Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ tổng hợp 15 bài văn mẫu siêu hay kèm theo gợi ý cách viết chi tiết nhất.
Bạn Đang Xem: Top 15+ bài Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ siêu hay
Với 15 mẫu phân tích 2 khổ thơ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ mà GrabHanoi giới thiệu sẽ giúp những bạn tự tin không phải lo nghĩ quá nhiều về việc làm sao để viết được bài văn hay, ấn tượng nhất. những bạn hãy vận dụng thật tốt những bài văn mẫu dưới đây một cách linh hoạt, sử dụng cách diễn đạt của mình để bài văn trở nên đầy đủ, hay nhất nhé. kế bên bài văn phân tích khổ 1, 2 Đây thôn Vĩ Dạ những bạn xem thêm: phân tích khổ 1 Đây thôn Vĩ Dạ, phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ.
Mục lục
- Dàn ý phân tích 2 khổ thơ đầu bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
- Phân tích 2 khổ đầu bài đây thôn vĩ dạ – Mẫu 1
- Phân tích 2 khổ đầu Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 1
- Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ hay nhất – Mẫu 3
- Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 4
- Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 5
- Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 6
- Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 7
Dàn ý phân tích 2 khổ thơ đầu bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích
2. Thân bài:
Khổ 1: Cảnh vườn thôn Vĩ và tình người tha thiết:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
+ nghi vấn tu từ mở đầu mang nhiều sắc thái: là một lời tự vấn, lời trách nhẹ nhõm, lời mời mọc ân cần.
+ Ba câu sau gợi lên vẻ đẹp hữu tình của thôn Vĩ trong khoảnh khắc hừng đông: cảnh vật tinh khôi, trong trẻo, mướt xanh trong nắng sớm mai; con người kín đáo, phúc hậu. Đằng sau bức tranh phong cảnh là tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, con người tha thiết cùng niềm băn khoăn day dứt của tác giả.
Khổ 2: Cảnh trời, mây, sông nước và niềm đau cô lẻ, chia lìa:
Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?
+ Hai câu đầu bao quát toàn cảnh với hình ảnh phong vân chia lìa đôi ngả, “ dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay” gợi nỗi buồn hiu hắt.
+ Hai câu sau tả cảnh dòng sông trong đêm trăng lung linh, huyền ảo, vừa thực vừa mộng. Đằng sau cảnh vật là tâm trạng vừa đớn đau, khắc khoải vừa khát khao cháy bỏng của thi sĩ.
*Nghệ thuật:
– Từ ngữ lựa chọn lọc, hình ảnh độc đáo, giàu sức gợi, có sự hòa quyện giữa thực và ảo.
– Sử dụng có hiệu quả những giải pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ.
– nghi vấn tu từ thích hợp với tâm trạng.
– Giọng điệu khi tha thiết, khi đắm say, khi khắc khoải, u buồn
3. Kết bài:
Đoạn thơ kết tinh sự sáng tạo và phong cách nghệ thuật độc đáo của Hàn Mặc Tử, thể hiện lòng yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết của thi sĩ.
Xem thêm: Top 20+ bài phân tích tác phẩm thương của trần tế xương hay nhất
Phân tích 2 khổ đầu bài đây thôn vĩ dạ – Mẫu 1
Đây thôn Vĩ Dạ là tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của Hàn Mặc Tử. Bài thơ được lấy cảm hứng từ một tấm thiệp in hình phong cảnh của Hoàng Cúc – người mà Hàn Mặc Tử thầm thương trộm nhớ- tác phẩm được viết vào những năm tháng cuối đời khi thi sĩ đang điều trị căn bệnh hiểm nghèo tại trại Phong Tuy Hòa.
Hai khổ đầu bài thơ là bức tranh về cảnh và con người xứ Huế vừa trong trẻo, yên bình lại vừa đượm nỗi buồn tâm trạng.
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Bài thơ được mở đầu bằng nghi vấn tu từ “Sao anh không về chơi thôn Vĩ”. nghi vấn vừa như nhắc nhở, lại vừa như mời mọc, cũng có thể là lời trách móc nhẹ nhõm. nhịn nhường như, tác giả đang tự phân thân để hỏi chính lòng mình về một việc đúng ra phải thực hiện lâu nay nhưng chưa thể thực hiện: Về thăm lại thôn Vĩ Dạ. Những sắc thái đan xen gói gọn trong một nghi vấn tu từ nhẹ nhõm ấy lại cho thấy được nỗi khát khao mãnh liệt được trở về Vĩ Dạ của thi nhân, nghi vấn thốt ra mang cả một nỗi niềm thầm kín không dễ dàng giãi bày.
Sau nghi vấn thiết tha ấy là những ấn tượng về một thôn Vĩ êm đềm, yên bình dần hiện về trong ký ức thi sĩ:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Trong khu vườn xinh đẹp ấy, “nắng hàng cau” tinh khôi, trong trẻo đã thu hút, hấp dẫn sự chú ý của thi sĩ. Những cây cau vươn mình đón những tia nắng trước hết mà thiên nhiên tặng thưởng, khoe vẻ thanh khiết của mình dưới sắc nắng lung linh. Vẻ đẹp của khu vườn đẹp tới nao lòng, thi sĩ chợt thốt lên trong vẻ ngạc nhiên nhưng cũng đầy vui mừng, phấn khởi: “Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”. Tính từ “mướt” phối hợp với từ chỉ mức độ “quá” gợi vẻ đẹp mượt mà, láng bóng, tươi tỉnh, đầy sức sống của cây cối trong vườn. Hình ảnh so sánh “xanh như ngọc” gợi lên vẻ đẹp kiều diễm, quý phái của khu vườn, những chiếc lá xanh mướt, mượt mà được “nắng hàng cau” chiếu rọi ánh lên màu xanh ngọc bích tươi đẹp. Cả khu vườn không chỉ được tưới tắm bởi sương đêm, nắng trời mà con nhận được bàn tay săn sóc đầy khéo léo của con người nên càng thêm đẹp, thêm tươi.
Giữa cảnh vật tươi đẹp là hình ảnh người con gái Huế xuất hiện với nét đẹp duyên dáng mà đầy kín đáo:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Gương mặt chữ điền phúc hậu thấp thoáng sau những chiếc lá trúc mảnh mai gợi vẻ đẹp dịu dàng, phúc hậu. Sự xuất hiện của con người thật kín đáo, tinh tế mà nhẹ nhõm như chính bản tính của con người Huế vậy. Phải yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống tới nhường nào thì tác giả mới lưu giữ trong tâm trí mình những hình ảnh đầy đẹp đẽ và sống động tới như thế.
Đằng sau bức tranh hài hòa giữa cảnh và người ấy có nhẽ là một nỗi khắc khoải tới khôn nguôi của một cái “tôi” chất chứa những tâm sự:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”
Nghệ thuật nhân hóa được tác giả vận dụng đầy khéo léo để diễn tả tả sự vận động và trạng trái của cảnh vật “Gió theo lối gió, mây đường mây”. Cách ngắt nhịp 4/3 như cắt đôi câu thơ tựa như chia li ngang trái. Hình ảnh gió, mây trong tự nhiên vốn đi đôi với nhau, mây theo chiều gió, gió có thổi thì mây mới bay, phong vân đồng hành nhau gắn bó cùng nhau nào thể tách rời. Vậy gió- mây trong câu thơ xuất hiện với cảnh chia phôi, gió- mây ngược lối, hai đường hai ngả. Với tạo hóa, điều đó thật phi lý, nhưng với một cái tôi đầy tự ti chìa lìa của nhân vật trữ tình lúc ấy thì lại là điệu vừa ý.
