Khổ 2, 3 Mùa xuân nho nhỏ thể hiện một cách tinh tế, sâu lắng xúc cảm của thi sĩ Thanh Hải trước mùa xuân quốc gia. Với 12 bài Phân tích khổ 2, 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ sẽ giúp những em học sinh lớp 9 hiểu sâu sắc hơn.
Bạn Đang Xem: Phân tích khổ 2, 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (12 mẫu + Dàn ý)
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đã làm vượt bậc lên vẻ đẹp của mùa xuân quốc gia, niềm tự hào, niềm tin vào tương lai tươi sáng. Chi tiết mời những em cùng theo dõi 12 bài phân tích khổ 2, 3 Mùa xuân nho nhỏ để có thêm nhiều vốn từ, ngày càng học tốt môn Ngữ văn 9.
Mục lục
- Dàn ý phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Dàn ý cảm nhận khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 1
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 2
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 3
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 4
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 5
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 6
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 7
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 8
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 9
- Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 10
- Cảm nhận khổ thơ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Cảm nhận khổ 2, 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Dàn ý phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
I. Mở bài:
- Giới thiệu những nét khái quát về tác giả Thanh Hải (đặc điểm về con người, sự nghiệp sáng tác, phong cách sáng tác,…)
- Giới thiệu khái quát về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” (hoàn cảnh sáng tác bài thơ, xuất xứ, khái quát những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ,…)
- Giới thiệu khái quát về khổ 2 và khổ 3 của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.
II. Thân bài:
a. Vẻ đẹp của mùa xuân quốc gia.
– thi sĩ Thanh Hải đã cảm nhận và tái tạo quang cảnh mùa xuân của quốc gia qua hai hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng là “người cầm súng” và “người ra đồng”
- “Người cầm súng” và “người ra đồng” là hai hình ảnh biểu tượng cho hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng nhất của quốc gia ta ở thời khắc bài thơ ra đời.
- Hình ảnh “người cầm súng” lại đi liền với hình ảnh “lộc giắt đầy quanh lưng” đã gợi cho người đọc liên tưởng tới những vòng lá ngụy trang của người đội viên trên phố hành quân ra trận.
- Hình ảnh “người ra đồng” được sử dụng phối hợp với hình ảnh “lộc trải dài nương mạ” gợi liên tưởng tới những cánh đồng tươi tốt, xanh thẳm, phì nhiêu.
– Điệp từ “mùa xuân” và điệp từ “lộc” đã gợi lên quang cảnh mùa xuân tươi đẹp đang vươn ra những chồi lộc non và đồng thời cũng gợi lên thành tựu của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
– Điệp từ “tất cả” được phối hợp với những từ láy “tong tả”, “xôn xao” làm cho nhịp thơ trở nên gấp gáp, gợi một nhịp sống sôi động, tong tả, khẩn trương.
b. Niềm tự hào, niềm tin vào tương lai tươi sáng của thi sĩ trước mùa xuân của quốc gia
- thi sĩ Thanh Hải đã nhắc lại chặng đường 4000 năm của quốc gia thông qua hệ thống những tính từ “vất vả”, “gian lao”.
- Hình ảnh so sánh “quốc gia như vì sao” đã mở ra nhiều liên tưởng độc đáo và giàu ý nghĩa: vừa gợi tới nguồn sáng trường tồn mãi với không gian, thời gian, vừa gợi lên niềm tin của tác giả về một tương lai tươi sáng, rộng mở của quốc gia với khí thế mạnh mẽ không gì cản nổi.
- Cấu trúc song hành “quốc gia bốn nghìn năm”, “quốc gia như vì sao” đã diễn tả sự vận động đi lên của lịch sử và là lời khẳng định về sự trường tồn vĩnh cửu của quốc gia.
- Cụm từ “cứ đi lên phía trước” như một lời khẳng định, một sự thể hiện ý chí và lòng quyết tâm và niềm tin sắt đá về tương lai tươi sáng, tốt đẹp của quê hương, quốc gia.
III. Kết bài:
- Khái quát những trị giá đặc sắc về nội dung, trị giá nghệ thuật của khổ 2, khổ 3 của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” và nêu cảm nhận của bản thân.
Xem thêm: Top 19+ bài Phân tích tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ chi tiết nhất
Dàn ý cảm nhận khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
1. Mở bài
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:
- Nhắc tới Thanh Hải là nhắc tới bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
- Là tác phẩm tiêu biểu nhất trong phong cách sáng tác thơ của tác giả.
- Bao hàm nhiều hình ảnh, nhạc điệu cũng như xúc cảm thực lòng.
- Tác phẩm là sự tổng kết về cuộc thế của thi sĩ và gửi gắm vào đó niềm tin cũng như lẽ sống cao cả, đẹp đẽ.
2. Thân bài:
Khổ thơ thứ hai:
Giới thiệu qua về khổ thơ đầu, từ đó dẫn dắt sang khổ thơ thứ hai:
- Hai hình ảnh ấn tượng nhất: “người cầm súng” vào” người ra đồng”, thể hiện những suy nghĩ của Thanh Hải và cách ông tái tạo mùa xuân của quốc gia.
- Phân tích hai hình ảnh dựa vào bối cảnh quốc gia khi ấy, dân tộc ta đang phải đối mặt với quân thù vô cùng hung hãn và nguy hiểm. Hai đầu chiến tuyến là hai công việc khác nhau, nhưng bổ trợ cho nhau: đấu tranh/Làm nông.
- Một bức tranh mùa xuân tràn đầy sức sống, tươi mới vào tuyệt diệu được xây dựng dựa trên 2 hình ảnh đó, phối hợp với những cách sử dụng từ
- Điệp từ “Tất cả” ở cuối đoạn phối hợp với những từ láy: Nhịp thơ tăng lên tong tả như sự khẩn trương trong trong nhiệm vụ mà quốc gia và Đảng phó thác
Khổ thơ thứ ba:
- Là sự tự hào cũng như niềm tin của tác giả vào một tương lai tương sáng của quốc gia.
- Nhắc lại chặng đường bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta
- những hình ảnh độc đáo, cấu trúc song hành càng làm vượt bậc lên sự phát triển mạnh mẽ và của nước ta theo dòng lịch sử.
- Kết thúc khổ thơ thứ ba là cụm từ “cứ đi lên phía trước”, thể hiện ý chí quyết tâm của dân tộc.
3. Kết bài
- Nghệ thuật của hai đoạn thơ: từ láy,cấu trúc song hành điệp từ cùng với giọng thơ vừa tha thiết lại sôi nổi trọng thể.
- Vẽ lên quang cảnh tươi sáng, tràn đầy sức sống của nhân dân, quốc gia
- Ẩn chứa niềm yêu mến tự hào, tin tưởng của tác giả vào một tương lai tươi sáng và rực
Xem thêm: Ý nghĩa nhan đề Mùa xuân nho nhỏ hay nhất (8 mẫu)
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 1
Mỗi mùa xuân về, lời ca ngọt ngào sâu lắng lại vang vọng khắp nơi khiến ta bổi hổi nhớ thi sĩ Thanh Hải. Trước khi ra đi, ông đã để lại một thi phẩm sống mãi với thời gian- bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Bài thơ là niềm yêu mến thiết tha với cuộc sống, với quốc gia và nguyện hiến dâng những gì đẹp đẽ nhất cho quốc gia của thi sĩ. Trong đó, khổ thơ thứ hai và thứ ba của bài đã thể hiện một cách tinh tế, sâu lắng xúc cảm của thi sĩ trước mùa xuân quốc gia.
Bài thơ ra đời tháng 11/1980- 5 năm sau ngày quốc gia giành được độc lập.Và đây cũng là một hoàn cảnh rất đặc biệt đối với thi sĩ Thanh Hải. Ông đang bị bệnh nặng phải điều trị ở bệnh viện trung ương thành phố Huế, và một tháng sau ông qua đời. Có hiểu cho hoàn cảnh của thi sĩ trên giường bệnh ta mới thấy hết được tấm lòng tha thiết với cuộc sống, với quê hương quốc gia của thi sĩ.
Từ những xúc cảm trước mùa xuân của thiên nhiên, Thanh Hải tiếp tục bộc lộ những xúc cảm của mình khi quốc gia bước vào một mùa xuân mới:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
…
Ðất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Trước tiên, thi sĩ cảm nhận mùa xuân quốc gia qua hình ảnh “người cầm súng” và “người ra đồng” : tượng trưng cho hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng của quốc gia ta là cùng đấu tranh ở tiền tuyến và lao động xây dựng hậu phương vững chắc. Hình ảnh “người cầm súng” đi liền với hình ảnh “lộc giắt đầy trên lưng” gợi liên tưởng tới vòng lá ngụy trang của người đội viên đang nảy những chồi non, lộc biếc cùng những anh ra trận để bảo vệ tổ quốc. Hình ảnh “người ra đồng” đi liền với hình ảnh “lộc trải dài nương mạ” gợi liên tưởng tới những cánh đồng phì nhiêu, xanh tươi của những bàn tay khéo léo gieo trồng. Điệp ngữ “lộc” không chỉ là hình ảnh tả thực mà con mang ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng. “Lộc” là nhành non chồi biếc của cỏ cây trong mùa xuân. Đối với người đội viên, “lộc” là cành lá ngụy trang chemắt quân thù trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc đầy cam go và khốc liệt. Đối với người nông dân “một nắng hai sương”, “lộc” là những mầm xuân tươi non trải dài trên ruộng đồng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu. Nhưng đặc biệt hơn cả, “lộc” còn là sức sống, là tuổi xanh, sức thanh xuân tươi mới đầy ước mong, lí tưởng, đầy những hoài bão và khát vọng cống hiến của tuổi xanh, sôi nổi trong mỗi tâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng cảm, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi – tâm hồn của người nông dân chuyên cần, hăng say tăng gia sản xuất. “Lộc” chính là thành tựu ngày hôm nay và niềm tin, hy vọng ngày mai.
