Top 8 mẫu Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

Khổ thơ 4 và 5 trong bài Mùa xuân nho nhỏ đã thể hiện được ước nguyện, khát vọng cống hiến của thi sĩ Thanh Hải. Với 8 bài Phân tích khổ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, kèm theo 2 dàn ý chi tiết, sẽ giúp những em học sinh lớp 9 hiểu sâu sắc hơn.

Bạn Đang Xem: Top 8 mẫu Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

Qua khổ thơ 4, 5 Mùa xuân nho nhỏ, đã cho chúng ta thấy được khát vọng được cống hiến dù chỉ một tí nhỏ bé vào công cuộc chuyển mình và phát triển của quốc gia.  Ngoài ra, những em có thể tham khảo thêm bài cảm nhận khổ 4, 5 Mùa xuân nho nhỏ để ngày càng học tốt môn Văn 9.

Dàn ý phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Dàn ý 1

1. Mở bài

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

• Thanh Hải là một thi sĩ hiện đại, trưởng thành qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
• Mùa xuân nho nhỏ là tác phẩm được viết vào những ngày cuối đời của ông, thể hiện khát vọng được hiến dâng cho đời.

– Khái quát khổ 4 5: Hai khổ thơ thể hiện ước vọng được hòa nhập vào cộng đồng, được hiến dâng cho thế cuộc, cho mùa xuân chung của dân tộc.

2. Thân bài

* Khái quát bài thơ

• Hoàn cảnh sáng tác: tác giả sáng tác bài thơ Mùa xuân nho nhỏ khi đang nằm trên giường bệnh. Lúc này, quốc gia đã được thống nhất và đang bước vào giai đoạn xây dựng cuộc sống mới nhưng vẫn còn nhiều vấn đề.
• Nội dung cả bài: bài thơ là tiếng lòng, là những lời tâm sự và là mong ước được hiến dâng một mùa xuân nho nhỏ của tác giả cho mùa xuân của quốc gia.

* Phân tích khổ 4

– Nội dung chính của khổ 4: khát vọng được hòa nhập, được mang lại niềm vui cho đời:

Ta làm con chim hót,
Ta làm một cành hoa.
Ta nhập vào hoà ca,
Một nốt trầm xao xuyến

Xem thêm: Top 8 mẫu phân tích Ý nghĩa nhan đề Mùa xuân nho nhỏ chọn lọc

– Khổ thơ sử dụng phép điệp từ với từ “ta làm” cùng nhịp thơ nhanh, dồn dập => Thể hiện khát vọng mãnh liệt được cống hiến của thi nhân.

• Làm con chim hót: góp tiếng hót, âm thanh tươi mới, hoan hỉ cho đời.
• Làm một cành hoa: góp hương thơm, sắc thắm cho đời, tô điểm cho cuộc sống.

=> Đó là những ước mơ vô cùng nhỏ bé, đơn sơ, tô điểm cho mùa xuân của quốc gia.

+ Một nốt trầm: một âm trầm, không ồn ào, không vượt trội, không cao điệu, chỉ lặng thầm lặng lẽ nhập vào khúc ca đón mừng xuân về của nhân dân.

– Tác giả sử dụng đại từ “ta” chính là muốn nói đây không phải chỉ là tâm niệm riêng của ông, mà nó còn là khát vọng chung của một dân tộc.

=> Kết luận: Khổ thơ 4 đã thể hiện rõ nét khát vọng được nhập vào thế cuộc, được cống hiến một phần tốt đẹp, dù nhỏ bé, của mình cho thế cuộc chung, nguyện vì sự phồn vinh của dân tộc mà hi sinh mình. Đây chính là tâm niệm cao đẹp, đáng quý của một nhà cách mệnh, một thi sĩ đã sống trọn nhịp thở với quốc gia, với quê hương.

* Phân tích khổ 5

– Nội dung chính của khổ 5: ước nguyện được cống hiến thực tình, tha thiết, không kể tuổi tác:

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

• “Mùa xuân nho nhỏ” là một hình ảnh ẩn dụ cho thế cuộc của mỗi con người, thể hiện cho mỗi một sự cống hiến thầm lặng => Tác giả muốn được góp một phần công sức nhỏ bé của mình để tô điểm cho mùa xuân vĩ đại của quốc gia.
• Tác giả đã sử dụng những từ láy “lặng lẽ”, “nho nhỏ”, đây là một cách nói khiêm tốn và thực tình của tư cách sống cao đẹp khi luôn muốn góp vào lợi ích chung của dân tộc.

=> Tác giả có một cách sống thật đẹp, đó là một lẽ sống cống hiến khiêm tốn, lặng lẽ, lặng thầm, không mong cầu được tôn vinh.

• Điệp ngữ “dù là” thể hiện thái độ tự tin, cứng cỏi trước mọi khó khăn của thế cuộc.
• “Tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc”: sự cống hiến lặng thầm bất kể tuổi tác, bất kể thời gian, bất kể khi còn tích cực hay đã sắp cạn sức lực, vẫn muốn đóng góp mọi thứ của mình cho sự nghiệp chung.

=> Đây chính là lợi tự nhủ bản thân phải kiên trì, phải quật cường dẫu cho thời gian có thể cướp đi sức trẻ của con người, để có thể mãi là một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân lớn của quê hương.

=> Tác giả đã vượt lên cả bệnh tật, tuổi già bằng một niềm yêu đời tha thiết, mãnh liệt để luôn hướng mình tới lối sống có ích cho đời. Đó là một ý thức cao đẹp, ý thức trách nhiệm với quê hương, quốc gia, là một khát vọng sống mãnh liệt để mãi được cống hiến, là một ý thức bất diệt trong tâm hồn của tác giả.

3. Kết bài

• Khái quát lại nội dung khổ 4 5 trong bài thơ và nêu cảm nhận của bản thân

Xem thêm: Top 19 bài Phân tích Mùa xuân nho nhỏ ngắn gọn hay nhất

Dàn ý 2

1. Mở bài:

Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm, nêu nội dung chính đoạn thơ. Có trích dẫn khổ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.

2. Thân bài:

Nêu vị trí của đoạn trích, giới thiệu khái quát nội dung và nghệ thuật.

Khổ 4: Khát vọng hóa thân thành những vẻ đẹp của thế cuộc.

• Ước nguyện được hóa thân làm con chim hót, làm một cành hoa, làm một nốt trầm xao xuyến nhập vào hòa ca làm đẹp tươi cuộc sống.
• Điệp ngữ “ta làm” thể hiện một ước nguyện tha thiết, thực tình và cũng rất dứt khoát.
• Những hình ảnh “con chim hót, “cành hoa,”nốt trầm” vừa giản dị vừa mang tính tượng trưng cho những gì là tươi đẹp của cuộc sống.
• Ước nguyện của tác giả không là những gì cao siêu to tát mà giản dị, thực tình. Song chính vì vậy làm xúc động sâu sắc lòng người.