Nước sông Hương như hiểu tâm tình người thi nhân cũng mang nỗi buồn trĩu nặng tâm sự “buồn thiu”. Dòng nước lặng lẽ trôi, hoa bắp lay nhẹ bên bờ, nước chảy hoa trôi- cảnh vật như không, động mà như tĩnh, tất cả nhịn nhường như đều vương nỗi sầu trong đó. có nhẽ bởi lúc này đây tác giả đã cảm nhận cảnh vật không phải bằng con mắt thông thường nữa mà bằng chính dòng tâm trạng của lòng mình. Đó là nỗi lòng của một người mang nặng tự ti về sự ra đi, tạm biệt trần thế khi tâm hồn vẫn còn tha thiết sống.
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Không gian đêm trăng trên sông nước mở ra đầy huyền ảo, như thực, như mộng. Trăng hòa mình vào dòng nước xanh tạo nên vẻ lung linh, thơ mộng. Sông trăng đang đưa đò cập bến, bến trăng đang đợi đò ngừng chân, liệu đò có chở trăng về kịp với bến đêm nay? nghi vấn tha thiết, vừa chứa đựng nỗi khắc khoải, đợi chờ lại chất chứa bao lo lắng, phấp phỏng. Một từ “kịp” bình dị ấy thôi mà mở ra cho ta biết bao suy nghĩ về chàng thi sĩ trẻ tuổi. Hơn ai hết Hàn Mặc Tử hiểu rõ thực tiễn ngắn ngủi, cái chết đang kế cận nên phải tranh thủ từng phút, từng giây, chạy đua với thời gian, với cuộc sống. nếu như thuyền còn “kịp” chở trăng về bến thì “ta” còn được tâm sự giãi bày, còn hình như không “kịp” thì thi sĩ tội nghiệp ấy rơi vào cảnh đơn chiếc, đau thương vĩnh viễn. Câu thơ cuối bài nghe sao thật xót xa, thương cảm, có nhẽ với Hàn Mặc Tử được sống không thôi cũng là hạnh phúc lắm rồi.
Cảnh sắc thiên nhiên và niềm tha thiết với cuộc sống của thi nhân được thể hiện qua hai khổ thơ thật trong sáng, độc đáo và giàu sức biểu cảm. từ đó, ta thấy được một tâm hồn thế cuộc, tha thiết với cuộc sống mãnh liệt của tác giả, từ đó biết trân quý cuộc sống, trân quý những phút giây của hiện tại đừng để hối tiếc.
Xem thêm: Tuyển tập 16+ mẫu Phân tích Đây thôn Vĩ Dạ xuất sắc nhất
Phân tích 2 khổ đầu Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 1
Khi nhận định về những thi sĩ nổi trội của phong trào thơ Mới nhà phê bình văn học Đỗ Lai Thúy đã viết rằng “nếu như Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Nguyễn Bính là dòng lãng mạn tinh khiết, nếu như Xuân Diệu và nhất là Huy Cận, là dòng lãng mạn được cườm vào những yếu tố tượng trưng… thì Hàn Mặc Tử là hài hòa của lãng mạn, tưởng tượng, thậm chí siêu thực nữa”. Thật vậy, thế cuộc Hàn Mặc Tử tuy ngắn ngủi và phải chịu nhiều đau thương, vô vọng, thế nhưng khi nhìn vào thơ ông, người ta vẫn thấy trong đó tràn trề những xúc cảm về tình yêu và sự sống mãnh liệt, mãnh liệt tới độ quằn quại và đớn đau. Thêm vào đó cái khác biệt trong thơ Hàn Mặc Tử còn là vẻ lãng mạn pha lẫn lối thơ Đường luật cũ, cùng với nét phá cách đầy sáng tạo trong tuy duy nghệ thuật, mang lại cho độc giả những vần thơ độc đáo, ấn tượng. Đọc thơ Hàn Mặc Tử người ta thấy những vẻ đẹp thực lãng mạn, trong trẻo, tinh khiết tới vô ngần, nhưng cũng đồng thời là những hình ảnh kỳ dị, điên cuồng, siêu thực nhất khiến người đọc không khỏi trằn trọc suy nghĩ về một hồn thơ lạ thường nhất của nền thơ Mới. Đây thôn Vĩ Dạ là một trong số những bài thơ xuất sắc nhất của Hàn Mặc Tử, là tác phẩm nổi trội hàng đầu của trong phong trào thơ Mới, thể hiện được sắp như hết phong cách sáng tác của ông, trong đó ở hai khổ thơ đầu, người ta thấy một Hàn Mặc Tử với tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống sâu sắc thông qua bức tranh quê thanh khiết, đậm chất trữ tình.
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.”
Hàn Mặc Tử mở đầu tác phẩm bằng một lời hỏi ngỏ rất đỗi dịu dàng, rất đậm chất Huế, mang lại những xúc cảm êm đềm của bức tranh quê yên bình đầy sức gợi “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”. Chủ thể “anh” trong câu thơ khiến người đọc không khỏi quẩn quanh nhiều mối băn khoăn, liệu rằng nghi vấn ấy có phải là lời hờn dỗi, trách yêu đầy duyên dáng của một cô gái xứ Huế nào với một chàng trai cứ mãi rụt rè chẳng chịu giãi bày lòng thương nhớ, để cô phải đợi chờ. Rồi đó cũng có thể là lời mời mọc dễ thương của một người con xứ Huế, muốn người bạn phương xa có đôi lần ghé thăm quê hương xứ sở đầy thơ mộng này. Nhưng rồi nếu như nhìn ở một khía cạnh khác có nhẽ rằng nghi vấn “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”, lại là lời mà tác giả đang tự vấn lòng mình, nhắc nhở bản thân về một chuyến ghé thăm thôn Vĩ sau nhiều năm xa vắng. Hai từ “không về” gắn vào giai đoạn thế cuộc đầy đau thương của Hàn Mặc Tử, lại càng thêm xót xa, đó là ngụ ý về những dự cảm không lành của người thi sĩ khi bị căn bệnh phong hành tội, đớn đau, vô vọng vì không thể nào còn về lại được Huế. Người chỉ còn có thể nhớ về thôn Vĩ, nhớ về người anh yêu thương trong những hồi ức tốt đẹp nhất.
Có thể nói rằng nghi vấn tu từ mở đầu bài thơ, không chỉ là chiếc cầu dẫn gợi mở ra bức tranh xứ Huế mà còn bộc lộ một cách sâu kín những nỗi niềm trằn trọc của tác giả về mảnh đất cố đô. Ở nơi ấy có tình yêu, có cuộc sống, có người con gái mà thi sĩ vẫn thường ước ao, chỉ tiếc rằng tất cả đều trở thành hư vô trước trái ngang của bệnh tật. Trong niềm mong nhớ về Huế, Hàn Mặc Tử đã sử dụng những câu thơ thật tình, thật đẹp để gợi ra bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ thơ mộng, trong trẻo, tràn ngập sức sống. Bức tranh mở đầu bằng hình ảnh “nắng” lặp lại hai lần trong câu thơ:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên”
Đó là một buổi rạng đông rực rỡ, ánh sáng tràn ngập khắp nơi nơi, thập thò, xen kẽ qua từng tán cau xanh mướt. Hàn Mặc Tử đã vẽ lên từng nét thực mượt mà, đầy sức gợi trong bức tranh quê buổi sớm, trên nền nhàn nhạt rét mướt của nắng mới, hiện trên đó là hàng cau thẳng tắp, xanh tươi giản dị chân quê. Hình ảnh “nắng hàng cau” là hình ảnh mà Hàn Mặc Tử dành riêng cho Huế, bởi lẽ hàng cau là biểu tượng đặc trưng của mảnh đất cố đô, luôn vươn cao mạnh mẽ trên nền trời xanh thẳm, đón những tia nắng rét mướt trước hết trong ngày một cách thật trọn vẹn. Cảnh từng tán lá cau xanh mướt tắm nắng vàng nhóng nhánh những sương mai ẩn hiện, làm cho lòng người thêm khoan khoái, vui tươi, mở ra một bức tranh quê thực tinh khiết thơ mộng. “Nắng mới lên” là những từ ngữ giản dị mà Hàn Mặc Tử viết về cảnh rạng đông, đó là cái nắng sớm mai mới mẻ, êm dịu, không phải cái nắng nóng đổ lửa lúc ban trưa, mà đó là những tia nắng trước hết sau một đêm dài, trong trẻo, rét mướt tràn đầy sức sống, là biểu tượng của sự khởi đầu tươi mới. Nghĩ xa hơn hình ảnh “nắng mới lên” có nhẽ chính là ẩn dụ cho tâm hồn người nghệ sĩ khi cầm trên tay tấm bưu thiếp của cố tri, một xúc cảm dịu dàng, đầy hy vọng.