Từ những suy nghĩ rất thực về quốc gia, thi sĩ khái quát:
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao
Điệp ngữ “tất cả”, những từ láy biểu cảm “tong tả”, “xôn xao”, nhịp thơ nhanh => thi sĩ đã khái quát được cả một thời đại của dân tộc. “tong tả” diễn tả nhịp độ khẩn trương, tất bật của những con người Việt Nam trong giai đoạn mới, thời đại mới, trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Còn “xôn xao” lại bộc lộ tâm trạng náo nức rộn ràng.Ý thơ khẳng định một điều: không chỉ tư nhân nào vội vã mà cả quốc gia đang tong tả, khẩn trương sản xuất và đấu tranh. Tất cả đều náo nức, rộn ràng trong mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, của quốc gia. Thanh Hải đã rất lạc quan, say mê và tin yêu khi viết nên những vần thơ này.
Xúc cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên quốc gia khi bước vào mùa xuân, thi sĩ Thanh Hải tỏ bày niềm tự hào và niềm tin vào tương lai tươi sang của quốc gia:
“quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Với nghệ thuật nhân hóa qua hệ thống tính từ “vất vả”, “gian lao” tác giả đã làm hiện lên chặng đường dựng nước và giữ nước với biết bao thăng trầm, thử thách. Trong suốt chiều dài lịch sử ấy, quốc gia ta đã trải qua biết bao đau thương và mất mát, xong đã khẳng định được sức mạnh, ý chí và bản lĩnh của dân tộc mình như thi sĩ Huy Cận đã viết:
“Sống vững chãi bốn nghìn năm sừng sững
Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa”.
Đặc biệt, phép tu từ so sánh được thi sĩ sử dụng vô cùng đặc sắc, làm ý thơ súc tích –“quốc gia như vì sao/Cứ đi lên phía trước”. Sao là nguồn sáng bất diệt của thiên hà, là vẻ đẹp lung linh của bầu trời đêm, là hiện thân của sự vĩnh hằng trong vũ trụ. So sánh như thế, là tác giả đã ngợi ca quốc gia trường tồn, tráng lệ, quốc gia đang hướng về một tương lai tươi sáng. Điệp ngữ “quốc gia” được nhắc lại hai lần phối hợp với cụm từ “cứ đi lên” thể hiện sâu sắc ý thơ: trải qua những gian truân, vất vả, quốc gia vẫn toả sáng đi lên không gì có thể ngăn cản được. Ta cảm nhận được niềm tin tưởng của tác giả vào tương lai rạng ngời của dân tộc Việt Nam. Âm thanh mùa xuân quốc gia vang lên từ chính cuộc sống vất vả, gian lao mà tươi thắm tới vô ngần.
tương tự, bằng giải pháp tu từ so sánh, nhân hóa, điệp ngữ, cùng những từ ngữ, hình ảnh giàu trị giá gợi tả, hai khổ thơ 2 và 3 đã giúp người đọc cảm nhận được những xúc cảm của thi sĩ trước mùa xuân của quốc gia. Đó là niềm tin, niềm vui, niềm tự hào khi quốc gia bước vào xuân. Và đằng sau những vần thơ ấy, ta nhìn thấy ở Thanh Hải là niềm yêu đời, yêu cuộc sống, là tình yêu tha thiết với thiên nhiên, với quê hương quốc gia. Tình cảm ấy thật đáng trân trọng biết bao.
Đoạn thơ kết thúc nhưng dư vang vẫn vang vọng trong lòng mỗi người. Tình yêu tha thiết với cuộc thế và niềm tin mãnh liệt vào tương lai quốc gia của thi sĩ vẫn khiến lòng người xao xuyến. Cảm động trước tấm lòng thi sĩ, mỗi chúng ta hãy trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên và chung tay xây dựng quê hương quốc gia mạnh giàu.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 2
“Mùa xuân nho nhỏ” được sáng tác năm 1980, khi thi sĩ Thanh Hải đang nằm trên giường bệnh. Bài thơ không chỉ là xúc cảm về một mùa xuân tươi xanh mà còn là lẽ sống cao đẹp cùng với tình yêu quê hương, quốc gia thiết tha. Lẽ sống và tình yêu ấy được thi sĩ thể hiện hết sức thực lòng và cảm động ở khổ thơ 2 và 3 của bài thơ.
Bài thơ khởi đầu bằng những xúc cảm trực tiếp, hồn nhiên, trong trẻo trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên tươi xanh, gieo vào lòng người sức sống tràn trề của hoa tươi, cỏ biếc. Từ vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất trời, thi sĩ nghĩ ngợi về mùa xuân của quốc gia, mùa xuân trong lòng người:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao”.
Mùa xuân của quốc gia với hai hình ảnh rõ nét nhất là “người cầm súng”, “người ra đồng”. Hai hình ảnh ấy tượng trưng cho hai nhiệm vụ đấu tranh và lao động xây dựng quốc gia. Một mặt, ý thơ nói lên một ý thức yêu nước của mỗi con người; mặc khác, ý thơ cũng khắc họa rõ hình ảnh những đội viên và những nông dân vẫn miệt mài làm việc chỉ mong quốc gia được bình yên và gia đình được sung túc. Mượn ảnh “lộc” non của mùa xuân nhằm truyền tụng người cầm súng, người ra đồng quả thực rất mới lạ, tinh tế và tài tình của thi sĩ.
Có phải mùa xuân của đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non đã theo “người cầm súng”, “người ra đồng” hay chính là họ đã đem mùa xuân tới mọi nơi trên quốc gia? Con người, trong cuộc sống lao động và đấu tranh đang góp phần làm nên một mùa xuân yên ổn, sung túc cho dân tộc. Không khí mùa xuân với nhịp độ vừa tong tả vừa những âm thanh con xao. Một không khí khẩn trương lại sôi động của cuộc sống mới.
quốc gia đã độc lập nhưng quân thù vẫn còn mưu mô phá hoại. “Cầm súng” và “ra đồng” khẳng định tư thế chủ động, ý thức sẵn sàng của nhân dân trước quân thù. cuộc thế đã đổi mới nhưng khó khăn, gian khổ vẫn còn. quốc gia vẫn cần nhiều cống hiến, nhiều hy sinh hơn nữa để vươn lên.
Chắc chắn rằng, hình ảnh “lộc” kia là sức sống, là tuổi xanh, sức thanh xuân tươi mới đầy ước mong, lí tưởng, đầy những hoài bão và khát vọng cống hiến của tuổi xanh, sôi nổi trong mỗi tâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng cảm, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi – tâm hồn của người nông dân chuyên cần,hăng say tăng gia sản xuất. “Lộc” chính là thành tựu ngày hôm nay và niềm tin, hy vọng ngày mai. “lộc” cùng chính là niềm vui mới của con người trong mùa xuân tràn trề niềm vui và sức sống, là niềm tự lớn lao, là khát vọng cống hiến, hy sinh để giữ vững mùa xuân của dân tộc.
Sau bao nhiêu năm tháng vất vả, đau thương, ngày hôm nay, dân tộc ta đón chào mùa xuân bằng một tấm lòng yêu nước nồng nhiệt. Mỗi con người yêu nước một cách sâu sắc, xem quốc gia như một điều gì đó thiêng liêng quá thể:
“quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”.
“Bốn nghìn năm” vĩnh tồn, quốc gia như những vì sao càng ngắm nhìn càng thấy tỏa sáng, càng thêm tự hào. Một quá trình vất vả và gian lao để có thể tồn tại lâu như thế. Ta cũng có thể hiểu rằng tác giả mong muốn quốc gia ta sẽ có một tầm nhìn lạc quan và tươi sáng. Mong muốn rằng tương lai quốc gia sẽ ngày một tỏa sáng hơn.
Câu thơ “Cứ đi lên phía trước” nghe thấy cứ như một câu khuyên nhủ ta cứ bước đi. Chỉ cần một câu nói ấy đã có thể khích lệ ý thức cho những đội viên bên ngoài chiến trường. Điều đó cũng thể hiện dân tộc Việt Nam yêu nước một cách sâu sắc và cũng biết quan tâm tới nhau. Tình cảm giữa người với người đã được hiện hữu đâu đây. Đó là một điều tuyệt vời mà Thanh Hải đã ẩn chứa trong bài thơ.
Ý thơ khẳng định một điều: không chỉ tư nhân nào vội vã mà cả quốc gia đang tong tả, khẩn trương sản xuất và đấu tranh. Tất cả đều náo nức, rộn ràng trong mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, của quốc gia. Với nghệ thuật nhân hóa, Tổ quốc như một người mẹ tảo tần,vất vả và gian lao, đã làm vượt bậc sự trường tồn của quốc gia. Để có được sự trường tồn ấy, giang sơn gấm vóc này đã thấm bao máu, mồ hôi và cả nước mắt của những thế hệ, của những tháng năm đằng đẵng lúc hưng thịnh, lúc thăng trầm.
Qua lời thơ giản dị mà đằm thắm yêu thương, dạt dào tin tưởng, ta cảm nhận được niềm tấm lòng gắn kết của tác giả với tương lai rạng ngời của dân tộc Việt Nam. Âm thanh mùa xuân quốc gia vang lên từ chính cuộc sống vất vả, gian lao mà tươi thắm tới vô ngần.
Hai khổ thơ đã khắc họa nên một quang cảnh mùa xuân tươi xanh trong thời kỳ đấu tranh cực khổ. Biết bao năm tháng trôi đi nhưng ta vẫn cứ mãi lưu luyến mùa xuân. Một mùa xuân hạnh phúc cuốn trôi hết tất cả nỗi phiền muộn của mỗi con người. Đó là khúc ca đầy tin tưởng vào nhân dân và tương lai quốc gia của thi sĩ trong những tháng ngày cuối của cuộc thế.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 3
Mùa xuân vốn là đề tài truyền thống trong thơ ca dân tộc. Với bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, thi sĩ Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc một bài thơ xuân đẹp, đặm đà tình nghĩa. Tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quốc gia, quê hương được Thanh Hải diễn tả một cách sâu sắc, thực lòng và cảm động qua lời thơ bình dị mà hết sức sâu xa.