Khổ 5: Khát vọng hóa thân thành mùa xuân vĩnh hằng.

– Ước nguyện được hiến dâng cho đời, lặng lẽ.

• Tất cả những ước nguyện đó chính là ước nguyện được hóa thân làm một mùa xuân nho nhỏ hòa nhập trong mùa xuân vô tận của đất trời, tạo vật, lòng người…hiến dâng cho đời lặng lẽ (ý nghĩa biểu tượng mùa xuân; những từ nho nhỏ, lặng lẽ thể hiện được sự khiêm tốn, giản dị trong ước nguyện của tác giả).
• Ước nguyện hiến dâng cho đời của tác giả là ước nguyện tha thiết cháy bỏng suốt thế cuộc:

“Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

• Điệp ngữ “dù là” mang sắc thái khẳng định.

* Đánh giá nội dung nghệ thuật của khổ 4, khổ 5.

3. Kết bài:

Khẳng định lại trị giá nội dung và nghệ thuật của hai đoạn thơ. Liên hệ bản thân.

Phân tích khổ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ ngắn gọn

Xúc động trước mùa xuân của thiên nhiên, quốc gia và cách mệnh, Thanh Hải muốn làm một mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân rộng lớn của thiên nhiên, của quốc gia:

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoa ca
Một nốt trầm xao xuyến.”

Với nghệ thuật điệp ngữ “Ta làm” nhằm nhấn mạnh ước nguyện của thi sĩ thật khiêm nhượng và thực tình, tha thiết. Thanh Hải chỉ xin làm con chim nhỏ dâng tiếng hót cho đời, một cành hoa để tô thêm sắc thắm của mùa xuân quốc gia. trong bản hòa ca rộn ràng tưng bừng muôn nốt nhạc tươi vui, thi sĩ xin được làm một nốt trầm nhưng đủ xao xuyến lòng người. Ở đây có sự chuyển đổi đại từ “tôi – ta”. “Tôi” chỉ riêng tư nhân thi sĩ. “Ta” vừa diễn tả cái riêng của thi sĩ vừa nói tới mọi người. Từ ước nguyện của bản thân, Thanh Hải muốn gửi tới mọi người một thông điệp: sống phải có ích, sống phải cống hiến dù ít và sống phải hòa nhập.

Khát vọng cống hiến còn được thể hiện ở khổ thơ tiếp theo như một triết lí:

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.”

Hình ảnh ẩn dụ “Mùa xuân nho nhỏ”, hoán dụ “tuổi hai mươi, khi tóc bạc”; điệp ngữ “Dù là” như nhấn mạnh điều tác giả muốn nói với mỗi người hãy là một mùa xuân, một mùa xuân đẹp dâng tặng cho quốc gia. Con người phải luôn nỗ lực hoàn thiện mình và làm đẹp cho mọi người bằng sức lực của chính mình. Chỉ cần một mùa xuân thôi xin hãy là mùa xuân đẹp nhất. Thanh Hải như muốn nói lên ước nguyện cống hiến trọn vẹn, trọn đời. Từ khi mái tóc xanh cho tới khi tóc bạc. Mỗi người hãy mang lại cho thế cuộc những nét riêng tinh túy nhất dù nhỏ bé trong mùa xuân quốc gia.

Phải chăng thế cuộc của Thanh Hải cũng như thế. Vì vậy ngay cả khi nằm trên giường bệnh đau đáu từng phút giây, sắp đất xa trời nhưng ông vẫn luôn nhớ tới quốc gia, vẫn muốn cống hiến cho đời một bản tình khúc tha thiết.

Phân tích khổ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ hay nhất

Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được Thanh Hải viết vào tháng 11 năm 1980, khi tác giả đang nằm trên giường bệnh và một tháng trước lúc qua đời. Bài thơ truyền tụng vẻ đẹp và khí thế của quốc gia vào xuân, thể hiện khát vọng và tình yêu thiết tha được trọn đời hiến dâng cho quê hương quốc gia vô cùng nhân văn của tác giả.

Trong đó, khổ thơ 4 và khổ thơ 5 trong bài đã thể hiện được ước nguyện khát vọng cống hiến của thi sĩ. Trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, thi sĩ Thanh Hải đã bộc lộ những khát vọng sống cống hiến của mình một cách sâu sắc và nhân văn qua khổ thơ thứ tư. Ở khổ thơ thứ tư, cấu trúc điệp từ “Ta làm” đã cho thấy khát vọng được cống hiến cho đời của thi sĩ. Cách sử dụng đại từ xưng hô “ta” cho thấy một sự khát vọng tư nhân nằm trong sâu thẳm trong tâm trí thi sĩ Thanh Hải. có nhẽ, từ tận sâu trong trái tim của mình, thi sĩ thực sự mong ước bản thân được cống hiến và đóng góp vào sự nghiệp chung của quốc gia, làm đẹp cho thế cuộc. Những hình ảnh “con chim hót, một cành hoa, một nốt trầm” là những hình ảnh ẩn dụ cho những điều đóng góp làm đẹp cho đời của tác giả. Trong sâu thẳm tâm hồn của mình, Thanh Hải mong mình có thể đóng góp cho thế cuộc chung, dù chỉ là một con chim hót đóng góp tiếng hót cho đời, một cành hoa cho hương sắc hay một nốt trầm xao xuyến vào bản hòa ca chung của quốc gia. Những dòng thơ cho thấy khát vọng cống hiến của thi sĩ, dù chỉ là những đóng góp nhỏ bé nhưng sâu thẳm trong thi sĩ, những sự cống hiến ấy là đóng góp vào thế cuộc chung. Đối với cuộc sống chung, đây là quan niệm sống vô cùng nhân văn và giàu ý nghĩa. Mỗi tư nhân đóng góp vào thế cuộc chung để làm cho thế cuộc thêm tươi đẹp và hạnh phúc, tạo nền tảng hạnh phúc bền lâu cho thế cuộc và con người.