Trong không gian tràn ngập nắng mới, là sự hiện diện của “vườn ai” một khu vườn mang dáng vẻ trù phú, non tươi, mỡ màng trong từng khía cạnh thông qua hai từ “mướt quá”, đầy gợi cảm. không những thế liệu pháp so sánh “xanh như ngọc” cũng mang lại vẻ đẹp thực thơ mộng cho bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ Dạ, khiến người đọc dễ dàng tưởng tượng ra hình ảnh một khu vườn Huế xanh non, từng tán lá còn đọng khá sương tắm dưới cái nắng sớm mai dìu dịu, mang lại cảm giác thực trong trẻo, ngọc ngà, tươi mát làm sao. Đặc biệt với từ phiếm chỉ “ai” trong “vườn ai” đã gợi ra nhân vật trữ tình ẩn hiện, làm tăng thêm sức sống, sự hòa hợp của con người với thiên nhiên tươi đẹp. Đồng thời dẫn mở câu thơ “Lá trúc che ngang mặt chữ điền”, gợi ra vẻ đẹp con người xứ Huế thật tình, phúc hậu, rét mướt. văn pháp “thi trung hữu họa”, lấy cái gầy guộc, giản đơn của lá trúc để làm đậm lên những nét đẹp duyên dáng, hiền từ của khuôn mặt người. Hàn Mặc Tử nhớ người Huế bằng những vẻ đẹp hiền hòa, đan xen trong đó là những nỗi nhớ xa xôi về một người con gái Huế mang trong mình những phẩm chất nổi trội, thủy chung, dịu dàng, khuôn mặt xinh xẻo phúc hậu.
Xem Thêm : Phân tích 2 câu cuối bài Thương vợ hay nhất (Dàn ý + bài mẫu)
Sau những niềm rung cảm, lạc quan yêu đời từ bức tranh thiên nhiên rực rỡ, nhiều sức sống, Hàn Mặc Tử tiếp tục đưa độc giả về tới với bức tranh thiên nhiên buổi tối muộn, với những cảnh thuyền, cảnh trăng, và dòng sông Hương êm đềm, lặng lẽ. Từ thực cảnh tràn ngập ánh sáng của buổi rạng đông, tới cảnh đêm đen người ta đã tinh tế trông thấy được sự chuyển đổi xúc cảm của tác giả từ những niềm vui ngập tràn trong thân thể, tới nỗi băn khoăn, bất định, nhiều lo lắng, hoang mang trong cảnh thiên nhiên lạnh lẽo, vắng vẻ.
“Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Hàn Mặc Tử viết về cảnh mây, cảnh gió, vốn là những thứ luôn song hành với nhau, mây có dịch chuyển là bởi vì có gió đưa, nhịn nhường như chúng luôn có một mối liên hệ gắn bó thực chặt chẽ. Nhưng khi đọc câu thơ “Gió đi lối gió, mây đường mây” cũng là cảnh gió, mây ấy thế nhưng chúng lại nhịn nhường như tách biệt, ngược hướng, gợi ra sự chia ly, tan vỡ, mà đối với Hàn Mặc Tử ấy là sự chia cắt của tác giả với nhân thế, là những dự cảm đầy đau thương trước căn bệnh hiểm ác. Đặc biệt lối thơ tả cảnh đóng khung khi tác giả lặp lại điệp từ “mây”, “gió” hai lần, cùng lối ngắt nhịp 4/3 làm gãy đôi câu thơ, mang lại sự hụt hẫng, cô liêu khó tả. Con sông Hương vốn đã yên bình lặng lẽ suốt mấy nghìn năm lịch sử, chứng kiến nhiều những biến cố đau thương của dân tộc, đã không còn hay bất thần trước thế sự thay đổi, nhưng khi bước vào thơ của Hàn Mặc Tử dòng sông lại nhịn nhường như mang những xúc cảm bâng khuâng của thi nhân qua mấy chữ “dòng nước buồn thiu”. Đọc thơ Hàn Mặc Tử, ta tưởng hình như tác giả đang đứng trước bờ sông Hương, ánh mắt dõi trông xa xa, lòng buồn man mác một nỗi buồn vô tận đang lan tràn khắp không gian, thực đúng với mấy câu “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” của Nguyễn Du. không những thế hình ảnh “hoa bắp lay” lại càng khiến người đọc thấm thía những nỗi lòng của thi nhân, hoa bắp vốn vô sắc, vô hương, nhạt nhòa trong trời đất, là ẩn dụ sâu sắc cho thế cuộc cho số phận buồn tẻ, lặng lẽ đang tồn tại như một cái bóng cô liêu, đơn độc giữa thế cuộc, chỉ có thể mặc cho dòng đời đẩy đưa, nghĩ mà thật xót xa cho thế cuộc “hoa bắp”. Thêm vào đó cả câu thơ “Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay” đã mở ra một không gian rộng lớn vô tận, nhưng thiếu đi cái rét mướt, chỉ có sự lạnh lẽo, hiu quạnh bao trùm, xóa tan hết cái vẻ đẹp rực rỡ nhiều mộng tưởng mà tác giả gợi nhắc trong khổ thơ đầu.
Nhấn mạnh sự chuyển đổi xúc cảm của tác giả giữa hai khổ thư từ vui tươi, yêu đời sang buồn thương, vô vọng. Vì quá đớn đau, xót xa cho thế cuộc nhiều xấu số của mình, Hàn Mặc Tử lại tìm về với trăng, người bạn tri kỷ tâm giao của thi sĩ, vẫn luôn gắn bó với người trong nhiều vần thơ vừa trong trẻo vừa kỳ dị, liêu trai khó tả. Hình ảnh trăng trong Đây thôn Vĩ Dạ xuất hiện thực đẹp và hiền hòa ở câu “Thuyền ai chở bến sông trăng đó”, ánh trăng vàng nhàn nhạt phủ lên con thuyền nan đang xuôi theo dòng nước, và mặt sông dập dềnh nhóng nhánh những ánh trăng rực rỡ. Một quang cảnh thật nhiều mộng ảo và tình tứ biết bao nhịn nhường như đã phần nào xua đi được những nỗi buồn thương trong tâm hồn tác giả. Thế nhưng Hàn Mặc Tử vẫn không thể quên đi hết những nỗi hoang mang, lo lắng cho thế cuộc mình trong câu thơ “Có chở trăng về kịp tối nay?”, ấy là xúc cảm lo lắng không yên, dự cảm chẳng lành trước thế cuộc ngắn ngủi sắp hết của mình. Ông sợ rằng bản thân không còn kịp được nhìn thấy ánh trăng đẹp đẽ, không còn thấy được “bạch nguyệt quang” của thế cuộc – người con gái xứ Huế, người mang lại cho ông những niềm vui sống, hy vọng về một tình yêu đẹp giữa lúc sóng gió thế cuộc đang bủa vây thể xác héo gầy, mặc dù đó chỉ là một tấm bưu thiếp mà nàng gửi đi.