Trước cảnh sắc đất trời mùa xuân rừng rực sức sống, dù đang ở trên giường bệnh, Thanh Hải vẫn hướng lòng mình về với cuộc thế rộng lớn, gắn kết mình với quốc gia.
Từ xúc cảm trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân quốc gia, tác giả thể hiện khát vọng được hiến dâng “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của cuộc thế chung:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao”
Đây là mùa xuân của con người đang lao động và đấu tranh, của quốc gia vất vả và gian lao đang đi lên phía trước. Hình ảnh “người cầm súng, người ra đồng” tượng trưng cho hai nhiệm vụ đấu tranh và lao động dựng xây lại quê hương sau những đau thương mất mát. Ai cũng có nhiệm vụ của mình: người lính tiếp tục bảo vệ quê hương, vòng lá ngụy trang của người đội viên đang nảy những chồi non, lộc biếc như mang theo cả mùa xuân cùng những anh ra trận.
Người nông dân ra đồng làm nên hạt lúa, trên nương mạ, ruộng lúa của chưng nông dân, măng non, sức sống thanh xuân đang đua nhau trỗi dậy, thúc giục, thôi thúc lòng người. Sức gợi cảm của câu thơ được thể hiện qua hình ảnh “lộc” của mùa xuân gắn với người cầm súng, người ra đồng. “Lộc” là chồi non, nhưng “lộc” còn tức là mùa xuân, là sức sống, là thành tựu hạnh phúc. Câu thơ vừa tả thực, vừa tượng trưng cho sức sống của mùa xuân quốc gia, sức sống của mỗi con người.
Âm hưởng thơ tong tả, khẩn trương với nhiều điệp từ, điệp ngữ láy lại ở đầu câu. Từ “xôn xao” không chỉ đơn thuần là gợi âm thanh của thiên nhiên hoặc của con người. Nó còn gợi lên âm thanh rộn ràng của cuộc sống tấp nập lao động khẩn trương của quốc gia sau thống nhất, những xúc cảm mãnh liệt, phấn chấn trước mùa xuân thiên nhiên, trời đất tươi đẹp của con người.
Sức sống của mùa xuân quốc gia không chỉ cảm nhận trong nhịp độ tong tả, trong âm thanh xôn xao. Mà quốc gia được hình dung bằng một hình ảnh so sánh đẹp:
“Ðất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Ðất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước”.
Hình ảnh so sánh gợi liên tưởng tới vẻ đẹp, ánh sáng và hy vọng. “quốc gia bốn nghìn năm”, hóa thành những vì sao đi lên, bay lên, ngời sáng lung linh. xúc cảm của thi sĩ đối với quốc gia: say mê, tự hào, tin tưởng con người và cuộc sống của quê hương, quốc gia khi vào xuân.
Từ xúc cảm về mùa xuân của thiên nhiên, quốc gia, mạch thơ chuyển một cách tự nhiên sang tỏ bày những suy ngẫm và tâm niệm của thi sĩ trước mùa xuân quốc gia:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”.
Sự chuyển đổi đại từ nhân xưng “tôi” sang “ta” đó không phải là sự ngẫu nhiên vô tình mà là dụng ý nghệ thuật tạo nên hiệu quả sâu sắc. Đó là sự chuyển từ cái “tôi” tư nhân nhỏ bé hoà vào cái “ta” chung của cộng đồng, nhân dân, quốc gia.
Xem Thêm : Nghị luận về nạn bạo hành trẻ em (6 mẫu)
Trong cái “Ta” chung vẫn có cái “tôi” riêng, hạnh phúc là sự hoà hợp và cống hiến. Thể hiện niềm tự hào, niềm vui chung của dân tộc trong thời đại mới. Sự chuyển đổi diễn ra rất tự nhiên, hợp lý theo mạch xúc cảm đã thể hiện được tâm niệm của thi sĩ: là khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của quốc gia, cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc thế chung, cho quốc gia.
Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách thực lòng trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Đẹp và tự nhiên vì thi sĩ đã sử dụng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình. Một con chim hót để đựng tiếng thơ ngợi ca quốc gia, làm một nhành hoa để đem lại hương thơm cho cuộc thế. Bao trùm tất cả, ông ước nguyện hóa thành “một mùa xuân nho nhỏ”, lặng lẽ, lặng thầm hiến dâng toàn bộ tâm hồn, trí tuệ, sức lực và cả sự sống của mình góp cùng mọi người: “Dù là tuổi hai mươi. Dù là khi tóc bạc”.
Những hình ảnh bông hoa, tiếng chim hót được tác giả phác hoạ ở phần đầu bài thơ giờ đây lại trở lại trong khổ thơ này trong giọng thơ êm ái, ngọt ngào. Cách cấu tứ lặp lại tương tự tạo ra sự đối ứng chặt chẽ và mang một ý nghĩa mới: Niềm mong muốn được sống có ích,cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên như con chim mang lại tiếng hót, bông hoa tỏa hương sắc cho đời.
Điều tâm niệm ấy thật cao đẹp, thực lòng, là sự phát triển tự nhiên trong mạch xúc cảm của bài thơ. Điệp từ “ta” như một lời khẳng định. Và cái “ta” vốn chỉ để nói về mình bỗng như trở thành cái “ta” chung của nhiều người, khát vọng của nhiều người. Điệp ngữ “dù là” như một lời tự khẳng định, tự nhủ với lương tâm, khẳng định sự kiên trì, thử thách với thời gian, tuổi già, bệnh tật để mãi làm một “mùa xuân nho nhỏ” trong mùa xuân rộng lớn của quê hương, quốc gia. Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân tình nhưng mang sức khái quát lớn.
Ước nguyện của thi sĩ cho ta hiểu mỗi người phải biết sống, cống hiến cho cuộc thế. Thế nhưng hiến dâng, hoà nhập mà vẫn giữ được nét riêng mỗi người…
Từ khát vọng và ước nguyện của thi sĩ Thanh Hải, tuổi xanh ngày hôm nay trước vận hội mới cũng cần làm tròn trách nhiệm của mình với cuộc thế, với quốc gia. tuổi xanh với sinh lực và trí tuệ mới góp sức lao động làm giàu cho bản thân, quê hương, giữ gìn, bảo vệ quốc gia; đồng thời không ngừng khẳng định vị thế của quốc gia trên toàn cầu.
Không có gì cao thượng bằng tình yêu tổ quốc. không có lý tưởng nào cao quý hơn lý tưởng sống vì tổ quốc. Không tổ quốc, cuộc thế người cũng vô nghĩa. Tổ quốc là mẹ vĩ đại, là ngôi nhà chung, là nơi cuối cùng ta trở về nương tựa khi sự sống kết thúc. Đó không chỉ là tâm sự của thi sĩ Thanh Hải mà còn là ý niệm ý thức muôn thuở của dân tộc ta.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 4
Mùa xuân quốc gia, mùa xuân cách mệnh – Từ mùa xuân thiên nhiên đất trời, thi sĩ cảm nhận về mùa xuân quốc gia, mùa xuân cách mệnh. Tác giả hướng tình cảm tới những con người cụ thể – những con người làm nên lịch sử:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
những điệp ngữ “mùa xuân”,”lộc”,”người” như trải rộng quang cảnh hiện thực khi gắn với cuộc sống lao động, đấu tranh của nhân dân. thi sĩ đã sáng tạo cặp hình ảnh sóng đôi đẹp như hai vế của câu đối mừng xuân để nói về hai lực lượng chủ yếu của cách mệnh, hai nhiệm vụ chiến lược của quốc gia. Đó là người đội viên và người lao động – bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, quê hương. Từ “lộc” được sử dụng với hai lớp nghĩa: tả thực chồi non, cành biếc và ẩn dụ cho sức sống, thế vươn lên, sức phát triển mới, thành tựu tốt đẹp là mùa xuân. “Lộc” trên cành lá ngụy trang theo bước chân người cầm súng ra trận,“lộc” trải dài trên những nương mạ theo bàn tay người ra đồng. Như thế, người đội viên, người lao động đã đem mùa xuân, gieo mùa xuân tới mọi miền quốc gia.Họ trở thành những con người làm ra mùa xuân, bảo vệ mùa xuân. Và họ đã làm nên cái nhạc điệu chính của bản hợp xướng mùa xuân, tạo nhịp độ tong tả, hào hùng:
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao
Nghệ thuật điệp ngữ “tất cả” cùng những từ láy “tong tả”, “xôn xao” làm vượt bậc không khí khẩn trương, náo nức của quốc gia trong những năm tháng gian lao, hào hùng. Cách ngắt nhịp 2/1/2 làm cho câu thơ vang lên một nhịp độ tươi vui, mạnh mẽ. Đó là hành khúc mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 5
Ta thấy vẫn vần thơ giản dị nhưng tuyệt vời, tác giả mô tả một mùa xuân cách mệnh của quê hương quốc gia:
“Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng” Hai câu đầu tác giả nhấn mạnh tới mùa xuân đấu tranh, mùa xuân của “người cầm súng” với “Lộc giắt đầy quanh lưng”. “Lộc” có nghĩa đen là một chồi xanh, non tơ, biểu tượng sức sống khi mùa xuân tới. Ở đây, từ “lộc” biểu hiện cho một niềm tin, một thành tựu đo cách mệnh đem lại, là kết quả. Người đội viên với “Lộc giắt đầy quanh lưng” khi ra chiến trường với một mong muốn cao nhất là phải thắng lợi quân thù.
“Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ”. Với mùa xuân của những người lao động sản xuất thì từ “lộc” tượng trưng cho sự sung túc, hạnh phúc, tượng trưng cho sự “trúng mùa” của công việc sản xuất. Mọi người dân lao động đều mong muốn mình phải cống hiến sức lực, tài năng, để lao động xây dựng quê hương và bảo vệ Tổ quốc.