Tiếp theo, ở khổ thơ thứ năm, hình ảnh mùa xuân nho nhỏ ở đây là hình ảnh ẩn dụ cho những khát vọng, việc làm cống hiến cho cuộc sống, cho quốc gia. Theo em, đây là hình tượng nghệ thuật độc đáo và mang đầy trị giá nhân văn. Mùa xuân nho nhỏ chính là những khát vọng được cống hiến, làm đẹp cho đời của mỗi tư nhân. Tư tưởng ấy thực sự là tư tưởng cao đẹp và mang đầy tính nhân văn của con người. Con người sống trên đời đều cần một lý tưởng sống cho mình. Và lý tưởng sống cao đẹp nhất đó là lý tưởng sống cống hiến, sống cho đi mà không cần báo đáp, sống để tô điểm cho đời, sống để cống hiến và xây dựng cộng đồng ngày một tốt đẹp hơn. nếu như mỗi người đều có thái độ sống đẹp và giàu triết lý tương tự thì cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn rất nhiều. Từ “lặng lẽ” trong bài thơ là thái độ cống hiến và xây dựng cuộc sống một cách lặng thầm, lặng lẽ, không cần ai biết tới. Tư tưởng sống cống hiến của thi sĩ Thanh Hải còn được thể hiện qua việc bất chấp tuổi tác “Dù là tuổi hai mươi/Dù là khi tóc bạc”. Dù ở độ tuổi nào thì con người sống trên đời cũng cần cống hiến vào cuộc sống chung, góp mình vào công cuộc chuyển mình và dựng xây quốc gia.

Xem Thêm : Viết đoạn văn 200 chữ về vai trò của lời khen (3 mẫu)

Đây là khổ thơ mà em thích nhất bởi vì nó thể hiện tư tưởng sống cao đẹp và đầy tính nhân văn, mỗi người, mỗi tư nhân đều có thể tạo nên 1 mùa xuân nho nhỏ để góp phần xây dựng nên mùa xuân trường tồn mãi mãi của quốc gia giàu đẹp và xã hội phồn vinh. Tóm lại, hai khổ thơ 4 và 5 trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của thi sĩ Thanh Hải đã thể hiện được khát vọng sống cống hiến của thi sĩ. Đó là khát vọng được cống hiến dù chỉ 1 chút nhỏ bé vào công cuộc chuyển mình và sự tươi đẹp, phát triển của quốc gia.

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 1

Thanh Hải là một nhà cách mệnh, một thi sĩ đã dành cả thế cuộc của mình cho cuộc chiến tranh giành lại độc lập của dân tộc. Ngay cả những tháng ngày cuối cùng của đời mình, ông vẫn nuôi một khát khao mãnh liệt được hòa mình vào thế cuộc, được trở thành một mùa xuân nhỏ tô điểm sắc màu vào mùa xuân vĩ đại của quốc gia. Tâm niệm cao đẹp ấy của ông được thể hiện rõ nét qua khổ 4, 5 của tác phẩm “Mùa xuân nho nhỏ” – tác phẩm như một khúc ca rộn ràng cuối cùng mà Thanh Hải để lại cho thế cuộc.

nếu như như ở những khổ thơ trước đó, Thanh Hải đã sử dụng tất cả tình cảm yêu mến của mình để dệt nên những hình ảnh thơ dạt dào xúc cảm về mùa xuân, thì tới khổ thứ tư, tác giả đã chuyển mạch thơ một cách tự nhiên để giãi bày những suy ngẫm và tâm niệm rất riêng về lẽ sống, về trị giá thế cuộc mỗi người:

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”

Đoạn thơ như một khúc ca mang nhạc điệu ngọt ngào tới cho người đọc. Điệp từ “ta làm” được sử dụng như một cách giãi bày ước nguyện thực tình của thi nhân. thi sĩ muốn trở thành một con chim nhỏ để đựng tiếng hót mua vui cho đời, muốn làm một cành hoa để tô điểm sắc thắm cho mùa xuân của đất mẹ. Những hình ảnh trên đều là những hình ảnh đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống.

nếu như như ở những đoạn thơ trước, hình ảnh bông hoa, tiếng chim đã hiện hữu trong xúc cảm của thi nhân về mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, thì giờ đây, nó được sử dụng để thể hiện lẽ sống cao đẹp của một con người nhỏ bé. Mong muốn sống có ích, mong muốn được góp một phần tinh túy của mình vào mùa xuân của quốc gia chính là tâm niệm lớn nhất của thi sĩ, nhà cách mệnh này!

Cái “tôi” của thi nhân trong những phần đầu của bài thơ đã chuyển thành cái “ta” chung. Đây chính là cách thi sĩ khẳng định không chỉ riêng mình, mà còn rất nhiều những con người đang thầm lặng cống hiến sức mình cho mùa xuân chung đều có những lẽ sống cao đẹp như thế.

Với hình ảnh “nốt trầm” và cách lặp từ “một”, ta có thể thấy những ước nguyện của tác giả thật thực tình và tha thiết. Không ồn ào, không cao giọng, cũng chẳng vượt trội, ông chỉ muốn làm một nốt trầm xao xuyến để góp vào cùng bản hòa ca chung của nhân dân. Đó chính là tâm niệm được đem một phần nhỏ bé của mình để góp vào công cuộc đổi mới của quốc gia. Thật cao đẹp và khiêm tốn cho một tâm hồn mang lẽ sống đáng quý!

Đoạn thơ cuối cùng chính là ước nguyện được cống hiến không kể tuổi tác hay bệnh tật:

“Một mùa xuân nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

“Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo thể hiện cho một khát vọng sống cao đẹp. Mỗi người, mỗi sự cống hiến đều được ví như một mùa xuân nho nhỏ hòa mình vào mùa xuân chung của đất trời, của Tổ Quốc. Chỉ một màu sắc đẹp, chỉ một vẻ tinh túy riêng của mỗi người đã có thể tạo điều kiện cho mùa xuân của quốc gia thêm phần sắc thắm và rạng rỡ.

Đó cũng chính là ước nguyện nhỏ bé của thi sĩ, ước nguyện được làm việc, được hi sinh và cống hiến một cách thầm lặng cho quê hương quốc gia bất chấp cả thử thách của thời gian, tuổi tác:

“Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

Hai câu cuối của khổ 5 mang một âm điệu rắn rỏi cùng điệp từ “dù là” đã góp phần khẳng định sự tự tin trước mọi khó khăn, trở ngại của đời người. tuổi xanh cống hiến hy sinh, về già cũng có thể tiếp tục lặng thầm góp sức nhỏ vào công cuộc chung. Ý thức trách nhiệm đối với thế cuộc, với quê hương quốc gia, khát vọng được cống hiến nhường như đã trở thành một lẽ sống đi theo tác giả cả một đời thầm lặng.