thế cuộc Hàn Mặc Tử ngắn ngủi và đau thương, hồn thơ ông chất chứa nhiều nỗi khát vọng về tình yêu, về cuộc sống, nhưng ẩn chứa sau đó là những nỗi xót xa, đớn đau tới cùng cực. Chính điều đó đã làm nên một chất thơ vừa thơ mộng, trong trẻo tới vô ngần, lại cũng vô cùng phức tạp khi thường xuyên thấy sự xuất hiện của những yếu tố kỳ dị, liêu trai, điên cuồng mà nói như Hoài Thanh, có sự đó cũng bởi hồn thơ của Hàn Mặc Tử vốn là “Một nguồn sáng tỏa ra từ một vong hồn vô cùng khổ não. Ta bắt gặp vết tích còn thoi thóp của một tơ duyên vừa chết yểu… Chỉ trong thơ Hàn Mặc Tử mới thấy một nỗi đau thương mãnh liệt như thế. Lời thơ như dính máu”. Đây thôn Vĩ Dạ chính là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất cho phong cách sáng tác của Hàn Mặc Tử vừa đẹp vừa ẩn chứa những nỗi lòng đau thương vô vọng, hồn thư từ ấm chuyển sang lạnh lẽo, đơn chiếc chỉ trong vài dòng thơ ngắn ngủi, khiến người đời không khỏi băn khoăn, thấm thía xót thương cho một đời nghệ sĩ ngắn ngủi, nhiều xấu số.
Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ hay nhất – Mẫu 3
Hàn Mặc Tử là một trong những thi sĩ tiêu biểu nhất của phong trào thơ mới. Ông là một con người tài hoa nhưng mệnh bạc khi ông mắc phải căn bệnh phong quái ác từ khi còn rất trẻ. có nhẽ vì vậy mà trong thơ của ông luôn có hai toàn cầu song hành, một là sự tươi sáng, thanh khiết, một toàn cầu đầy ma quái, cuồng loạn. Đây thôn Vĩ Dạ được ra đời năm 1938 khi ông đang bị căn bệnh phong quái ác dày vò. Bài thơ được bắt nguồn xúc cảm từ tấm bưu thiếp có bức tranh phong cảnh xứ Huế và lời hỏi thăm của Hoàng Cúc, người con gái mà Hàn Mặc Tử từng tương tư. Đặc biệt, qua hai khổ thơ đầu, tình yêu thiên nhiên, con người Vĩ Dạ cùng những tâm sự thầm kín của thi sĩ được bộc lộ rõ nét.
Hai khổ đầu của bài thơ bức tranh phong cảnh của Vĩ Dạ xứ Huế cùng nỗi lòng đơn chiếc, lạc lõng, trống rộng của tác giả khi phải xa vắng toàn cầu, con người.
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Mở đầu bài thơ là một nghi vấn mang âm điệu da diết, nhịn nhường như là lời người thôn Vĩ đang mời gọi, đang hờn trách thi nhân sao không lại thăm.
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ”
Thế nhưng thực ra đây chỉ là nghi vấn tự vấn của thi sĩ bởi trong tâm ông luôn ngóng chờ được thêm một lần “về chơi thôn Vĩ”. Hai chữ “về chơi” đã khiến Vĩ Dạ trở thành một nơi chốn thân yêu với thi sĩ, là nơi mà ông gắn bó bằng cả tâm hồn mình.
Trở về Vĩ Dạ, thi sĩ muốn được ngắm nhìn những “hàng cau” cao vút, những vườn tược ngập tràn cỏ cây, để ngắm gương mặt ai thẹn thùng qua hàng lá trúc.
“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
quang cảnh Vĩ Dạ được mở ra từ xa tới sắp, từ cao tới thấp, mỗi góc độ một vẻ đẹp nhưng đều thơ mộng và tràn trề sức sống trong sớm mai. Trong hành trình “thăm” Vĩ Dạ bằng tâm tưởng, cái nhìn trước hết của thi sĩ ngừng lại trên hình ảnh của “nắng hàng cau, nắng mới lên”. Hai từ “nắng” trong cùng một câu thơ khiến ta cảm nhận được cả một không gian tràn ngập sắc nắng sớm, mới mẻ và tinh khôi vô cùng. “Nắng hàng cau” là thứ nắng đặc trưng của Vĩ Dạ và Hàn Mặc Tử đã đặc biệt tinh tế phát hiện ra bởi Vĩ Dạ là nơi trồng rất nhiều cau. Những hàng cau cao vút, thẳng tắp vươn lên bầu trời đón những giọt nắng mai trước hết buông xuống và đó cũng là lúc cả thành phố Huế cựa mình thức dậy trong sự mát lành và tinh khôi.
Trong ánh nắng sớm mai tinh khôi đó, khu vườn của “ai” hiện lên đầy sức sống, tràn trề nhựa mật.
“Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc”
Đại từ “ai” phiếm chỉ, không biết rõ là của người nào bởi khu vườn đó là khu vườn trong tâm tưởng của thi sĩ. Khu vườn đầy những cỏ cây xanh “mướt”. Chỉ một từ “mướt” thôi mà khiến cho người đọc cảm thấy cỏ cả một khu vườn tươi tốt, mơn mởn hiện ra trước mắt. Thêm vào đó, hình ảnh so sánh “xanh như ngọc” cũng gợi cho ta hình ảnh về một khu vườn còn đẫm sương đêm đang được mặt trời soi tỏ. Mỗi nhành cây, phiến lá đều hiện lên lung linh, lóng lánh tựa như một khối ngọc bích khổng lồ. Lời thơ không chỉ là lời tả cảnh mà còn là sự trằm trồ của thi nhân khi ngợi ca cảnh vườn Vĩ Dạ với một tình yêu tha thiết.
Không chỉ say sưa ngắm nhìn vườn cây, ngắm nhìn ánh sớm mai, Hàn Mặc Tử còn đắm mình trong ánh mắt của người Vĩ Dạ:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Hẳn phải là một nét vẽ dáng bộ của thi sĩ, bởi khuôn mặt người hiện lên sau lá trúc, vừa thực vừa hư ảo vô cùng. Đường nét trong bức tranh thơ không chỉ có mình thiên nhiên mà còn có cả con người khiến cảnh vườn Vĩ Dạ chợt trở nên rét mướt, sinh động lạ thường.
Khuôn mặt người sau vòm lá thấp thoáng, ẩn hiện gợi ra phết vẻ e lệ, thẹn thùng với tính cách kín đáo vốn là một nét rất riêng của người con gái xứ Huế. Câu thơ của Hàn Mặc Tử chắc hẳn được gợi ra từ một câu ca dao rất thân thuộc của người dân Huế:
“Mặt em vuông tựa chữ điền
Da em thì trắng, áo đen mặc ngoài
Lòng em có đất có trời
Có câu nhân nghĩa, có lời thuỷ chung”
Thế nên, câu thơ của Hàn Mặc Tử không chỉ mang đậm phong vị dân gian của xứ Huế mà còn gợi ra được cả vẻ đẹp tâm hồn của con người nơi đây vừa chất phác lại giàu tình nghĩa thuỷ chung.
Khổ thơ đầu đã dựng lại bức tranh phong cảnh của Vĩ Dạ vừa đẹp đẽ, rét mướt lại tràn trề sức sống. Đồng thời cũng thể hiện tấm lòng gắn bó tha thiết với quê hương Vĩ Dạ của thi nhân và khát khao muốn được giao cảm với thế cuộc dù bệnh tật ngăn trở.