Trong khổ thơ này, “mùa xuân đấu tranh” đối xứng với “mùa xuân sản xuất”, “người đội viên’ đối xứng với “người lao động sản xuất”, tác giả đã nêu bật nhiệm vụ hàng đầu của quốc gia ta lúc bấy giờ là phải vừa đấu tranh bảo vệ quốc gia, vừa phải ngày đêm lao động sản xuất, xây dựng quê hương sau chiến tranh, góp phần làm cho Tổ quốc giàu mạnh. Bởi vậy, mọi người đều tự giác, tự nguyện:
“Tất cả như tong tả Tất cả như xôn xao” Câu thơ giản dị, điệp ngữ “tất cả như diễn tả sự thống nhất trong suy nghĩ và hành động. Từ “xôn xao” vừa gợi tả vừa gợi thanh – âm thanh nhỏ mà có chiều sâu của cuộc sống đang phát triển, đang reo vui. Lời thơ nhỏ nhẹ, chứa chất suy tư tha thiết thực lòng mà vẫn sâu lắng.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 6
Mùa xuân trong thơ của Thanh Hải đem tới cho chúng ta nhiều xúc động. Từng vần thơ nhẹ nhõm trong sáng cứ ngân nga mãi trong lòng người nghe, lôi cuốn ta trước vẻ đẹp của quốc gia vào xuân.
Bước đi của mùa xuân như đang hòa nhịp với bước “đi lên phía trước”của dân tộc trên hành trình “vất vả”, “gian lao” nhưng rất đỗi tự hào qua một đoạn thơ mà em yêu thích:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước…
(Mùa xuân nho nhỏ)
Mùa xuân tới giữa hương sắc và âm thanh đất trời, lòng người vui “xôn xao”. Cả một dân tộc bừng bừng khí thế, một sức xuân dào dạt “tong tả” bước đi giữa mùa xuân. Mùa xuân mang lại cho nhân dân ta một sức sống mới, nhiệt tình cách mệnh mới, tích cực, khẩn trương lên đường. Cả một dân tộc ngập tràn niềm vui. Người người “xôn xao” đón chào một mùa xuân đẹp, một “mùa xuân hồng”’.
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
Cặp từ láy “tong tả”, “xôn xao”, điệp ngữ “tất cả” như những nốt nhạc ngân nga trong ca khúc xuân hành, diễn tả niềm tự hào và khí thế cách mệnh sôi nổi của nhân dân ta đang vững bước đi lên phía trước.
Sức xuân ấy của hàng triệu con người đang dồn vào hai nhiệm vụ chiến lược: Sản xuất và đấu tranh. Bốn câu thơ song hành từng đôi một, hô ứng nhịp nhàng, hài hòa như bước đi của dân tộc giữa mùa xuân:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
“Lộc”- chồi non, cành biếc, non tơ, đầy sinh khí, tượng trưng cho vẻ đẹp và sức sống mùa xuân. Người đội viên ra trận với cành lá ngụy trang “lộc giắt đầy quanh lưng” như mang cả một sức xuân căng tràn mà không một thế lực nào có thể ngăn cản được. Ở hậu phương, với bàn tay lao động chuyên cần, người nông dân đang phủ màu xanh lên đồng quê “lộc trải dài nương mạ”.
Câu thơ có nhạc điệu dồn dập hoan hỉ; hình ảnh vừa cụ thể gợi cảm, vừa mang ý nghĩa khái quát sâu sắc. Mùa xuân gắn liền với nhịp sống nhân dân “vất vả và gian lao” nhưng cũng rất vinh quang, vì nhân dân đang mang lại mùa xuân, đang làm ra mùa xuân.
Khổ thơ tiếp theo, thi sĩ nói lên những suy cảm của mình về quốc gia và dân tộc. Cảm hứng lịch sử tạo nên những ý thơ sâu lắng, tràn trề tự hào. Một dân tộc đau thương và dũng cảm, “vất vả và gian lao”, bao nhiêu máu, nước mắt và mồ hôi đã đổ xuống trên hành trình “bốn nghìn năm” lịch sử. “quốc gia” được lấy lại hai lần trong khổ thơ diễn tả thật ý vị và xúc cảm sung sướng tự hào dâng lên dào dạt. quốc gia tuy “ vất vả và gian lao” nhưng quốc gia đẹp vô cùng: “quốc gia như vì sao”. Một hình ảnh so sánh tuyệt đẹp diễn tả tình yêu quốc gia và niềm tự hào dân tộc của nhân dân ta. quốc gia ta đẹp như “vì sao” vì dân tộc ta “chưa bao giờ khuất” (Nguyễn Đình Thi); có một truyền thống anh hùng chống giặc ngoại xâm chói ngời những trang sử oai hùng: Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa, Điện Biên… “quốc gia như vì sao” có một nền văn hiến lâu đời như Nguyễn Trãi đã viết trong Bình Ngô đại cáo :
Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu…
Tự tin, tự hào khi thi sĩ nghĩ về hành trình “đi lên phía trước” của dân tộc để thắng lợi nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng Tổ quốc Việt Nam “mười lần đẹp hơn” như chưng Hồ mong muốn. Ba chữ “cứ đi lên…” làm toát lên ý chí mạnh mẽ, sáng chói niềm tin. Hình ảnh quốc gia được nhân hóa diễn tả tình yêu nước vô cùng sâu nặng của tác giả. Phép đối được thi sĩ vận dụng sáng tạo làm cho câu thơ giàu hình ảnh và gợi cảm:
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Đoạn thơ trên trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải để lại trong lòng chúng ta một ấn tượng sâu sắc.
Thể thơ năm chữ được tác giả vận dụng nhuần nhuyễn thành công. Lời thơ trong sáng, truyền cảm và giàu hình tượng. Phép đối, điệp từ, so sánh và nhân hóa được sử dụng một cách điêu luyện diễn tả cảm hứng yêu nước, tự hào của thi sĩ, tạo nên những vần thơ có nhạc điệu tha thiết dạt dào.
Có gì đẹp hơn mùa xuân? Có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu thiên nhiên, quốc gia? Cảm ơn thi sĩ Thanh Hải để lại một đoạn thơ nói về mùa xuân rất hay. Chúng ta ước mong mỗi con người hãy trở thành “một mùa xuân nho nhỏ” để góp phần làm đẹp quốc gia, quê hương ngày hôm nay và ngày mai.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 7
Từ mùa xuân của thiên nhiên, trời đất thi sĩ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của quốc gia. Tác giả hướng tình cảm của mình tới những con người đang làm đẹp mùa xuân:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc dắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
Những câu thơ tạo ra hình ảnh sóng đôi đẹp như hai vế của câu đối mừng xuân nói về những người chiến sỹ bảo vệ và những người lao động dựng xây quốc gia. “Lộc” theo bước chân người cầm súng ra trận, theo bàn tay người lao động ra đồng và gieo mùa xuân tới khắp mọi miền quốc gia. có nhẽ bởi vậy mà không khí khẩn trương, rộn ràng, náo nức lan tỏa khắp tứ thơ:
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
Điệp từ “tất cả”, từ láy “tong tả”, “xôn xao” tạo nên nhịp độ mùa xuân tong tả, hào hùng, mở ra những cảm nhận tràn trề tự hào về quốc gia:
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Hình ảnh so sánh đẹp: “quốc gia như vì sao” toả sáng, luôn vận động và phát triển không ngừng, có ý nghĩa định hướng, thúc giục mọi người hăng say cống hiến xây dựng quê hương
Trước mùa xuân của quốc gia, thi sĩ tâm niệm về mùa xuân riêng của mỗi cuộc thế và dạt dào một khát vọng hiến dâng:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
nếu như ở đầu bài thơ tác giả mô tả những hình ảnh làm đẹp thêm, tô điểm thêm cho mùa xuân là âm thanh náo nức vang trời của tiếng chim chiền chiện và sắc màu tím biếc dịu dàng của cánh lục bình nhỏ trên sông thì ở đây tứ thơ được lặp lại, tạo ra sự đối ứng chặt chẽ. Tác giả mong muốn được làm bông hoa tỏa ngát hương, con chim mang tiếng hót và nốt trầm xao xuyến để hiến dâng nhưng không làm mất đi nét riêng của mỗi người. Đó thực sự là lời tâm niệm thực lòng, tha thiết, khiêm nhượng và khát khao được cống hiến phần tinh túy nhất của mình làm đẹp thêm mùa xuân của quê hương, xứ sở mà không bị giới hạn bởi thời gian, tuổi tác:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
“Mùa xuân nho nhỏ” là một sáng tạo bất thần, độc đáo mà tự nhiên, hợp lý của thi sĩ, bởi mùa xuân vốn là một khái niệm chỉ thời gian vậy mà ở đây “mùa xuân” lại có khối, có hình, một hình hài nho nhỏ thật xinh xẻo. Mùa xuân đã trở thành một ẩn dụ nói về khát vọng, một lẽ sống cao đẹp, một ý thức khiêm nhượng góp sức mình làm đẹp thêm mùa xuân của thiên nhiên, quốc gia. Điệp từ “dù là” đặt ở đầu hai câu thơ liên tục có ý nghĩa khẳng định cho khát vọng hiến dâng miệt mài, không mỏi mệt của tác giả.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 8
Với những vẫn thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu cùng xúc cảm thực lòng và đằm thắm, những trang viết của thi sĩ Thanh Hải luôn nhẹ nhõm đi vào lòng người và để lại ấn tượng sâu sắc. Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là một trong số những sáng tác tiêu biểu cho phong cách thơ Thanh Hải. Ra đời trong những năm tháng cuối cùng của cuộc thế Thanh Hải, bài thơ như một sự tổng kết về cuộc thế của thi sĩ và gửi gắm những lẽ sống cao cả và đẹp đẽ. Đặc biệt, thông qua khổ 2 và khổ 3 của bài thơ, người đọc sẽ cảm nhận được rõ nét xúc cảm của thi sĩ trước quang cảnh mùa xuân của quốc gia.