Đây nào phải ước nguyện của riêng thi sĩ, mà nó còn là một lời kêu gọi mọi người cùng nhau chung tay xây dựng một cuộc sống mới tốt đẹp hơn trên một quốc gia yên bình trong tương lai. Cái tâm nguyện cao đẹp này, nhường như ta cũng đã từng bắt gặp nó trong những vần thơ của Tố Hữu:

“nếu như là con chim, chiếc lá
Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình”

Nào chỉ có Tố Hữu, ta cũng có thể tìm thấy sự hi sinh thầm lặng, cống hiến tài năng, sức trẻ cho thế cuộc trong nhiều tác phẩm văn học khác. Đó là nhân vật anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, đó là những ý thơ đẹp của của Nguyễn Sĩ Đại trong thi phẩm Lá xanh, đó là những người không tên không tuổi đang ngày đêm làm việc vì trách nhiệm với Tổ quốc mà ta không thể nào biết. Họ chính là những “mùa xuân nho nhỏ” đang góp sức mình vào công cuộc chung, vào mùa xuân vĩ đại của dân tộc.

Khổ thơ 4 và 5 của bài Mùa xuân nho nhỏ đã làm xôn xao tâm hồn người đọc bởi ước nguyện thực tình mà khiêm tốn của thi sĩ. Đẹp hơn cả là đó nào phải ước nguyện của riêng Thanh Hải, mà nó còn là ước nguyện của rất nhiều người đang lặng thầm lặng lẽ hi sinh cho đời. Đọc những vần thơ trên, ta tự nhủ phải làm gì mới không hổ thẹn với những người đã đi trước, hổ thẹn vì đã chối bỏ trách nhiệm với Tổ quốc thiêng liêng? Điều đó nằm ở những suy nghĩ và hành động ngày ngày hôm nay của bạn!

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 2

Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được Thanh Hải viết trên giường bệnh trước khi tác giả mất không lâu sau đó. Bài thơ là tiếng lòng thiết tha, niềm yêu mến vô hạn của thi sĩ đối với cuộc sống đẹp tươi, với quốc gia đang từng ngày đổi mới và ước nguyện được gắn kết thế cuộc mình với thế cuộc chung của dân tộc.

Sáu câu thơ đầu như tiếng hát reo vui đón chào một mùa xuân đẹp đã về. Trên dòng sông xanh của quê hương mọc lên “một bông hoa tím biếc”. Động từ “mọc” nằm ở vị trí đầu câu thơ gợi tả sự ngạc nhiên vui thú, một niềm vui hoan hỉ đón chào tín hiệu mùa xuân:

“Mọc giữa dòng sông xanh,
Một bông hoa tím biếc.”

“Bông hoa tím biếc” ấy chỉ có thể là hoa lục bình, hoặc hoa súng mà ta thường gặp trên ao hồ, sông nước làng quê:

“Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm
Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng
Hoa lục bình tím cả bờ sông…”

(Trở về quê nội – Lê Anh Xuân)

Màu xanh của nước hòa hợp với màu “tím biếc”của hoa đã tạo nên bức tranh xuân chấm phá mà đằm thắm. Ngẩng nhìn bầu trời, thi sĩ vui sướng lắng tai nghe chim chiền chiện hót Chim chiền chiện còn gọi là chim sơn ca, bạn thân của nông gia. Từ “ơi” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất khi nghe chim hót:

“Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.”

Hai tiếng “hót chi” là giọng điệu thân yêu của người dân Huế được tác giả đưa vào diễn tả xúc cảm thiết tha giữa người với tạo vật. Chim chiền chiện hót gọi xuân về. Tiếng chim ngân vang, rung động đất trời đem tới bao niềm vui. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, thi sĩ bổi hổi sung sướng:

“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”

“Đưa tay… hứng” là một cử chỉ bình dị trân trọng, thể hiện sự xúc động sâu xa. “Giọt long lanh” là sự liên tưởng đầy chất thơ. Là giọt sương mai, hay giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện? Sự chuyển đổi cảm giác (thính giác – thị giác) đã tạo nên hình khối thẩm mĩ của âm thanh.

Chỉ bằng ba nét vẽ: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót…, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp tươi và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của quốc gia vào xuân.

Bốn câu thơ tiếp theo nói về mùa xuân sản xuất và đấu tranh của nhân dân ta. Cấu trúc thơ song hành để chỉ rõ hai nhiệm vụ chiến lược ấy:

“Mùa xuân người cầm súng,
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.”

“Lộc” là chồi non, cành biếc mơn mởn. Khi mùa xuân về cây cối đâm chồi nảy lộc. “Lộc”trong vãn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của quốc gia. Người lính khoác trên lưng vành lá ngụy trang xanh biếc, mang theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ quốc. Người nông dân đem mồ hôi và sức lao động chuyên cần làm nên màu xanh cho ruộng đồng, “trải dài nương mạ ” bát ngát quê hương. Ý thơ vô cùng sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân đã góp phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi.

Cả dân tộc bước vào mùa xuân với khí thế khẩn trương và náo nhiệt:

“Tất cả như tíu tít
Tất cả như xôn xao.”

“tíu tít” tức là vội vã, gấp gáp, khẩn trương. “Xôn xao” nghĩa có rất nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau, làm cho náo động; ở trong câu thơ, “xôn xao “cùng với điệp ngữ “tất cả như… ” làm cho câu thơ vang lên nhịp độ vui tươi, mạnh mẽ khác thường. Đó là hành khúc Mùa Xuân của thời đại Hồ Chí Minh.

Đoạn thơ tiếp theo nói lên những suy tư của thi sĩ về quốc gia và nhân dân:

“quốc gia bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
quốc gia như vì sao
Cứ đi lên phía trước”.

Chặng đường lịch sử của quốc gia với bốn nghìn năm trường tồn, lúc suy vong, lúc hưng thịnh với bao thử thách “vất vả và gian lao”. Thời gian đằng đẵng ấy, nhân dân ta từ thế hệ này qua thế hệ khác đã đem xương máu và mồ hôi, lòng yêu nước và ý thức quả cảm để xây dựng và bảo vệ quốc gia. Dân ta tài trí và nhân nghĩa. Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến Đại Việt đã khẳng định sức mạnh Việt Nam. Câu thơ “quốc gia như vì sao” là một hình ảnh so sánh đẹp và đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng óng ánh, là vẻ đẹp bầu trời, vĩnh hằng trong không gian, và thời gian.

So sánh quốc gia với vì sao là biểu lộ niềm tự hào đối với quốc gia Việt Nam anh hùng, giàu đẹp. Hành trang đi tới tương lai của dân tộc ta không một thế lực nào có thể ngăn cản được: “Cứ đi lên phía trước”. Ba tiếng “cứ đi lên” thể hiện chí khí, quyết tâm và niềm tin sắt đá của dân tộc để xây dựng một Việt Nam “dân giàu, nước mạnh”. Sau lời suy tư là điều tâm niệm của Thanh Hải. Trước hết là lời nguyện cầu được hóa thân:

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”

“Con chim hót” để gọi xuân về, đem tới niềm vui cho con người. “Một cành hoa” để tô điểm cuộc sống, làm đẹp thiên nhiên sông núi. “Một nốt trầm” của bản “hòa ca” êm ái để làm xao xuyến lòng người, động viên nhân dân. “Con chim hót”, “một cành hoa “, “một nốt trầm…” là ba hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho cái đẹp, niềm vui, cho tài trí của quốc gia và con người Việt Nam.