Bước sang khổ thơ thứ hai, phong cảnh, không gian của Vĩ Dạ không còn tĩnh tại mà có cả sự vận động, chuyển biến. Vẫn là những cảnh đẹp mang nét đặc trưng của xứ Huế nhưng giờ đây là cảnh sông nước mây trời:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Bức tranh thơ được mở rộng với trời mây gió và dòng Hương giang lững lờ vừa đẹp hùng vĩ lại phóng khoáng mênh mông. Dòng sông, hoa bắp, gió, mây, tất cả đều mang đậm vong hồn của xứ Huế, gợi ra nét yên bình, yên ả rất riêng của nơi đây.
thi sĩ đã đặc tả dòng sông Hương dưới trăng khuya. Đó là một dòng sông nhóng nhánh những ánh vàng lộng lẫy, và còn thuyền cũng chở đầy ánh trăng đang đậu tại bến sông trăng. Ánh trăng đã khiến dòng sông Hương càng thơ mộng hơn bội phần, vừa hư ảo, vừa tĩnh lặng trong mà đêm để ai một lần bắt gặp thì khó có thể nào quên!
Đằng sau bức tranh ngoại cảnh là tâm trạng mà thi nhân muốn gửi gắm. “Mây, gió” vốn là hai thứ luôn song hành nhưng ở đây Hàn Mặc Tử đã nhân hoá chúng và mô tả chúng đang trong cuộc chia ly. Mây một đường còn gió thì một nẻo, chúng đang xa vắng, đang chia lìa. Đó phải chăng cũng là tâm trạng của thi sĩ lúc này khi ông đang ở trong một mối tình đơn phương xa vắng và phải chia lìa với thế cuộc vì bệnh tật. Nỗi buồn của thi sĩ đã lan toả, đã hoà lẫn vào thiên nhiên.
Nỗi buồn ấy cũng hoà lẫn vào dòng nước. Nhìn dòng sông lững lờ trôi mà Hàn Mặc Tử cảm thấy dòng sông cũng đang “buồn thiu”. Dòng sông Hương chở bao tâm tình của thi sĩ, nó cũng mang nặng một nỗi buồn thương da diết. Đó là tâm trạng của một cái tôi đơn chiếc giữa đất trời, giữa thế cuộc, trong khi nhìn quanh bốn phía chỉ thấy hoa bắp lay động, dòng sông quạnh vắng, hiu quạnh.
Nỗi buồn đơn chiếc của thi sĩ còn thấm thía hơn hết khi ông đặt mình giữa trời, trăng, nước. Dòng nước mênh mang, ánh trăng lạnh lẽo, đêm khuya tĩnh mịch, quang cảnh ấy như một cõi đơn chiếc pha thêm sự quái dị bởi chính ông cũng đang cô độc, lạc lõng giữa thế cuộc vì bệnh tật dày vò.
Thế nhưng, trên tất cả là nỗi khát khao được giao cảm với thế cuộc, là khát vọng tình người sẽ hoá giải nỗi đau. có nhẽ vì vậy mà trên dòng sông đơn chiếc ấy thấp thoáng chiếc bóng của “thuyền ai”:
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Khát khao hy vọng, khát khao mong đợi thế nhưng Hàn Mặc Tử đã trông thấy hiện thực phũ phàng: chẳng có ai, chẳng có người nào có thể làm rét mướt một trái tim đang đơn chiếc, lạc lõng, vậy nên, thi sĩ mới mong có người “chở trăng về kịp tối nay”.
Trăng muôn thuở là nguồn cảm hứng vô tận, là cái đẹp vĩnh hằng là ai cũng hướng tới. Với thi nhân, trăng còn là người bạn, người tri kỉ, tri kỉ và với Hàn Mặc Tử, trăng còn hơn thế. Ông khát khao hướng tới trăng, hướng tới sự tươi đẹp mà ánh trăng mang lại, thế mới hiểu, dù đớn đau vì bệnh tất, Hàn Mặc Tử vẫn luôn hướng về cái đẹp của thế cuộc, của nghệ thuật. Đọc thơ Hàn Mặc Tử, người ta cảm thấy bội phục một tài năng và cả một nghị lực sống phi thường của một con người biết vượt lên hoàn cảnh để cống hiến cho thế cuộc.
Bốn câu thơ là bức tranh sông nước, mây trời nhưng thấm đượm tâm trạng buồn thương của tác giả, nỗi đơn chiếc, khát khao được giao cảm với thế cuộc.
Hai khổ thơ đầu của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là kế thừa thơ ca truyền thống với thể thơ thất ngôn đồng thời cũng thể hiện nỗ lực canh tân thơ của Hàn Mặc Tử. Những hình ảnh thơ rất mộc mạc, giản dị, đời thường, ngôn từ như lời ăn tiếng nói thường nhật, tất cả đều tạo nên một nét thơ rất hiện đại.
Qua hai khổ thơ, người đọc không chỉ cảm nhận được bức tranh phong cảnh của thôn Vĩ Dạ vừa đẹp đẽ lại rất bình yên, mang nét đặc trưng của xứ Huế mà chúng ta còn cảm nhận được một nỗi buồn đơn chiếc của Hàn Mặc Tử khi phải xa vắng thế cuộc vì bệnh tật và trong một mối tình vô vọng.
Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 4
Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” vẫn luôn được yêu mến qua nhiều thế hệ và đã có ba ý kiến nhận định dành cho bài thơ. trước hết, bài thơ là tiếng lòng, nỗi trằn trọc của mối tình thầm kín; sau đó là lời yêu thương dành cho một miền quê bình yên và thứ ba, bài thơ là niềm khát khao được sống của thi sĩ, khát khao được đồng cảm, được chia sẻ với thế cuộc. Và hai khổ thơ đã thể hiện rõ một cách xúc động những tâm tình ấy của tác giả gửi gắm qua bài thơ:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay
Thơ ca luôn là sự phản ánh thế cuộc qua lăng kính của thi sĩ, qua tâm hồn nhạy bén của thi sĩ. Bởi vậy thơ luôn mang tư tưởng, tình cảm mà người nghệ sĩ muốn gửi gắm, muốn biểu hiện. Và Hàn Mặc Tử luôn không ngừng sáng tạo, không ngừng chiêm nghiệm đời sống để mang lại nhiều tác phẩm đặc sắc. “Đây thôn Vĩ Dạ” là tác phẩm tiêu biểu.
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”
nghi vấn tu từ này chính là sự phân thân của thi sĩ. Lúc này Hàn Mặc Tử đang trở thành cô gái Huế và hỏi với giọng trách móc, hờn giận thật nhẹ nhõm. Từ “chơi” nhịn nhường như một sự chơi chữ. Bởi tác giả có thể sử dụng từ “thăm” nhưng lại mất đi sự thân quen sắp gũi.
Câu thơ cũng có thể là sự tự trách, tự hỏi sao Huế đẹp tới vậy mà anh không vào chơi. nghi vấn ấy là nỗi đau khắc khoải, bởi có nhẽ khi viết bài thơ này, thi sĩ đang phải chịu đựng những đớn đau của bệnh Phong ở giai đoạn cuối. Vì vậy, về chơi ở Huế đã trở thành niềm khát khao của Hàn Mặc Tử.
Dù không thể về Huế, trong tâm tưởng thi sĩ, thiên nhiên ở thôn Vĩ vẫn thật lung linh, đẹp đẽ:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Ba câu thơ đã khắc họa thật thành công một bức tranh về thôn Vĩ thơ mộng, từ xa tới sắp. Điệp từ “nắng” gợi lên trước người đọc một không gian tràn ngập ánh sáng. Còn cau là loại cây đặc trưng của thôn Vĩ, thân cây thẳng tắp với tán lá xanh tốt tới thực khách phải thốt lên “vườn ai mướt quá xanh như ngọc”. Dù nói rằng “vườn ai” nhưng ai cũng biết là vườn của cô gái Huế.