nếu như khổ thơ thứ nhất của bài thơ đã mở ra quang cảnh mùa xuân của thiên nhiên thì khổ thơ thứ hai đã mở ra quang cảnh mùa xuân của quốc gia.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
Có thể thấy, thi sĩ Thanh Hải đã cảm nhận và tái tạo quang cảnh mùa xuân của quốc gia qua hai hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng là “người cầm súng” và “người ra đồng”. Người đọc dễ dàng nhận thấy, “người cầm súng” và “người ra đồng” là hai hình ảnh biểu tượng cho hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng nhất của quốc gia ta ở thời khắc bài thơ ra đời đó chính là cùng lúc vừa đấu tranh ở tiền tuyến vừa lao động, sản xuất để xây dựng hậu phương vững chắc. Đặc biệt, hình ảnh “người cầm súng” lại đi liền với hình ảnh “lộc giắt đầy quanh lưng” đã gợi cho người đọc liên tưởng tới những vòng lá ngụy trang của người đội viên trên phố hành quân ra trận như đang nảy lên những chồi non xanh mơn mởn cùng những anh ra trận, mùa xuân như đang về trên khắp mọi nơi, mọi nẻo đường. Còn hình ảnh “người ra đồng” được sử dụng phối hợp với hình ảnh “lộc trải dài nương mạ” gợi liên tưởng tới những cánh đồng tươi tốt, xanh thẳm, phì nhiêu được những bàn tay khéo léo, siêng năng, cần mẫn của những người lao động chăm bón và tạo nên. Tất cả những hình ảnh và sự phối hợp độc đáo ấy đã gợi lên một bức tranh mùa xuân tràn đầy sắc xanh, tươi mới và tuyệt diệu. Thêm vào đó, khổ thơ còn sử dụng điệp từ “mùa xuân” và điệp từ “lộc” đã gợi lên quang cảnh mùa xuân tươi đẹp đang vươn ra những chồi lộc non và đồng thời cũng gợi lên thành tựu của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khổ thơ khép lại với những dòng thơ sử dụng điệp từ “tất cả” đi liền với những từ láy “tong tả”, “xôn xao” làm cho nhịp thơ trở nên gấp gáp, gợi một nhịp sống sôi động, tong tả, khẩn trương trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ quê hương, quốc gia.
Và để rồi, trước quang cảnh tươi đẹp và tràn đầy sức sống ấy của mùa xuân quốc gia tác giả đã tỏ bày niềm tự hào, niềm tin của mình vào một tương lai ngày mai tươi sáng, tốt đẹp.
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước
thi sĩ Thanh Hải đã nhắc lại chặng đường 4000 năm của quốc gia thông qua hệ thống những tính từ “vất vả”, “gian lao” từ đó có thể cho thấy chặng đường dựng nước và giữ nước của dân tộc ta là một chặng đường đầy những gian truân, khó khăn và thử thách, mất mát. Và cũng trong chính những năm tháng khó khăn ấy, dân tộc mình đã khẳng được ý chí, sức mạnh và bản lĩnh. Đặc biệt hình ảnh so sánh “quốc gia như vì sao” đã mở ra nhiều liên tưởng độc đáo và giàu ý nghĩa. Hình ảnh so sánh ấy vừa gọi tới nguồn sáng trường tồn mãi với không gian, thời gian, vừa gợi lên niềm tin của tác giả về một tương lai tươi sáng, rộng mở của quốc gia với khí thế mạnh mẽ không gì cản nổi. Cùng với đó, cấu trúc song hành “quốc gia bốn nghìn năm”, “quốc gia như vì sao” đã diễn tả sự vận động đi lên của lịch sử và là lời khẳng định về sự trường tồn vĩnh cửu của quốc gia. Cụm từ “cứ đi lên phía trước” khép lại khổ thơ như một lời khẳng định, một sự thể hiện ý chí và lòng quyết tâm và niềm tin sắt đá của thi sĩ và của cả dân tộc về tương lai tươi sáng, tốt đẹp của quê hương, quốc gia.
Tóm lại, với giọng thơ vừa tha thiết vừa sôi nổi, trọng thể cùng những hình ảnh thơ gợi nhiều liên tưởng thú vị, độc đáo, hai khổ thơ đã vẽ nên quang cảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống của mùa xuân quốc gia và gói trọn trong đó niềm yêu mến, tự hào, tin tưởng của thi sĩ vào tương lai của quốc gia.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 9
Mùa xuân luôn là đề tài vô tận để những thi sĩ tìm cảm hứng và sáng tác. Thông qua những vẻ đẹp trong cảnh sắc mùa xuân, những thi sĩ gửi gắm vào đó những tâm tư tình cảm, những bài học triết lí từ cuộc sống. Mùa xuân trong cách nhìn của Mãn Giác thiền sư, một cao tăng thời Lý, là bài học về sự tuần hoàn của tạo vật, một triết lí sâu xa về nhân quả luân hồi của nhà Phật.
“Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một nhành mai” – (Có bệnh bảo mọi người)
Mùa xuân qua cảm nhận của những thi sĩ mới trước cách mệnh tháng Tám là nỗi chán ngán vô vọng:
“Tôi có chờ đâu có đợi đâu
Đem chi xuân tới gợi thêm sầu” (Chế Lan Viên, Xuân)
Riêng ở thi sĩ Thanh Hải, mùa xuân là tất cả những vẻ đẹp vốn có của cuộc thế, là nhịp sống đang vươn lên mà tác giả khát khao được hiến dâng, hoà nhập. Những xúc cảm ấy được tác giả thể hiện rõ trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Trong đó, không khí tưng bừng náo nức và nhịp sống đi lên của quốc gia vào xuân được thể hiện rõ nhất qua khổ thơ hai và ba của bài thơ:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Từ hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, tác giả đột ngột chuyển mạch sang mô tả hình ảnh mùa xuân quốc gia – mùa xuân cách mệnh:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”
Trong nhịp sống đi lên của quốc gia, thi sĩ chọn lựa lọc hai hình ảnh tiêu biểu “ Người cầm súng – Người ra đồng”. “Người cầm súng” ra tiền tuyến, đấu tranh chống quân thù chung để bảo vệ thành tựu cách mệnh, bảo vệ nền độc lập tự chủ của nước nhà. “Người ra đồng” ở lại hậu phương tham gia sản xuất để xây dựng và phát triển quê hương quốc gia. Hai hình ảnh, hai lực lượng, hai nhiệm vụ tiêu biểu của công cuộc cách mệnh đổi mới quốc gia được tác giả xây dựng theo phương thức sóng đôi, đối xứng nhau một cách hài hoà như nhịp bước song hành của quốc gia đi lên.
Tuy nhiên, phát hiện đầy sáng tạo và độc đáo nhất của thi sĩ lại thể hiện qua hình ảnh lộc xuân. “Lộc” vừa tức là chồi non, “lộc” cũng tức là sự may mắn theo quan niệm dân gian. Lộc là những đám nương mạ trải dài xanh mướt, lộc là cành lá ngụy trang trên lưng người đội viên biên giới, mùa xuân qua hình ảnh lộc non trải dài từ hậu phương ra tiền tuyến. Những đám nương mạ xanh tốt là tín hiệu cho một vụ mùa thắng lợi, cành lá ngụy trang che mắt quân thù đem lại bình yên cho người lính. tương tự, dù ở tầng nghĩa nào, hình ảnh lộc non cũng mang lại cho mọi người những niềm vui, hạnh phúc.
Từ đó, thi sĩ mô tả cả dân tộc cùng bước vào mùa xuân với khí thế khẩn trương tưng bừng tấp nập:
“Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao”
Những từ gợi tả “ tong tả”, “ xôn xao” cùng với điệp ngữ “ tất cả như” làm cho câu thơ vang lên nhạc điệu vui tươi mạnh mẽ khác thường. Nhịp sống của quốc gia, của cuộc cách mệnh lúc nào cũng gấp rút, rộn ràng, luôn tiến về phía trước. Đọc câu thơ ta cảm nhận được tâm trạng vui sướng dạt dào của thi sĩ trước cuộc sống lúc xuân về.
Sang khổ thơ thứ ba, âm điệu câu thư từ sôi nổi hào hùng bỗng chuyển sang trầm lắng suy tư như bâng khuâng, ngẫm nghĩ:
“quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao”
thi sĩ đang đứng trên trục thời gian để nhìn lại quá khứ bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước. Suốt chặng hành trình ấy, lịch sử đã có không ít những trang vàng và những điểm son chói lọi, cũng không phải không có những giai đoạn tăm tối tới tột cùng. Bất giác, chúng ta liên tưởng tới những câu thơ trong Đọc Kiều của Chế Lan Viên:
“Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc
Sắc tài sao mà lắm truân chuyên”
Từ điểm nhìn của hiện tại, thi sĩ xoay hướng tới tương lai:
“quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Nhịp thơ hào hứng vui say trở lại khi tác giả nhìn thấy tương lai huy hoàng của Tổ quốc. Sử dụng nghệ thuật so sánh, tác giả đã cụ thể hóa quốc gia như một vì sao tỏa sáng trên bầu trời, cứ tiến mãi về phía trước. Tư thế của thi sĩ trong khổ thơ là vẻ đẹp hào hùng của một người sống giữa cuộc thế tự do, đang vươn lên làm chủ cuộc thế. Hình ảnh này, chúng ta cũng đã bắt gặp trong những vần thơ mùa xuân của Tố Hữu:
“Ta đứng đây mắt nhìn bốn hướng
Trông lại nghìn xưa, trông tới ngày mai
Trông Bắc trông Nam trông cả trái đất”
Xem Thêm : Top 43+ mẫu Mở bài Sang thu của Hữu Thỉnh chọn lọc
(Bài ca xuân 1961)
Chỉ có hai khổ thơ thôi, tác giả Thanh Hải đã giúp người đọc cảm nhận được một cách sống động bức tranh quốc gia vào xuân. Cả đất trời và con người đều tưng bừng rộn ràng chào đón một mùa xuân tươi đẹp. Vẻ đẹp của quốc gia vào xuân qua những chi tiết, hình ảnh và nhạc điệu của thơ làm ta say sưa, ngây ngất.