Với Thanh Hải, hóa thân là để hiến dâng, để phục vụ cho một mục đích cao cả:

“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

Lời thơ tâm tình thiết tha. Mỗi con người hãy trở thành “một mùa xuân nho nhỏ” để làm nên mùa xuân bất diệt của quốc gia. Ai cũng phải có ích cho đời. “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo khắc sâu ý tưởng: “Mỗi thế cuộc đã hóa núi sông ta” (Nguyễn Khoa Điềm). “Nho nhỏ” và “lặng lẽ” là cách nói khiêm tốn, thực tình. “Dâng cho đời” là lẽ sống đẹp, cao cả. Bởi lẽ “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ” (Tố Hữu). Sống hết mình thủy chung cho quốc gia, đem cả thế cuộc mình phục vụ quốc gia, cả từ lúc “tuổi hai mươi” trai tráng cho tới khi về già “tóc bạc”. Thơ hay là ở xúc cảm thực tình. Thanh Hải đã nói lên những lời gan ruột của mình. Ông đã sống như lời thơ ông tâm tình. Cảm động hơn nữa là bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết ra trên giường bệnh, một tháng trước lúc ông qua đời.

Thanh Hải sử dụng giải pháp nghệ thuật điệp ngữ rất tài tình: “Ta làm… ta làm… ta nhập…”, “dù là tuổi… dù là khi… “đã làm cho âm điệu thơ, giọng thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được khắc sâu và nhấn mạnh. Người đọc xúc động biết bao trước một giọng điệu thơ trữ tình, rét mướt tình đời tương tự. Có thể xem đoạn thơ này là những lời trăng trối của ông.

Khổ thơ cuối là tiếng hát yêu thương:

“Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non nghìn dặm mình
Nước non nghìn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.”

Nam ai và Nam bình là hai điệu dân ca Huế rất nổi tiếng mấy trăm năm nay. Phách tiền là một nhạc cụ dân tộc để điểm nhịp cho lời ca, tiếng đàn tranh, đàn tam thập lục. Câu thơ “Mùa xuân ta xin hát” diễn tả niềm thèm khát bổi hổi của thi sĩ đối với quê hương yêu dấu buổi xuân về. Quê hương quốc gia trải dài nghìn dặm, chứa chan tình yêu thương. Đó là “nghìn dặm mình”, “nghìn dặm tình” đối với non sông và xứ Huế quê mẹ thân yêu! Câu thơ của người con đất Huế quả là “dịu ngọt”.

Mùa xuân là đề tài truyền thống trong thơ ca dân tộc. Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc một bài thơ xuân đẹp, đượm đà tình nghĩa. Qua khổ thơ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ, tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quốc gia, quê hương được Thanh Hải diễn tả một cách sâu sắc, cảm động. Đó cũng là lời nhắn nhủ của thi sĩ tới người đọc muốn thế hệ rằng mỗi một thế cuộc hãy là một mùa xuân của quốc gia. quốc gia ta mãi mãi sẽ là những mùa xuân tươi đẹp.

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 3

Thanh Hải là thi sĩ tiêu biểu trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Mỹ. Ông nổi tiếng với rất nhiều tác phẩm mang lời tâm tình tha thiết. Trong đó, Mùa Xuân Nho Nhỏ là tác phẩm vượt trội được rất nhiều người đọc yêu thích. Bài thơ không chỉ là bức tranh mùa xuân tươi đẹp mà còn là khát vọng cống hiến cho đời một cách thực tình. Khổ thứ thứ tư và thứ năm chính là đoạn thể hiện rõ ràng nhất ước vọng của thi sĩ. Ông muốn hiến dâng thế cuộc cho mùa xuân chung của quốc gia, dân tộc.

Những lời thơ bình dị trong khổ 4, 5 chính là lời tâm tình của tác giả muốn gửi gắm. Đi sâu vào trong từng đoạn qua những luận điểm sẽ giúp mỗi người cảm nhận được sâu sắc hơn.

Nội dung chính của khổ thơ thứ tư chính là khát vọng được hòa nhập và mang niềm vui tới cho đời.

Ta làm con chim hót,

Ta làm một cành hoa.

Xem Thêm : Top 35+ mẫu Mở bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải hay nhất

Ta nhập vào hoà ca,

Một nốt trầm xao xuyến

Trong 4 câu thơ này, ta giả đã sử dụng 3 điệp từ “ta” nghe rất bình dị và thân thuộc. Đi kèm là nhịp thơ dồn dập thể hiện khát vọng một cách rõ nét. Nhân vật trữ tình ở đây “muốn làm con chim hót” để góp tiếng hót cho đời; “muốn làm một cành hoa” để hương sắc cuộc sống thêm rực rỡ; Những ước mong ấy thật ra vô cùng giản dị và thông thường. Ông chỉ mong cho mùa xuân của quốc gia lúc nào cũng ngập tràn hương sắc và tươi mới.

“Ta nhập vào hòa ca” chỉ mong là “một nốt trầm” không hề ồn ào mà lặng lẽ để cho âm thanh của mùa xuân vui tươi hơn.

Sở dĩ tác giả sử dụng từ “Ta” để nói lên ước nguyện vì ông biết đó là khát vọng chung của nhiều con người, không riêng gì ông. Bất kỳ ai với tấm lòng yêu nước và tâm hồn nghệ sĩ đều mong muốn hòa nhập vào cuộc sống, cống hiến cho quốc gia. Đặc biệt là những con người có lòng dũng cảm luôn nguyện hi sinh vì sự phồn vinh cho quốc gia.

Khổ thơ thứ năm chính là ước nguyện cống hiến một cách thực tình chẳng màng tuổi tác. Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ lúc này được nhắc tới như thế cuộc của mỗi người. Để có được mùa xuân lớn cho quốc gia, mỗi người nên góp mùa xuân nhỏ bé của mình vào đó. tương tự, mùa xuân lớn ấy mới thật sự rực rỡ. Trong hai câu thơ này, tác giả đã sử dụng từ láy như “lặng lẽ”, “nho nhỏ” để chúng ta thấy được tư cách sống cao đẹp của con người. Mọi điều trong thế cuộc đều hướng tới lợi ích chung của dân tộc. Đồng thời, tác giả cũng cho thấy sự đối lập giữa cái nhỏ bé của con người với không gian rộng lớn của quốc gia ta.

“Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.”

thi sĩ chỉ lặng thầm lặng lẽ muốn cống hiến cho đời chẳng cần ai biết hay phô trương tiếng tăm. Cho dù khi trẻ hay tới “khi tóc bạc”, thi sĩ vẫn nguyện lặng thầm cống hiến. Tuổi tác thay đổi nhưng thèm khát hiến dâng thế cuộc không thể nào thay đổi.

Đồng thời, hai câu thơ còn cho chúng ta thấy được thái độ quyết tâm dù có trở ngại thì vẫn luôn quyết tâm thực hiện lời hứa đó. Lương tâm của nhân vật luôn kiên trì vượt qua thử thách của thế cuộc để mãi là mùa xuân nho nhỏ cho đời.

Thông qua việc phân tích khổ 4 5, chúng ta đã phần nào thấy được những thủ pháp nghệ thuật đặc sắc của tác giả. Ông không chỉ sử dụng từ láy mà còn rất nhiều điệp từ độc đáo để diễn tả ước nguyện. Thêm vào đó là những hình ảnh đẹp vô cùng thân thuộc và giải dị. Đi kèm là những ngôn từ tinh tế gợi lên xúc cảm một cách nhẹ nhõm.

Và đặc biệt hơn cả chính là phép so sánh và ẩn dụ sáng tạo. Tất cả những yếu tố này đã phần nào tạo nên sự đặc sắc trong thơ ca của Thanh Hải. cốt yếu tố đó đã góp phần làm cho bài thơ trở nên trị giá hơn về mặt nội dung, ý nghĩa.

tương tự, khi phân tích khổ 4 5 bài Mùa Xuân Nho Nhỏ, chúng ta đã thấy được ý thức, trách nhiệm với quê hương quốc gia của tác giả. Thêm vào đó là thèm khát được cống hiến cả mùa xuân cho đời, chỉ mong quốc gia mãi rực rỡ.

Ngoài ra, tác giả còn muốn gửi gắm thông điệp cho tất cả mọi người. Để mùa xuân quốc gia mãi tươi đẹp thì mỗi tư nhân đừng quên đóng góp mùa xuân nho nhỏ của đời mình.

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 4

Trong bốn mùa: Xuân, hạ, thu, đông thì có nhẽ ai cũng thích mùa xuân của đất trời. Mùa xuân là mùa của những loài hoa nở rộ, là mùa của những chú chim hót trên những cành cây xanh. Tác giả Thanh Hải đã cho ra một bài thơ khi ông đang nằm trên giường bệnh. Một bài thơ nói về mùa xuân thơ mộng, trữ tình đó là bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Thanh Hải đã thể hiện tâm nguyện thiết tha, cảm động trong hai khổ thơ bốn và năm:

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào ca một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.”

Những dòng thơ dâng tràn tình yêu thiên nhiên lòng tự hào, lạc quan, tình yêu đối với quốc gia, dân tộc của Thanh Hải.

Mùa xuân của thiên nhiên, quốc gia thường gợi lên ở mỗi con người niềm thèm khát và hy vọng. Với Thanh Hải cũng thế. Đây chính là thời khắc mà ông nhìn lại thế cuộc và tâm niệm của một nhà cách mệnh, ông là một thi sĩ đã gắn bó trọn đời với quốc gia.

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa .
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”.

Điệp ngữ “ta làm” diễn tả rõ nét khát vọng cống hiến của thi sĩ. Là khát vọng sống hòa nhập vào cuộc sống của quốc gia, dù có nhỏ bé nhưng Thanh Hải vẫn muốn hiến dâng thế cuộc của mình cho quê hương quốc gia. Ước nguyện được làm một tiếng chim, làm một cành hoa để góp vào vườn hoa muôn hương muôn sắc, rộn ràng tiếng chim, đem lại hương sắc, tô điểm cho mùa xuân thêm tươi đẹp. thi sĩ nguyện cầu được làm “nốt trầm xao xuyến” không ồn ào, không cao điệu mà chỉ lặng thầm lặng lẽ “nhập” vào khúc ca, tiếng hát của nhân dân vui mừng đón xuân về. Được tô điểm cho mùa xuân là tác giả đã nguyện hy sinh, nguyện cống hiến cho sự phồn vinh của quốc gia.

Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, thực tình, giọng thơ nhẹ nhõm, êm ái, ngọt ngào.

Điệp từ “ta” như là một lời khẳng định, vừa như một tiếng lòng, như một lời tâm sự nhỏ nhẹ, chân tình. Ước nguyện đó như là lẽ sống cao đẹp. Đó là lẽ sống không kể gì tới tuổi tác.

“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.””

Thái độ “lặng lẽ dâng cho đời” nói lên ý nguyện thật khiêm nhượng nhưng hết sức dai sức và vô cùng đáng quý vì đó là những gì tốt đẹp nhất trong thế cuộc. Thật cảm động trước ước ao của tác giả dẫu đã qua tuổi xuân của thế cuộc, vẫn được muốn làm “một mùa xuân nho nhỏ” trong cái mùa xuân lớn lao ấy. Điệp ngữ “dù là” ở đây như một lời khẳng định để nhủ với lương tâm sẽ phải kiên trì, thử thách với thời gian tuổi già, bệnh tật để mãi mãi làm một mùa xuân rộng lớn của quê hương quốc gia. Giọng thơ vẫn nhỏ nhẹ, chân tình nhưng mang sức khái quát lớn. Chính vì vậy, hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” ở cuối câu như ánh lên, tỏa sức xuân tâm hồn trong bài thơ.

Thật cảm động và kính phục biết bao khi đọc những vần thơ như lời tổng kết thế cuộc. “Dù là tuổi hai mươi” khi mới tham gia kháng chiến cho tới khi tóc bạc là thời khắc hiện thời vẫn lặng hiến dâng cho đời và những câu thơ này là một trong những câu thơ cuối cùng.

“Một mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải dâng tặng cho đời trước lúc ông bước vào thế mới, chuẩn bị ra đi mãi mãi.

Những lời tâm sự cuối cùng của người sắp mất luôn là những lời thực, luôn chứa chan tình cảm, ước nguyện sâu lắng nhất… Và bài thơ này cũng chính điều cả thế cuộc ông. Ông đã giãi bày, tâm tình những điều sâu kín nhất trong lòng, và chính lúc đó Thanh Hải đã thả hồn vào thơ, cùng chung một nhịp đập với thơ để ông và thơ luôn được ở cùng nhau, hiểu nhau và giải bày cho nhau.