Xem Thêm : Sơ đồ tư duy Từ ấy chi tiết nhất
“Mướt quá xanh như ngọc”. Xanh như ngọc là màu xanh tinh khiết, màu xanh tinh túy kết tinh từ nắng, từ sương. Màu xanh ngọc ấy đã tạo nên khu vườn quyến rũ và thôn Vĩ vì vậy trở nên đẹp hơn. Nhưng bức tranh thôn quê ấy lý tưởng hơn, có thần có tình hơn khi có sự thấp thoáng của bóng vía người thiếu nữ: “lá trúc che ngang mặt chữ điền”. Là lá trúc cũng bởi, thôn Vĩ Dạ nổi tiếng với loài cây trúc luôn được trồng trước ngõ. Bởi vậy, trong tâm tưởng của thi nhân hiện lên gương mặt chữ điền thấp thoáng sau hàng trúc.
Phân tích 2 khổ đầu bài đây thôn vĩ dạ, trước tiên người đọc thấy rõ, tất cả quang cảnh và con người tạo nên một bức tranh hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Nhưng có nhẽ nếu như thơ chỉ có niềm vui, niềm lạc quan yêu đời thì hẳn đó không phải thơ của Hàn Mặc Tử. Bởi vậy, sau khổ thơ đầu rạng rỡ nắng, thì ở khổ thứ hai giọng thơ đã chuyển sang sự tự ti về cảnh chia ly:
“Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”
Với hai câu thơ này, vẻ đẹp đặc trưng của xứ Huế hiện lên rõ nét. Đó là dòng Hương lững lờ trôi, là vườn cắp, còn trên cao “gió theo lối gió”, mây đi đường mây. Dù thực tế mây và gió là hai hiện tượng không thể tách rời, bởi có gió thổi, mây mới có thể bay. Thế nhưng trong câu thơ của Hàn Mặc Tử, gió và mây chia lìa nhau, dòng nước buồn thiu mang trong mình tâm trạng không thể tả thành lời.
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Hai câu thơ tiếp theo vẫn là dòng sông Hương, là thành Huế mộng mơ, nhưng lúc này đã không còn nắng, màu xanh ngọc của Vĩ Dạ nay là không gian tràn ngập ánh sáng của trăng. Và thuyền trở thành thuyền trăng, sông trở thành sông trăng và bến là bến trăng.
Bến trăng, thuyền trăng đã xuất hiện nhiều trong thi ca, nhưng sông trăng thì lại là hình ảnh mới lạ. Bởi vậy, câu thơ như đưa người đọc vào cõi mộng. Và “Có chở trăng về kịp tối nay?” là nghi vấn mong chờ, khắc khoải, lo lắng lẫn hoài nghi, tha thiết; đó cũng như nghi vấn thi sĩ hỏi chính mình. Người viết ý thức được rằng, nếu như trăng không “về kịp tối nay”, thì mình sẽ rơi vào đớn đau, vô vọng mãi mãi.
Qua 2 khổ đầu bài đây thôn vĩ dạ có thể thấy, thành công của hai khổ thơ nhờ những giải pháp tu từ như điệp từ, những nghi vấn thu từ, cách so sánh bằng liên tưởng. Qua những văn pháp nghệ thuật, Hàn Mặc Tử đã khắc họa nên một quang cảnh nên thơ, đầy sức sống nhưng cũng mang tải nỗi buồn, nỗi lòng của người thi sĩ chịu nhiều xấu số.
Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 5
Mỗi con người Việt Nam chắc hẳn đều biết tới lời rao trăng nổi tiếng của thi sĩ đậm chất trữ tình lãng mạn Hàn Mặc Tử trong những năm 30 của thế kỉ XIX và lời rao trăng đó đã in sâu vào trong lòng độc giả. Ông là một thiên tài như những ngôi sao sáng lóa trong bầu trời thơ mới nhưng thế cuộc ông cũng chứa đầy xấu số, ông luôn đớn đau quằn quại bên chiếc giường trong trại phong quy hòa và nơi đó có sự vật lộn và xâu xé giữ dội giữa vong hồn và xác thịt của ông với căn bệnh quái gở. Và chính nơi đây ông đã tạo ra cho mình một toàn cầu nghệ thuật điên loạn, ma quái. Chính “chất điên” ấy đã làm nên phong cách nghệ thuật độc đáo, riêng biệt, mới mẻ của Hàn Mặc Tử.
Thơ của ông như trào ra máu và nước mắt, tuy vậy bên trong những dòng thơ ấy vẫn có những dòng thơ trong sáng, thanh khuyết tới lạ thường. Đây thôn Vĩ Dạ trích trong tập thơ điên là tác phẩm như thế. Đây chính là sản phẩm của nguồn thơ lạ thường kia, là một lời tỏ tình với thế cuộc của một tình yêu vô vọng, yêu đơn phương nhưng ẩn bên dưới mỗi hàng chữ tươi sáng là cả một khối u hoài của tác giả. Bài thơ còn là tình yêu thiên nhiên, yêu con người Vĩ Dạ một cách nồng nàn – nơi chất chứa biết bao kỉ niệm và luôn sống mãi trong hồi ức của ông. Chính vì vậy đọc bài thơ này ta thấy được một phương diện rất đẹp của tâm hồn thi sĩ.
Xứ Huế mộng mơ đã từng là nơi khơi nguồn cảm hứng cho nhiều nhà văn thi sĩ. có nhẽ trong đó xuất sắc nhất là tập thơ điên của Hàn Mặc Tử với chất điên loạn ấy, ông mở đầu với nghi vấn:
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”
Trong chính nghi vấn đó đã mang nhiều sắc thái biểu cảm như là vừa hỏi vừa nhắc nhở, vừa trách móc, vừa như là một lời giới thiệu và mời gọi mọi người. Câu thơ bảy chữ nhưng có tới sáu thanh bằng làm cho giọng thơ êm dịu và tình tứ đi, chính sự êm dịu đã làm cho lời trách móc dịu nhẹ đi. nhưng ở đây không phải là lời trách của hoàng cúc mà là của chủ thể trữ tình Hàn Mặc Tử, từ nỗi lòng da diết đối với xứ Huế trong tâm trạng vô vọng nhưng đầy khát khao của Hàn Mặc Tử, đã vẽ ra quang cảnh thôn Vĩ tuyệt đẹp như trong chuyện thần tiên trong ba câu tiếp theo:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Thôn Vĩ hiện lên trong thơ Hàn Mặc Tử thật giản dị mà sao đẹp quá! Bằng tình yêu thiên nhiên của mình, tác giả đã mở ra trước mắt ta một bức tranh thiên nhiên tuyệt tác, đẹp một cách lộng lẫy. Thôn Vĩ nói riêng và Huế nói chung được đặc tả bằng ánh sáng của buổi rạng đông và một vườn cây thân thuộc. đó là hàng cao thẳng tắp đang tắm mình dưới nắng. Hàng cau như đón chào người thân yêu sau bao ngày xa vắng. Hàng cau cao vút là hình ảnh thân thuộc thôn Vĩ Dạ từ bao đời nay. Quên sao được màu xanh cây lá nơi đây. thi sĩ trằm trồ thốt lên khi đứng trước một màu xanh mơn mởn ở thôn Vĩ Dạ: “vườn ai mướt quá xanh như ngọc”. Ở đây cho ta thấy sự vươn lên mạnh mẽ, tràn trề, đó sức sống và làm ta thấy sự tươi trẻ, yêu đời. trong không gian tươi trẻ đó lại hiện lên gương mặt chữ điền, phúc hậu. với lá trúc che ngang gương mặt phúc hậu đã tô đậm vẽ đẹp của cô gái Huế duyên dáng, dịu dàng, kín đáo, tình tứ đáng yêu.
Câu thơ đẹp vì sự hài hòa giữa cảnh vật và con người. tâm trạng nhân vật trong đoạn thơ này là niềm vui, vui tới say mê như lạc vào cõi tiên, cõi mộng khi được trở về với cảnh và người thôn Vĩ.