Nói tóm lại, những bài thơ hay viết về mùa xuân từ xưa tới nay không ít. Nhưng mô tả mùa xuân gắn liền với nhịp sống sôi động đang tiến lên, đặc biệt là sự phát hiện độc đáo qua hình ảnh mùa xuân nho nhỏ ta chỉ có thể bắt gặp được ở trong bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải. Chúng ta càng xúc động hơn khi được biết rằng bài thơ ra đời trong lúc tác giả đang nằm trên giường bệnh trước khi mất chẳng bao lâu.
Phân tích khổ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 10
Mùa xuân là mùa của khởi đầu, thường gợi lên trong mỗi chúng ta niềm khát khao và hy vọng. Phải chăng vì vậy mà Thanh Hải lựa chọn lựa mùa xuân để khởi nguồn cảm hứng. Niềm khát khao cháy bỏng trong tâm hồn thi sĩ Thanh Hải, được gửi gắm qua bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” (11/1980). Bài thơ như những nốt nhạc trầm bổng, những nhạc điệu ngân nga đựng lên tự đáy lòng của một con người tha thiết được góp phần nhỏ bé vào cuộc thế chung rộng lớn. “Mùa xuân nho nhỏ” của thi sĩ Thanh Hải thể hiện những rung động sâu xa trước vẻ đẹp của thiên nhiên quốc gia, trước những hi sinh và phấn đấu say sưa trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng Tổ quổc của toàn dân tộc. Đó là “là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với quốc gia, với cuộc thế”. Thi sĩ nhìn lại cuộc thế để bộc bạch tâm niệm với quê hương, quốc gia:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng.
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao…
quốc gia bốn nghìn năm,
Vất vả và gian lao.
quốc gia như vì sao,
Cứ đi lên phía trước.
Mở đầu bài thơ như tiếng hát reo vui đón chào một mùa xuân đẹp đã về. Ở khổ thơ thứ nhất, thi sĩ vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh thiên nhiên về mùa xuân quê hương quốc gia rộn ràng âm thanh, nên thơ, rực rỡ sắc màu với những đường nét hài hòa, tràn đầy sức sống. Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân tươi đẹp, đầy sức sống và quyến rũ lạ thường. Từ mùa xuân của thiên nhiên đất trời, tới khổ thơ thứ hai và ba, Thanh Hải dẫn người đọc đắm chìm vào quang cảnh mùa xuân của cuộc sống, của nhân dân và quốc gia rộn ràng trong trẻo cùng những hình ảnh đậm chất sử thi. Hai khổ thơ đồng thời cũng là minh chứng cho tài năng nghệ thuật độc đáo cũng như tình yêu, niềm tự hào sâu sắc mà Thanh Hải dành cho quốc gia.
Khi xưa, trong đêm đen của kiếp sống nô lệ, thi sĩ Tố Hữu – một người con xứ Huế đã từng viết:
Tôi nện gót trên phố phố Huế
Dửng dưng không một thiện cảm chi
Không gian sặc sụa mùi ô uế
Như nước dòng Hương mãi cuốn đi.
Đó là Huế trong quá khứ nô lệ đen tối, lầm than.Thời nay,trong hiện tại, Huế đã đổi khác, đang tong tả nhịp đấu tranh, xây dựng cùng quốc gia:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng.
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao…
Thanh Hải đã vẽ lên một bức tranh mùa xuân quốc gia tuyệt đẹp với sức xuân phơi phới, từ đó làm vượt bậc lên sức sống mãnh liệt của quốc gia. thi sĩ Thanh Hải đã cảm nhận và tái tạo quang cảnh mùa xuân của quốc gia qua hai hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng là “người cầm súng” và “người ra đồng”. Sức xuân nảy nở nơi những con người đấu tranh và lao động – hai mẫu người gắn liền với chiều dài lịch sử phát triển của quốc gia. Họ là những con người cụ thể, những con người làm nên lịch sử với hai nhiệm vụ cơ bản của quốc gia ta trong suốt quá trình phát triển trong khoảng thời gian dài: đấu tranh và sản xuất, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Điệp ngữ “mùa xuân” không chỉ gợi tả quang cảnh thiên nhiên đất trời lúc vào xuân mà còn thể hiện được sức sống, sức trẻ tràn đầy của quốc gia sau chiến tranh. Mùa xuân tới mang lại tiếng gọi của những phấn đấu mới và hy vọng mới, mang lại tiếng gọi của quốc gia, của quê hương đang trên đà thay đổi, phát triển. Những tiếng gọi lặng lẽ tới từ mùa xuân làm thức dậy con người, làm trái tim con người như bừng lên rạng rỡ trong không khí sôi nổi của quốc gia, của muôn cây cỏ đã đi theo người lính vào chiến trường, sát kề vai, đã cùng người lao động hăng say ngoài đồng ruộng. Mùa xuân không những chắp thêm đôi cánh sức mạnh cho con người mà còn chuẩn bị cho con người những “lộc” non tươi mới, căng tràn sinh khí. “Lộc” là nhành non chồi biếc của cỏ cây trong mùa xuân. “Lộc” không chỉ là hình ảnh tả thực mà con mang ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng. Đối với người đội viên, “lộc” là cành lá ngụy trang che mắt quân thù trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc đầy cam go và khốc liệt. Đối với người nông dân “một nắng hai sương”, “lộc” là những mầm xuân tươi non trải dài trên ruộng đồng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu. Nhưng đặc biệt hơn cả, “lộc” là sức sống, là tuổi xanh, sức thanh xuân tươi mới đầy ước mong, lí tưởng, đầy những hoài bão và khát vọng cống hiến của tuổi xanh, sôi nổi trong mỗi tâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng cảm, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi – tâm hồn của người nông dân chuyên cần, hăng say tăng gia sản xuất. “Lộc” chính là thành tựu ngày hôm nay và niềm tin, hy vọng ngày mai. Phải chăng mùa xuân của đất trời đọng lại trong lộc non đã theo người cầm súng và người ra đồng, hay chính họ đã đem mùa xuân tới cho mọi miền của Tổ quốc thân yêu?
Từ những suy nghĩ rất thực về quốc gia, thi sĩ khái quát:
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao…
Lối điệp cấu trúc song hành với những điệp ngữ “Tất cả”, “như” phối hợp với từ láy tượng hình “tong tả”, “xôn xao” nhấn mạnh khí thế tưng bừng của quốc gia vào xuân thể hiện không khí khẩn trương, niềm vui náo nức bâng khuâng của tâm hồn con người trước mùa xuân lớn lao của dân tộc. thi sĩ đã khái quát được cả một thời đại của dân tộc. nhịp độ khẩn trương, tất bật của những con người Việt Nam trong giai đoạn mới, thời đại mới, trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa như tụ trong từ “tong tả”. Còn “xôn xao” lại bộc lộ tâm trạng náo nức rộn ràng. Ý thơ khẳng định một điều: không chỉ tư nhân nào vội vã mà cả quốc gia đang tong tả, khẩn trương sản xuất và đấu tranh. Tất cả đều náo nức, rộn ràng trong mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, của quốc gia. Nhịp thơ sôi nổi như nhịp hành khúc cho thấy niềm tin tươi sáng, cái nhìn lạc quan của Thanh Hải về tiền trình của dân tộc cho dù trong hoàn cảnh khó khăn lúc đương thời.
Những dòng thơ của Thanh Hải thổi vào lòng người một ngọn lửa sống nhắc nhở, thôi thúc con người nhìn đời lạc quan hơn, sống có trách nhiệm, gắn bó với quê hương, quốc gia. Khổ thơ đã để lại một cảm nhận về sức sống mãnh liệt của mùa xuân và quốc gia, đồng thời diễn tả sự sinh sôi phát triển và sự trỗi dậy vô tận đang bừng lên khắp nơi ở cả thiên nhiên, đất trời và con người khi xuân về.
Xúc cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên quốc gia khi bước vào mùa xuân, thi sĩ Thanh Hải đã có cái nhìn sâu sắc và tự hào về lịch sử hơn bốn nghìn năm dân tộc:
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao.