Tóm lại, những ước nguyện thật khiêm tốn giản đơn nhưng lại đầy ý nghĩa, tác giả thật là một người đáng kính nể. Luôn muốn dâng hết tất cả thế cuộc mình cho quốc gia.

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 5

Thanh Hải là thi sĩ đi qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Ông dành cả thế cuộc cho cuộc đấu tranh phóng thích dân tộc. Ngay tới cả những tháng ngày cuối cùng của thế cuộc, Thanh Hải vẫn khát khao được gắn kết với mạch nguồn cuộc sống, với trái tim lớn dân tộc, cống hiến sức lực nhỏ bé của mình trong công cuộc dựng xây quốc gia. Ý nguyện cao đẹp ấy được trình bày trong khổ thơ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, tác phẩm cuối cùng mà thi sĩ gửi lại cho đời.

“Mùa xuân nho nhỏ” là tác phẩm tiêu biểu của thi sĩ Thanh hải. Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với quốc gia, với thế cuộc; thể hiện ước nguyện thực tình của thi sĩ, mong ước được cống hiến cho quốc gia, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

Trước mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của quốc gia, sự đi lên của cuộc sống, tác giả khát khao được hòa nhập vào cuộc sống của quốc gia. Chưa bao giờ quốc gia đẹp tươi hơn thế. Chặng đường lịch sử đã qua với bao gian lao, vất vả. Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến Đại Việt, sức mạnh dân tộc được khẳng định, quốc gia vẫn trường tồn và đi lên. quốc gia như vì sao là sự so sánh đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng vô tận, là vẻ đẹp của vũ trụ, vẻ đẹp vĩnh hằng trong không gian và thời gian. Đây là niềm tự hào về quốc gia Việt Nam anh hùng, bất diệt.

quốc gia ấy luôn vững mạnh, đi lên từng ngày. Hành trình đi tới tương lai của quốc gia vẫn không ngừng, cứ đi lên là sự thể hiện chí khí, quyết tâm của dân tộc Việt Nam. hoan hỉ, tự hào và trách nhiệm, thi sĩ muốn hóa thành một phần vẻ đẹp ấy:

“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa.
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”.

Điều tâm niệm của thi sĩ là khát vọng được hoà nhập vào cuộc sống của quốc gia, cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho thế cuộc chung, cho quốc gia. Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách thực tình trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Đẹp và tự nhiên vì thi sĩ đã sử dụng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình. Con chim hót, một cành hoa là những hình ảnh đẹp của thiên nhiên. Một nốt trầm trong dàn hợp xưởng là âm thanh mà mọi người đều thích nghe. Tác giả muốn làm việc, muốn cống hiến cho thế cuộc, cống hiến cho quốc gia. Điệp từ một trong đoạn thơ diễn tả sự ít ỏi, khiêm tốn nhưng hình ảnh con chim, cành hoa, nốt trầm cuối cùng dã dồn vào hình ảnh thật đặc sắc:

“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”.

Bao trùm tất cả, ông ước nguyện hoá thành “một mùa xuân nho nhỏ”, lặng lẽ, lặng thầm hiến dâng toàn bộ tâm hồn, trí tuệ, sức lực và cả sự sống của mình góp cùng mọi người. Khát vọng của tác giả tuy ẩn chứa sự khiêm nhượng qua hình ảnh nho nhỏ, lặng lẽ nhưng thể hiện một tiếng lòng cao cả, thể hiện một nhân sinh quan cao đẹp: phải cống hiến cho quốc gia, dù là nhỏ bé, và phải không ngừng cống hiến cho thế cuộc. Mỗi con người hãy là một mùa xuân nho nhỏ để làm nên mùa xuân bất diệt của quốc gia. Một xã hội tốt đẹp thì mỗi con người phải tốt đẹp. Đây là điều tâm niệm và khát vọng của thi sĩ trước lúc đi xa vĩnh biệt thế cuộc.

“Dù là tuổi hai mươi.
Dù là khi tóc bạc”

Những hình ảnh bông hoa, tiếng chim hót được tác giả phác hoạ ở phần đầu bài thơ giờ đây lại trở lại trong khổ thơ này trong giọng thơ êm ái, ngọt ngào. Cách cấu tứ lặp lại tương tự tạo ra sự đối ứng chặt chẽ và mang một ý nghĩa mới: Niềm mong muốn được sống có ích,cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên như con chim mang lại tiếng hót, bông hoa toả hương sắc cho đời. Trong bài “một khúc ca xuân” Tố Hữu cũng có những suy ngẫm tương tự:

“nếu như là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình?”

Điều tâm niệm ấy thật cao đẹp, thực tình, là sự phát triển tự nhiên trong mạch xúc cảm của bài thơ. Điệp từ “ta” như một lời khẳng định. Và cái “ta” vốn chỉ để nói về mình bỗng như trở thành cái “ta” chung của nhiều người, khát vọng của nhiều người. Điệp ngữ “dù là” như một lời tự khẳng định, tự nhủ với lương tâm -> sự kiên trì, thử thách với thời gian, tuổi già, bệnh tật để mãi làm một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân rộng lớn của quê hương, quốc gia. Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân tình nhưng mang sức khái quát lớn.

“Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một bài thơ đặc sắc. Với thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang, âm hưởng nhẹ nhõm xuyên khổ thơ, tác giả đã bộc lộ xúc cảm trước mùa xuân của thiên nhiên, quốc gia và khát vọng đẹp đẽ muốn được hiến dâng cho thế cuộc trước lúc đi xa. Ước nguyện của thi sĩ cho ta hiểu mỗi người phải biết sống, cống hiến cho thế cuộc. Thế nhưng hiến dâng, hoà nhập mà vẫn giữ được nét riêng mỗi người. Khổ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là kết tinh rực rỡ của sức sống mãnh liệt và tình yêu thiết tha của người nghệ sĩ một lòng sống vì nhân dân, vì quốc gia.

Phân tích khổ thơ 4, 5 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 6

Trong thời kì chống Mĩ cứu nước, một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mệnh ở miền Nam từ những ngày đầu không thể không kể tới thi sĩ Thanh Hải. thi sĩ Thanh Hải sinh năm một nghìn chín trăm ba mươi và mất năm một nghìn chín trăm tám mươi, tên khai sinh là Phạm Bá Ngoãn, quê ở Thừa Thiên – Huế. Ông khởi đầu hoạt động văn nghệ từ cuối những năm kháng chiến chống Pháp. Và vào tháng mười một năm một nghìn chín trăm tám mươi, trong những ngày cuối đời của mình ông đã sáng tác bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” khi bản thân đang nằm trên giường bệnh. Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng, những tâm sự, suy ngẫm. Đặc biệt hơn nữa, thi sĩ giãi bày ước vọng được hòa nhập hiến dâng cho thế cuộc, cho mùa xuân chung của dân tộc. Tình cảm ấy được thể hiện thực tình và cảm động qua khổ bốn và năm của bài thơ.