Thế nhưng cũng cùng không gian là thôn Vĩ Dạ nhưng thời gian có sự biến đổi từ rạng đông lên chiều tà và thi nhân đã vạch ra một không gian mênh mông, to lớn có đủ gió, mây, sông, nước, trăng, hoa. Với không gian to lớn đó thi nhân đã mô tả hai thực thể luôn gắn bó trong trạng thái chia lìa:
“Gió theo lối phong vân đường mây”
Điều này là ngang trái, phi hiện thực và phi lí. từ đó cho thấy, thi nhân tạo ra hình ảnh này không phải bằng thị giác mà bằng cái nhìn của tự ti. Đó là tự ti của một người gắn bó thiết tha với đời mà đang có nguy cơ phải chia lìa với cõi đời nên nhìn đâu cũng thấy chia lìa.
Vốn dĩ thi nhân đang vui sướng khi về thôn Vĩ Dạ trong buổi sớm mai lại đột ngột trở nên buồn, u uất. có nhẽ nỗi buồn là do bởi mối tình đơn phương và kỉ niệm đẹp với cảnh và người xứ Huế mộng mơ tạo nên. quả thực người buồn cảnh có vui bao giờ. Huế vốn thơ mộng, êm đềm – thi nhân lại làm cho nó trở nên vô tình, xa lạ.
“Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Dòng Hương Giang vốn đẹp, thơ mộng đã bao đời đi vào thơ ca Việt Nam vậy mà bây giờ lại buồn thiu, lòng sông buồn, bãi bờ của nó cũng buồn, hoa bắp vô hương vô sắc đang đưa nhẹ trong gió. Cảnh buồn chỉ tới đó, thế nhưng đêm xuống trăng lên lại là con người hoàn toàn mới. Với tính cách lãng mạn thi nhân đã tạo nên một không gian tràn ngập ánh trăng, một dòng sông trăng, một bến đò trăng, một con thuyền đầy trăng, tất cả đều lung linh, huyền ảo … trăng đã đi vào tiềm thức của con người Việt Nam từ lâu nhưng trăng ở đây lại khác trăng của thế hệ trước và đương thời. Nào có con thuyền nào chở được trăng nhưng ở đây thi nhân lại thấy con thuyền trở trăng. Điều đó làm cho mọi vật nơi đây trở nên huyền ảo, đầy lãng mạn. Tuy nhiên đối diện với trăng thi nhân vẫn mang một tâm trạng bất an.
Bằng 2 khổ thơ đầu thôi nhưng Hàn Mạc Tử nhịn nhường như đã cho chúng ta thấy tất cả về người và cảnh của thôn Vĩ Dạ đề từ đó hiểu sâu sắc hơn tâm trạng trĩu nặng của nhân vật trữ tình. Thấy được một tâm hồn nhạy cảm với đời, với tình yêu, cuộc sống của tác giả.
Phân tích 2 khổ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 6
Trong số những thi nhân của phong trào thơ mới 1932 – 1945 có nhẽ ta không thấy ai có số phận ai oán nghiệt ngã như Hàn Mặc Tử, số mệnh đắng cay của thi sĩ được tiên lượng trước qua ý nghĩa những biệt danh Phong Trần (Gió Bụi), Lệ Thanh (tiếng của nước mắt). Hàn Mặc Tử người đi trong màn lạnh với tấm lòng quặn thắt, ông đã trải lòng mình trên giấy mỏng mảnh và cho ra đời nhiều thi phẩm đặc sắc. Một trong số đó là bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ, đọc bài thơ người đọc sẽ có ấn tượng ngay với hai khổ thơ đầu:
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ
…………
Có chở trăng về kịp tối nay”
Hàn Mặc Tử là một trong ba đỉnh cao của phong trào thơ mới, ông là một hiện tượng Thơ rất mới lạ. Hồn thơ mãnh liệt luôn chất chứa sự tranh chấp giữa cảnh sắc và ý thức vì những nỗi đớn đau về bệnh tật nên ông luôn khát vọng sống, khát vọng giao hòa giao cảm với thế cuộc, với con người. Bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ được sáng tác năm 1938, lấy cảm hứng từ một mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử với một cô gái Huế, bài thơ được in trong tập “Thơ điên” sau đổi thành “Đau thương”.
Như chúng ta đã biết thơ là thế cuộc nhưng đó không phải là sự sao chép máy móc, mà phải được thanh lọc cảm nhận qua tâm hồn thi sĩ để thành thơ. Thơ là hình ảnh sống tươi nguyên, được tái tạo qua lăng kính tình cảm của người nghệ sĩ. Vì vậy nếu như thơ không có tư tưởng, tình cảm thì đó chỉ là những lời sáo rỗng nhạt nhẽo vô vị tầm thường, chỉ là lựa chọn làm xiếc, ngôn từ không thể xí gạt được người đọc. Vai trò là một thi sĩ, Hàn Mặc Tử không ngừng sáng tạo cho ra đời những tác phẩm đặc sắc, khác với những thi sĩ cùng thời. Đọc Đây Thôn Vĩ Dạ ta càng cảm thấy rõ điều đó, mở đầu bài thơ là một nghi vấn tu từ:
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”
nghi vấn đó chính là sự phân thân của thi sĩ, thi sĩ hóa thân vào cô gái Huế để hờn dỗi, trách móc nhẹ nhõm nhưng đằng sau ấy là sự mời mọc rất thật tình, thi sĩ sử dụng từ “chơi” gợi lên sự thân tình sắp gũi. Mặt khác nghi vấn tu từ này là thi sĩ đang tự hỏi mình, tự trách mình sao cảnh Huế đẹp tương tự mà anh không vào chơi. Đó là một nghi vấn lớn, nỗi đau khắc khoải, bây giờ đây trở về xứ Huế đã trở thành một niềm khát khao của thi sĩ. có nhẽ khi sáng tác bài thơ này, thi sĩ đang ở giai đoạn cuối của bệnh phong nên ông chỉ có thể trở về chơi thôn vĩ trong tâm tưởng, nhưng dù là trong tâm tưởng thì cảnh thiên nhiên về thôn Vĩ vẫn đẹp lung linh:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Bức tranh thôn Vĩ xinh xẻo thơ mộng được chiêm ngưỡng từ xa tới sắp. câu thơ với điệp từ “nắng” đã gợi lên trong mắt người đọc một không gian tràn ngập ánh sáng, cau đó là một loại cây mang vẻ đẹp đặc trưng của thôn Vĩ, với thân hình thẳng tắp tán lá xanh tươi, vườn cây thôn Vĩ tươi tốt tới mức khách ở xa về phải trằm trồ “vườn ai mướt quá xanh như ngọc” vườn ai không xác định nhưng người đọc vẫn có thể hiểu là vườn của cô gái Huế. “mướt quá” là sự đặc tả sắc xanh của cây lá. vì sao tác giả không sử dụng màu xanh da trời, xanh thẫm mà sử dụng màu xanh ngọc bích, có nhẽ đó là màu xanh tinh khiết, tinh túy, quyến rũ và bức tranh thôn Vĩ ngày càng đẹp hơn, hiện lên đầy đủ lý tưởng hơn, khi có sự xuất hiện của người con gái “lá trúc che ngang mặt chữ điền”. Vĩ Dạ nổi tiếng với màu xanh của trúc một loại cây được trồng trước ngõ, trong tâm tưởng của thi nhân ngẫu nhiên hiện về qua mặt chữ điền thập thò sau hàng trúc. Lá trúc thì mảnh mai, mặt chữ điền gợi lên sự vuông vắn, phúc hậu.