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Giọng thơ có sự thay đổi từ sôi nổi, hào hùng, mạnh mẽ sang trầm lắng, tha thiết. Thông qua hệ thống những tính từ “vất vả”, “gian lao”, thi sĩ suy ngẫm về truyền thống hơn 4000 năm dựng nước và giữ nước của tổ tiên ta. Đó là một truyền thống hào hùng đầy vinh quang nhưng cũng không ít gian truân, vất vả. Với nghệ thuật nhân hóa, Tổ quốc như một người mẹ tảo tần,vất vả và gian lao, đã làm vượt bậc sự trường tồn của quốc gia. Để có được sự trường tồn ấy, giang sơn gấm vóc này đã thấm bao máu, mồ hôi và cả nước mắt của những thế hệ, của những tháng năm đằng đẵng lúc hưng thịnh, lúc thăng trầm. Nhưng dù trở lực có mạnh tới đâu cũng không khuất phục được dân tộc Việt Nam:
Sống vững chãi bốn nghìn năm sừng sững
Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa. (Huy Cận)
Chính những năm tháng khó khăn ấy, dân tộc mình đã khẳng được ý chí, sức mạnh và bản lĩnh. Đặc biệt, phép tu từ so sánh được thi sĩ sử dụng vô cùng đặc sắc, làm ý thơ súc tích:
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Sao là nguồn sáng bất diệt của thiên hà, là vẻ đẹp lung linh của bầu trời đêm, là hiện thân của sự vĩnh hằng trong vũ trụ. So sánh như thế, là tác giả khẳng định chiều dài lịch sử của dân tộc và quốc gia trong quá khứ và hiện tại luôn có những biến cố thăng trầm nhưng chúng ta vẫn luôn phấn đấu nỗ lực vươn lên. Từ đây, thi sĩ có những suy tư chiêm nghiệm về lịch sử dân tộc: Sức xuân của ngày ngày hôm nay là sự kết tụ và phát huy sức xuân của dân tộc, dẫu phải trải qua muôn vàn khó khăn quốc gia và con người Việt Nam vẫn tỏa sáng bất diệt. Điệp ngữ “quốc gia” được nhắc lại hai lần thể hiện sâu sắc ý thơ: trải qua những gian truân, vất vả, quốc gia vẫn toả sáng đi lên không gì có thể ngăn cản được. từ đó, thi sĩ bộc lộ niềm tự hào sâu sắc, mãnh liệt về lịch sử hơn 4000 năm cũng như tiền trình của dân tộc. Câu thơ năm chữ “Cứ đi lên phía trước” sử dụng nhiều thanh trắc tạo nên một âm hưởng khỏe khoắn gân guốc chắc nịch thích hợp với hình ảnh thơ đậm chất anh hùng. Âm thanh mùa xuân quốc gia vang lên từ chính cuộc sống vất vả, gian lao mà tươi thắm tới vô ngần. Câu thơ như một lời khẳng định, một sự thể hiện ý chí và lòng quyết tâm và niềm tin sắt đá của thi sĩ và của cả dân tộc về tương lai tươi sáng, tốt đẹp của quê hương, quốc gia.
Bài thơ được sáng tác trong lúc quốc gia đang gặp muôn vàn gian lao thử thách nhưng giọng thơ vẫn vút cao tràn trề niềm tự hào, tin yêu vào sức sống, sức trỗi dậy của quốc gia. Phải là một con người yêu quê hương quốc gia tha thiết và giàu lòng lạc quan yêu đời thì Thanh Hải mới sáng tạo nên những dòng thơ sâu sắc tương tự. Điều này thật đáng quý vì nó gieo vào lòng người đọc lời nhắc nhở không bao giờ được chùn bước mà hãy cứ vươn lên.
Với việc sử dụng thể thơ năm chữ giàu nhạc điệu, văn pháp lãng mạn giàu sức gợi đậm chất sử thi và phối hợp khéo léo nhiều giải pháp tu từ và từ láy tượng hình, thi sĩ đã gợi tả hình ảnh quốc gia vào xuân tràn đầy sức sống, từ đó thể hiện cái tôi Thanh Hải, niềm tin, niềm tự hào tha thiết về sức sống của dân tộc. Liên hệ với hoàn cảnh sáng tác, người đọc càng yêu hơn, quý hơn những tâm sự của thi sĩ Thanh Hải, một người nghệ sĩ tài tình, một người đội viên, một công dân với tâm nguyện đẹp đẽ luôn sống thủy chung, gắn bó với quốc gia.
Đoạn thơ không chỉ lay động trái tim độc giả bởi chất họa gợi cảm, bởi chất nhạc xao xuyến mà còn bởi niềm tin, niềm tự hào mãnh liệt vào sức sống của quốc gia, khơi dậy trong ta ý chí quyết tâm không bao giờ chùn bước trước khó khăn thử thách trong cuộc sống.
Với “Mùa xuân nho nhỏ”, Thanh Hải đã góp vào nền thơ hiện đại Việt Nam một bài thơ xuân đẹp. Bài thơ cho thấy một hồn thơ trong trẻo, điệu thơ ngân vang, xúc động. Tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quê hương, quốc gia được Thanh Hải diễn tả sâu sắc và cảm động. Thi phẩm lay động trái tim độc giả bởi chất họa gợi cảm, bởi chất nhạc xao xuyến và đã làm sáng lên trong ta niềm tin, niềm tự hào mãnh liệt vào sức sống của quốc gia, khơi dậy trong ta ý chí quyết tâm không bao giờ chùn bước trước khó khăn thử thách trong cuộc sống.
Cảm nhận khổ thơ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải viết bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” vào tháng 11-1980 trong hoàn cảnh quốc gia đã thống nhất, đang xây dựng cuộc sống mới nhưng còn vô vàn khó khăn gian khổ, thử thách, không đầy một tháng trước khi thi sĩ qua đời. Bài thơ như một lời tâm niệm thực lòng, gửi gắm tha thiết của thi sĩ để lại với đời. Từ vẻ đẹp và sức sống mãnh liệt của mùa xuân thiên nhiên, thi sĩ liên tưởng tới mùa xuân quốc gia. xúc cảm ấy thể hiện thực lòng và cảm động qua khổ thơ 2 và 3 của bài thơ.
Vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân chuyển hóa vào lòng người, gắn với hình ảnh con người lao động và đấu tranh:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao”
Mùa xuân của quốc gia càng thêm rộn rực với hình ảnh người cầm súng (những người làm nhiệm vụ đấu tranh) và hình ảnh “người ra đồng”. Từ “lộc” biểu hiện của niềm hy vọng tươi sáng đang theo con người đi khắp nơi hay hay chính họ đã đem mùa xuân tới mọi nơi trên quốc gia.
Khi xưa, trong đêm đen của kiếp sống nô lệ, thi sĩ Tố Hữu, một người con xứ Huế đã từng viết:
“Tôi nện gót trên phố phố Huế
Dửng dưng không một thiện cảm chi
Không gian sặc sụa mùi ô uế
Như nước dòng Hương mãi cuốn đi”
Đó là Huế trong quá khứ nô lệ đen tối, lầm than. Trong hiện tại, Huế đã đổi khác, đang tong tả nhịp đấu tranh, xây dựng cùng quốc gia. Không phải ngẫu nhiên trong khổ thư lại xuất hiện hình ảnh“người cầm súng” và “người ra đồng”. Họ là những con người cụ thể, những con người làm nên lịch sử với hai nhiệm vụ cơ bản của quốc gia ta trong suốt quá trình phát triển trong khoảng thời gian dài: đấu tranh và sản xuất, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.
Mùa xuân tới mang lại tiếng gọi của những phấn đấu mới và hy vọng mới, mang lại tiếng gọi của quốc gia, của quê hương đang trên đà thay đổi, phát triển. Những tiếng gọi lặng lẽ tới từ mùa xuân làm thức dậy con người, làm trái tim con người như bừng lên rạng rỡ trong không khí sôi nổi của quốc gia, của muôn cây cỏ đã đi theo người lính vào chiến trường, sát kề vai,đã cùng người lao động hăng say ngoài đồng ruộng.
Mùa xuân không những chắp thêm đôi cánh sức mạnh cho con người mà còn chuẩn bị cho con người những “lộc” non tươi mới, căng tràn sinh khí. “Lộc” không chỉ là hình ảnh tả thực mà con mang ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng. “Lộc” là nhành non chồi biếc của cỏ cây trong mùa xuân. Đối với người đội viên, “lộc” là cành lá ngụy trang che mắt quân thù trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc đầy cam go và khốc liệt.
Đối với người nông dân “một nắng hai sương”, “lộc” là những mầm xuân tươi non trải dài trên ruộng đồng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu, là khát khao một cuộc sống sung túc, hạnh phúc sắp trở thành hiện thực. Nhưng đặc biệt hơn cả, “lộc” là sức sống, là tuổi xanh, sức thanh xuân tươi mới đầy ước mong, lí tưởng, đầy những hoài bão và khát vọng cống hiến của tuổi xanh, sôi nổi trong mỗi tâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng cảm, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi – tâm hồn của người nông dân chuyên cần, hăng say tăng gia sản xuất. “Lộc” chính là thành tựu ngày hôm nay và niềm tin, hy vọng ngày mai.
Từ những suy nghĩ rất thực về quốc gia, thi sĩ khái quát:
“Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao”
Bằng cách sử dụng điệp ngữ “tất cả”, những từ láy biểu cảm “tong tả”, “xôn xao”, nhịp thơ nhanh, thi sĩ đã khái quát được cả một thời đại của dân tộc. “tong tả” diễn tả nhịp độ khẩn trương, tất bật của những con người Việt Nam trong giai đoạn mới, thời đại mới, trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Còn “xôn xao” lại bộc lộ tâm trạng náo nức rộn ràng. Ý thơ khẳng định một điều: không chỉ tư nhân nào vội vã mà cả quốc gia đang tong tả, khẩn trương sản xuất và đấu tranh. Tất cả đều náo nức, rộn ràng trong mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, của quốc gia. thi sĩ Thanh Hải đã rất lạc quan, say mê và tin yêu khi viết nên những vần thơ này.
Từ xúc cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên quốc gia khi bước vào mùa xuân, thi sĩ Thanh Hải đã có cái nhìn sâu sắc và tự hào về lịch sử bốn nghìn năm dân tộc:
“quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Với nghệ thuật nhân hóa, Tổ quốc như một người mẹ tảo tần,vất vả và gian lao, đã làm vượt bậc sự trường tồn của quốc gia. Để có được sự trường tồn ấy, giang sơn gấm vóc này đã thấm bao máu, mồ hôi và cả nước mắt của những thế hệ, của những tháng năm đằng đẵng lúc hưng thịnh, lúc thăng trầm. Nhưng dù trở lực có mạnh tới đâu cũng không khuất phục được dân tộc Việt Nam:
“Sống vững chãi bốn nghìn năm sừng sững
Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa”.
