ mới sáng tạo nên được những ảnh thơ đẹp tương tự.

Càng yêu kính Bác, thi sĩ càng đau xót trước sự ra đi của Người. Tâm trạng xúc động, hụt hẫng của thi sĩ được biểu hiện qua hình ảnh ẩn dụ “trời xanh”. Theo nghĩa thực, “trời xanh” là hình ảnh của sự vĩ đại, vô tận và vĩnh hằng. Mặt khác, “trời xanh” còn là sự khẳng định và tin tưởng Bác vẫn còn mãi với non sông quốc gia, như “trời xanh” vĩnh hằng.

Dù tin như thế nhưng mấy chục triệu người dân Việt Nam vẫn đau xót và nuối tiếc khôn nguôi trước sự ra đi của Bác: “mà sao nghe nhói ở trong tim”. “Nhói” bộc lộ trực tiếp nỗi đau thương, quặn thắt trong lòng. Tác giả tự cảm thấy đớn đau, mất mát ở tận trong đáy sâu tâm hồn mình, nỗi đau uất nghẹn tột cùng không nói thành lời. Đó không chỉ là nỗi đau riêng tác giả mà của cả muôn triệu trái tim con người Việt Nam.

Cuộc viếng thăm ngắn ngủi không thỏa lòng nhớ mong, thế nên, thi sĩ mãi luyến lưu, lưu luyến, thảng thốt “thương trào nước mắt” khi nghĩ tới giây phút rời xa: “Mai về miền Nam”.

Bốn tiếng “mai về miền Nam” vang lên nghẹn ngào, tha thiết như một lời từ giã. “Thương trào nước mắt” thể hiện tình yêu thương mênh mông dành cho lãnh tụ yêu kính. Đó là không chỉ là tâm trạng của tác giả mà còn là của muôn triệu trái tim khác trên khắp mọi miền quốc gia. Được sắp Bác dù chỉ trong giây phút nhưng không bao giờ ta muốn xa Bác bởi Người rét mướt quá, rộng lớn quá.

Phép liệt kê, ẩn dụ “con chim, đóa hoa, cây tre” cùng với điệp ngữ “muốn làm” thể hiện niềm khát khao, mong mỏi được hoá thân thành một phần thiêng liêng, mãi ở lại bên Bác của thi sĩ.

Hình ảnh cây tre được lặp lại tạo kết cấu đầu đuôi tương ứng. “Cây tre trung hiếu” hay cũng chính là tấm lòng chung thủy, sắt son của thi sĩ đối với dân tộc, là lời hứa với Bác, nguyện đem sức lực và tính mệnh để giữ gìn nền hòa bình của dân tộc như lúc sinh tiền Bác đã dặn dò. Chủ thể “con” ở đầu bài thơ tới đây không xuất hiện thể hiện nữa. Điều đó khẳng định ước nguyện này không phải của riêng tác giả mà là của tất cả mọi người, của dân tộc ta đối với Bác.

Trước sự ra đi của Bác, thi sĩ Tố Hữu cũng đã nghẹn ngào viết nên những dòng thơ thấm đẫm nước mắt:

“Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!”

(Bác ơi!)

Lý tưởng của Người như mặt trời tỏa sáng trên bầu trời cao, tấm lòng của người dành cho nhân dân như vầng trăng hiền dịu lung linh trong đêm tối của dân tộc, trái tim rét mướt tình yêu thương của Người dành trọn cho dân tộc, cả thế cục chưa từng mong cầu cho bản thân. Sự ra đi của Bác bởi vậy, là sự mất mát lớn lao, không gì bù đắp nổi của cả dân tộc. Lời thơ của Tố Hữu vang vọng như là tiếng khóc tiễn biệt, mang ý nghĩa như một bài điếu văn rất cảm động, vừa ngợi ca lòng yêu nước thương dân mênh mông của Bác Hồ, vừa biểu lộ lòng tiếc thương, ghi nhớ công ơn to lớn của lãnh tụ.

Với giọng điệu thơ thích hợp với nội dung tình cảm, xúc cảm: vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự hào, thể thơ 8 chữ, xen lẫn những dòng thơ 7 hoặc 9 chữ linh hoạt, nhịp thơ chậm rãi, diễn tả sự trang nghiêm, thành kính và những xúc cảm sâu lắng, hình ảnh thơ sáng tạo, phối hợp hình ảnh thực với hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng, khổ thơ 3 và 4 của bài thơ “Viếng lăng Bác” đã thể hiện sâu sắc tình cảm thiết tha của thi sĩ đối với Bác trong lần viếng thăm hiếm hoi.

Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 9