Tất cả tạo nên vẻ đẹp hài hòa giữa con người với thiên nhiên, nếu như ở khổ thơ thứ nhất thi sĩ nhìn cảnh vật bằng sự lạc quan yêu đời, thì khổ thơ thứ hai đã có sự thay đổi đó chính là sự tự ti về cảnh chia lìa, tan tác:
“Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”
Hai câu thơ nói lên vẻ đẹp đặc trưng của xứ Huế, đó là dòng sông Hương chảy lững lờ hai bên bờ sông, là những vườn bắp, những bông hoa nhẹ nhõm lay động còn trên cao thì gió đi theo lối phong vân đi theo đường mây. Trong thực tế ta thấy Gió và Mây là hai sự vật không thể tách rời, bởi có gió thổi thì mây trời có thể bay. Vậy mà hai chữ chia lìa vẫn tới còn dòng nước buồn thiu như mang trong mình một tâm trạng không gì tả nổi.
tới hai câu thơ tiếp theo vẫn là dòng sông Hương, là Huế mộng mơ nhưng nó không còn nắng, không còn xanh của Vĩ Dạ mà trước mắt người đọc là không gian tràn ngập ánh trăng, con thuyền trở thành thuyền Trăng, dòng sông trở thành sông trăng và bến trở thành bến trăng
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Từ xưa tới nay, ta thường bắt gặp hình ảnh thuyền trăng, bến chăng, Nhưng nay ta lại bắt gặp một hình ảnh mới đó là sông trăng, đọc câu thơ người đọc mới có cảm tưởng như đang vào cõi mộng, nhịn nhường như thi sĩ đang sống trong khắc khoải, mong đợi. Ở thơ thứ nhất nghi vấn tu từ xuất hiện với câu thơ đầu còn đối với khổ thơ thứ hai nghi vấn tu từ lại xuất hiện ở câu cuối. Câu thơ như mang nhiều xúc cảm “Có chở trăng về “ là sự ngóng chờ hy vọng “kịp tối nay” là khắc khoải, lo lắng, là sự hoài nghi, là sự tha thiết yêu cầu. Nhưng nhịn nhường như thi sĩ đã dự cảm được sự thất vọng, thi sĩ như ý thức được rằng nếu như trăng không về kịp thì mình sẽ vĩnh viễn rơi vào toàn cầu đớn đau, vô vọng.
Thành công của đoạn thơ là nhờ sử dụng những giải pháp tu từ như điệp từ, nghi vấn tu từ, so sánh bằng thủ pháp nghệ thuật liên tưởng, cùng với những nghi vấn tu từ xuyên suốt đoạn thơ. thi sĩ đã khắc họa ra trước mắt ta một quang cảnh nên thơ, đầy sức sống và bản trong đó là nỗi lòng của chính thi sĩ.
Tóm lại, Đây Thôn Vĩ Dạ là một bức tranh đẹp về cảnh và người của miền quê, quốc gia qua tâm hồn thơ mộng giàu trí tưởng tượng và đầy yêu thương của thi sĩ đa tình, đa cảm. Và Hàn Mạc Tử đã thực sự thành công trong việc thể hiện sự chuyển biến về tâm trạng của nhân vật trữ tình – người mang một tâm trạng trĩu nặng.
Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Đây thôn Vĩ Dạ – Mẫu 7
Nhắc tới phong trào thơ Mới không thể không nhắc tới Hàn Mặc Tử- thi sĩ Điên của nền văn học Việt. Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” là một tuyệt phẩm tiêu biểu của ông. Hai khổ thơ đầu bài thơ như một khúc ngân nga trữ tình đẹp đẽ và giàu sức gợi:
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
…
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Vĩ Dạ- chốn thiên đường nơi trần gian của Huế mộng mơ. nghi vấn tu từ thiết tha, vừa như lời trách móc lại vừa như lời mời gọi:”Sao anh không về chơi thôn Vĩ” nghe sao mà thật tình và dịu dàng tới thế. Giọng thơ trầm lắng nhẹ nhõm khôn tả qua việc gieo phối hợp những vần bằng trong câu đầy tinh tế. Câu thơ như một lời đề gợi mở ra những vẻ đẹp về thiên nhiên và con người nơi đây:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Hàng cau thẳng tắp vươn mình đón nắng, gió thoảng thoảng khá mây, “nắng mới lên” mang nét gì đó tinh khôi, trong sáng, kiều diễm. Vẻ đẹp của ánh nắng vàng tươi mới, không gây gắt như trưa hè, không đượm buồn như chiều hoàng hôn mà đó là ánh nắng trong veo vô ngần của buổi sớm mai. Hàng cau xanh trong nắng vàng nhè nhẹ hiện lên đẹp đẽ biết bao. Trong bầu không gian ấy còn có vườn “mướt quá, xanh như ngọc”. Bằng những tính từ gợi cảm, chỉ màu sắc độc đáo tác giả đã tái tạo quang cảnh vườn đầy non tơ, mang sức sống mới , tươi tốt và đầy hy vọng. Một vài giọt sương đọng trên lá trở nên lung linh hơn, cành non mơn mởn trong sắc xanh của lá cành tràn sinh khí, ngời sáng, trong ngần. “Lá trúc che ngang mặt chữ điền” – Gương mặt người thiếu nữ thoáng ẩn hiện trong bầu không gian tuyệt diệu. Gương mặt chữ điền ấy thật thành tú sau lá trúc xanh mềm mại. Tất cả tạo nên vẻ đẹp ấn tượng, độc đáo, vẻ đẹp kín đáo, dịu dàng, thanh tao, nhã nhặn của người con gái xứ Huế hiện lên thật duyên dáng,ý nhị. Cảnh và người như hòa chung, mang nét hồn của một thì nhân đang bâng khuâng, rộn rực trước vẻ đẹp của thiên nhiên
nếu như trong khổ đầu là cảnh lúc rạng đông thì sáng khổ hai đó là bức tranh thôn Vĩ trong cảnh chiều về, đêm xuống.
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước luồn quanh hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
nhịn nhường như thiên nhiên đang nhuốm màu buồn của sự chia ly, mây và gió thường song hành với nhau nay lại về đôi ngả” gió theo lối gió, mây đường mây”, mây gió lang thang vô định giữa bầu trời kia cảm giác sao đơn chiếc và buồn tới vậy. Dòng nước cũng được nhân hoá mang bầu tâm sự “buồn thiu” lững lờ trôi , hoa bắp nhẹ “lay” trong gió cũng có gì đó yếu ớt, phảng phất nét buồn hoài niệm. Cảnh mang nỗi lòng của hồn người, nhịn nhường như đâu đây ta nghe được tiếng lòng của người thi sĩ đang đơn côi trước nỗi nhớ mong, đau buồn trước cảnh chia xa ngậm ngùi. Để vơi đi nỗi lòng, người thi sĩ ngắm nhìn dòng sông Hương huyền diệu, sông nước soi ánh trăng mờ, chiếc thuyền thong thả nằm im bên bến sông thương. Bến trăng, sông trăng, thuyền trăng, nước non mây trời đang tràn ngập ánh trăng chứa đựng nỗi niềm gì khôn thấu. Trăng có đẹp đó thôi nhưng trăng cũng đượm buồn, bóng tối tĩnh mịch, yên ả giữa trời đêm. “Có chở trăng về kịp tối nay” -câu thơ như một lời tâm sự, một nghi vấn mà cũng là nỗi mong chờ, hy vọng chở ánh trăng về kịp như người thi sĩ đang ngóng chờ người thương tới cho vơi bớt nỗi sầu đơn chiếc vậy, bởi trăng vốn như người bạn tâm tình tri kỉ của thi nhân.
Bằng những hình ảnh thơ độc đáo, tuy thân thuộc, bình dị nhưng qua tài năng trong ngòi bút của mình, Hàn Mặc Tử đã biến cái quen thành những nét mới lạ mà hấp dẫn. Cảnh mang tâm tình, dư vị hoài niệm của thi nhân bằng cái nhìn đầy tinh tế và sâu sắc, chỉ qua hai khổ thơ thôi mà ta thấy được một tâm hồn yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên tha thiết của thi sĩ.
……………
Tải file tài liệu để xem thêm Phân tích 2 khổ đầu Đây thôn Vĩ Dạ
Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 11