(Huy Cận)
Đặc biệt, phép tu từ so sánh được thi sĩ sử dụng vô cùng đặc sắc, làm ý thơ súc tích: “quốc gia như vì sao/Cứ đi lên phía trước”. Sao là nguồn sáng bất diệt của thiên hà, là vẻ đẹp lung linh của bầu trời đêm, là hiện thân của sự vĩnh hằng trong vũ trụ. So sánh như thế, là tác giả đã ngợi ca quốc gia trường tồn, tráng lệ, quốc gia đang hướng về một tương lai tươi sáng. Điệp ngữ “quốc gia” được nhắc lại hai lần thể hiện sâu sắc ý thơ: trải qua những gian truân, vất vả, quốc gia vẫn toả sáng đi lên không gì có thể ngăn cản được.
Từ giọng thơ khoáng đạt, hình ảnh thơ kì vĩ, ta cảm nhận được niềm tin tưởng của tác giả vào tương lai rạng ngời của dân tộc Việt Nam. Âm thanh mùa xuân quốc gia vang lên từ chính cuộc sống vất vả, gian lao mà tươi thắm tới vô ngần. Niềm tự hào về quốc gia cứ lâng lâng chảy trào trong mạch máu khiến thi sĩ bổi hổi nghĩ về trách nhiệm đối với nhân dân, với quê hương, quốc gia, sống làm sao cho xứng đáng với truyền thống và lịch sử hào hùng của dân tộc mình. Khổ thơ đã khép lại nhưng xúc cảm mãi cuộn trào mãi không thôi
Với thể thơ năm chữ, sắp với những làn điệu dân ca, lời thơ giàu nhạc điệu, âm hưởng nhẹ nhõm, tha thiết, phối hợp những hình ảnh tự nhiên, giản dị, từ thiên nhiên với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng, khái quát, cấu tứ chặt chẽ, sự phát triển tự nhiên của hình ảnh mùa xuân với những phép tu từ đặc sắc, khổ thơ 2 và 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ thể hiện niềm tự hào lớn lao của Thanh Hải và lòng tha thiết yêu mến, ước muốn gắn bó với nhân dân, quốc gia, với cuộc thế biết bao tươi đẹp.
Cảm nhận khổ 2, 3 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Nhắc tới Thanh Hải là nhắc tới bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Đây là tác phẩm tiêu biểu nhất trong phong cách sáng tác thơ của ông và đã từng được phổ nhạc cho bài hát cùng tên. Mùa xuân nho nhỏ chứa đựng rất nhiều hình ảnh, nhạc điệu cũng như xúc cảm thực lòng của ông. Tuy nó vô cùng đằm thắm, nhẹ nhõm thế nhưng lại đi vào lòng người và để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc.
Tác phẩm được biết tới như ra đời vào cuối những năm cuối cùng của cuộc thế ông. Mùa xuân nho nhỏ xuất hiện giống như sự tổng kết về cuộc thế của thi sĩ và gửi gắm vào đó niềm tin cũng như lẽ sống cao cả, đẹp đẽ. Điều đó được thể hiện xuyên suốt từ đầu tới cuối, từ khi khởi đầu cho tới cả những dòng chữ cuối cùng.
Với khổ thơ trước hết, khán giả đã tưởng tượng ra được quang cảnh mùa xuân của thiên nhiên vô cùng tươi đẹp và rạng rỡ. Ở hai đoạn tiếp theo, ta vẫn sẽ thấy mùa xuân xuất hiện nhưng với một góc nhìn khác, là xuân của dân tộc, của quốc gia:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như tong tả
Tất cả như xôn xao.
Trong bài có xuất hiện hai hình ảnh vô cùng ấn tượng: “người cầm súng” vào” người ra đồng”. Chúng nhịn nhường như chẳng liên quan thế nhưng lại có nét gì đó phối hợp rất ăn ý, giúp ta phần nào nhìn ra được những suy nghĩ của Thanh Hải và cách ông tái tạo mùa xuân của quốc gia.
Đặt vào bối cảnh quốc gia khi ấy, dân tộc ta đang phải đối mặt với quân thù vô cùng hung hãn và nguy hiểm. Ở một đầu của chiến tuyến phải đấu tranh hết sức mình, đầu còn lại lao động sản xuất để xây dựng hậu phương vững chắc. Giữa mùa xuân của đất trời, nhịn nhường như tác giả cũng cảm nhận được chút nào đó tươi mới dù cả trong chiến tranh vô cùng khắc nghiệt.
Hình ảnh người lính cầm súng được gắn với những câu lục lạc giắt đầy quanh mình. Nó khiến người ta liên tưởng tới những vòng lá ngụy trang của người đội viên trên phố hành quân ra trận, và bao bọc những anh là những chồi non mơn mởn. Những chồi non ấy theo từng bước chân mà mang mùa xuân tới với mọi nẻo đường.
Với người ra đồng, mùa xuân nhịn nhường như cũng đã tới rồi. Lộc trải dài trên từng nương mạ như mô tả cây lúa, cánh đồng xanh thắm và phì nhiêu được săn sóc bởi bàn tay khéo léo, siêng năng của người lao động. Bao công sức, vất vả cuối cùng đã thấy được thành quá ngay trước mắt.
Một bức tranh mùa xuân tràn đầy sức sống, tươi mới vào tuyệt diệu vô cùng được xây dựng bằng những hình ảnh và sự phối hợp độc đáo của chúng. Nó như báo hiệu một khởi đầu mới, một thành tựu sắp đạt sau bao lâu phấn đấu sẽ thay đổi tất cả mọi thứ, mang lại một năm mới tốt đẹp hơn.
quang cảnh được tô điểm thêm rõ nét bằng điệp từ “lộc” và điệp từ “mùa xuân” khiến ta tưởng tượng ra những chồi non nảy lộc. Không những thế còn gợi lên thành tựu của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. “Lộc” có nghĩa đen là một chồi xanh, non tơ, biểu tượng sức sống khi mùa xuân tới. Ở đây, từ “lộc” biểu hiện cho một niềm tin, một thành tựu đo cách mệnh đem lại, là kết quả.
Kết thúc khổ thơ thứ hai là một điệp từ “tất cả”. Sự xuất hiện với tần suất lớn của những điệp từ lại luôn được đi liền của từ láy như “tong tả”, “xôn xao”. từ đó nhịp thơ được đẩy lên gấp gáp hơn rất nhiều lần, giống như lối sống tong tả, sôi động, nhiệm vụ khẩn trương trong nhiệm vụ mà quốc gia và Đảng phó thác.
Qua ấy ta thấy rằng mọi người dân lao động đều mong muốn mình phải cống hiến sức lực, tài năng, để lao động xây dựng quê hương và bảo vệ Tổ quốc. Từ quang cảnh đó. trong lòng tác giả dấy lên một niềm tự hào, niềm tin vào ngày mai tươi sáng tốt đẹp của Tổ Quốc
quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Chỉ vài dòng thơ ngắn ngủi thi sĩ Thanh Hải đã Rất nhiều tính từ được nhắc tới trong đây như “vất vả”, “gian lao” như diễn tả một chặng đường không hề dễ dàng, phải trải qua rất nhiều thử thách, gian truân và mất mát.
Bao nhiêu những anh hùng đã hi sinh mô hôi, xương máu chỉ để giành được độc lập và có một quốc gia Việt Nam tươi đẹp như ngày ngày hôm nay. Thế nhưng nhưng điều này không hề vô dụng. Phải có nó thì ý chí, sức mạnh và bản lĩnh dân tộc mới được tôi rèn và thể hiện ra từng ngày. Và cũng phải nhờ nó mà dân tộc ta mới biết yêu quý và trân trọng những gì mình đang có.
có nhẽ cũng để chứng minh cho điều đó, một hình ảnh vô cùng độc đáo đã được xuất hiện trong đoạn thơ: “quốc gia như vì sao”. Chỉ từ hình ảnh này, bao nhiêu liên tưởng độc đáo và ý nghĩa đã được xuất hiện. Những vì sao kia như những nguồn sáng trường tồn mãi với không gian và thời gian, có nhẽ đã chứng minh được niềm tin của tác giả đối với tương lai của quốc gia.
Tương lai quốc gia ta sẽ vô cùng tươi sáng và rộng mở, không gì có thể ngăn cản nổi, quốc gia ta sẽ trường tồn mãi mãi với thời gian. Điều này được nhấn mạnh thêm một lần nữa thể hiện qua cấu trúc song hành “quốc gia bốn nghìn năm” và “quốc gia như vì sao”. Sự tồn tại và phát triển của Việt Nam sẽ luôn song hành với sự vật động của lịch sử, không bao giờ ngơi nghỉ .
Kết thúc khổ thơ thứ ba là cụm từ “cứ đi lên phía trước”. Đây như một lời khẳng định một thể hiện ý chí và lòng quyết tâm của dân tộc. Nó cũng là niềm tin sắt đá của thi sĩ đối với tương lai tươi sáng tốt đẹp của quê hương và quốc gia.
Từ “cứ” đặt đầu câu thơ như một sự khẳng định, thể hiện một chân lí đơn thuần mà thiêng liêng. Có thể nói bao nỗi nhọc nhằn, đắng cay của dân tộc được đáp lại bằng những mùa xuân tiếp nối vô tần.
Tóm lại giọng thơ trong 2 khổ 2 và 3 của bài Mùa Xuân nho nhỏ có sử dụng rất nhiều những nghệ thuật độc đáo. Có rất nhiều từ láy,cấu trúc song hành điệp từ cùng với giọng thơ vừa tha thiết lại sôi nổi trọng thể. Từ đó đó đã đủ vẽ lên quang cảnh tươi sáng, tràn đầy sức sống của nhân dân, quốc gia. Trong đó nhịn nhường như như còn ẩn chứa niềm yêu mến tự hào, tin tưởng của tác giả vào một tương lai tươi sáng và rực.
Nhìn chung, Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, biểu lộ một cuộc thế đáng yêu, một khát vọng sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tất cả những gì tốt đẹp, tinh túy của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân quốc gia. Và cả khổ thơ 2, 3 cũng đề thể hiện rất tốt ý thức chung của bài khi phác họa nên cảnh tượng quốc gia, cũng như niềm tin vào tương lai tươi sáng của chính nó.
Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 9