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” gồm có sáu khổ thơ, được viết theo thể thơ năm tiếng. Không ai là không biết dân tộc Đại Việt ta đã đi qua một chặng đường lịch sử dài bốn nghìn năm với bao vất vả và gian lao. tới nay quốc gia đã giành được độc lập và tự do, chưa bao giờ quốc gia tươi đẹp tới vậy. vì vậy trước mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của quốc gia, Thanh Hải khát khao được hòa nhập vào cuộc sống của quê hương hơn bao giờ hết khiến từng câu từ trong bài thơ nhường như có sức sống khi mang trong mình nhạc điệu trong sáng và tha thiết khi mùa xuân tới. Và nếu như khổ một, hai và ba là xúc cảm của thi sĩ về mùa xuân của quốc gia, của thiên nhiên thì khổ thơ bốn và năm là ước nguyện cống hiến thực tình tha thiết của thi sĩ.

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

thi sĩ ước mơ được hi sinh, được cống hiến. Ước mơ cháy bỏng của Thanh Hải sôi tràn nhiệt huyết, căng tràn nhựa hi sinh, thổi phồng lên một niềm tin bất diệt. Để giãi bày lẽ sống của mình, ngay từ những câu thơ mở đầu đoạn, Thanh Hải đã đem tới cho người đọc cái nhạc điệu mạnh mẽ bằng cách sử dụng điệp ngữ “ta làm” để thể hiện một ước nguyện thực tình, một ước nguyện cống hiến cho quê hương quốc gia. thi sĩ ước mong muốn “làm con chim hót” để đựng tiếng hót rộn ràng làm vui cho đời, muốn “làm một cành hoa” để đem sắc hương tô điểm cho mùa xuân đất mẹ. Và thi sĩ muốn làm “một nốt trầm”, một hình ảnh ẩn dụ tuyệt đẹp cho thấy ước muốn tha thiết, thực tình của Thanh Hải. Không ồn ào, cao giọng, thi sĩ chỉ muốn làm “một nốt trầm” nhưng phải là“một nốt trầm xao xuyến” để góp vào bản hoà ca chung. tức là thi sĩ muốn đem phần nhỏ bé của riêng mình để góp vào công cuộc đổi mới và đi lên của quốc gia.

thi sĩ đã lựa chọn lựa những hình ảnh đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống để giãi bày ước nguyện của bản thân. những hình ảnh bông hoa, tiếng chim đã xuất hiện trong xúc cảm của Thanh Hải về mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, giờ lại được sử dụng để thể hiện lẽ sống của mình. Ta có thể cảm nhận được ước nguyện của thi sĩ sao mà đáng yêu, sắp gũi lạ kỳ. Và thi sĩ sử dụng đại từ “ta” nhường như nói lên được đây ko phải là lý lẽ sống của riêng bản thân mà còn là khát vọng chung, ước nguyện cống hiến của nhiều người con trên mảnh đất Việt cùng bao người con đang xa quê hương. Đọc từng câu thơ, ta thấy nhịp thơ tíu tít, gấp rút như nhịp sống quê hương, như ước mong cháy bỏng mà khiêm tốn của thi sĩ được hiến dâng cho đời.

Lẽ sống của Thanh Hải còn được thể hiện trong những vần thơ sâu lắng, tâm hồn của thi sĩ nhường như hòa vào mùa xuân quốc gia, thôi thúc từng hồi, mạnh mẽ nhưng lặng thầm và lặng lẽ.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.”

Cách sử dụng ngôn từ của thi sĩ Thanh Hải rất chuẩn xác, tinh tế và gợi cảm. thi sĩ đã thành công khi sử dụng phép ẩn dụ đặc sắc qua câu thơ “một mùa xuân nho nhỏ” – một ẩn dụ đầy sáng tạo, cho ta thấy được thế cuộc mỗi con người, mỗi sự cống hiến và mỗi một khát vọng sống cao đẹp. Từ láy “lặng lẽ”, “nho nhỏ” là cách nói khiêm tốn, thực tình của tư cách sống cao đẹp khi hướng tới việc góp vào lợi ích chung của dân tộc. Qua hai câu thơ đầu ta có thể thấy khát vọng của thi sĩ tuy ẩn chứa sự khiêm nhượng qua hình ảnh nho nhỏ, lặng lẽ nhưng thể hiện một tiếng lòng cao cả, thể hiện một nhân sinh quan cao đẹp và sự thực tình tha thiết của Thanh Hải phải cống hiến cho quốc gia, dù là nhỏ bé nhưng không ngừng cống hiến cho thế cuộc.

thi sĩ lại tiếp tục sử dụng điệp từ “dù là” để nhấn mạnh thái độ tự tin trước những trở ngại trở ngại của đời người. Câu từ “tuổi hai mươi” hay “khi tóc bạc” đã thể hiện rõ ràng sự lặng thầm cống hiến bất kể khi tuổi xanh hay lúc về già. Ý thức về trách nhiệm đối với quê hương quốc gia, khát vọng được sống được cống hiến trở thành ý thức bất diệt trong tâm hồn thi sĩ Thanh Hải. Lời thơ cũng là lời hứa, lời tự nhủ của thi sĩ với lương tâm sẽ phải kiên trì, thử thách với thời gian tuổi già, bệnh tật để mãi mãi làm một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân rộng lớn của quê hương quốc gia.

từ đó ta cũng thấy được, tuy bài thơ được viết vào thời gian cuối đời của thi sĩ, nhưng trong bài thơ không hề gợi chút băn khoăn về bệnh tật, về những suy nghĩ riêng tư cho bản thân. Chỉ “lặng lẽ” mà cháy bỏng một nỗi khát khao được dâng những gì đẹp đẽ nhất của thế cuộc mình cho quốc gia. Minh chứng cho điều đó là Thanh Hải đã sử dụng từ láy, điệp từ một cách hiệu quả, sử dụng những hình ảnh thiên nhiên đẹp mà giản dị, ngôn từ tinh tế và gợi cảm cùng những hình ảnh ẩn dụ và so sánh sáng tạo.

Tóm lại khổ thơ bốn và năm của bài “Mùa xuân nho nhỏ” đã thành công khi thể hiện được ước nguyện thực tình, là tiếng lòng của thi sĩ Thanh Hải muốn cống hiến cho quê hương quốc gia. Khổ bốn và năm của bài thơ là lời tâm niệm của một con người đã từng trải qua hai cuộc chiến tranh, đã cống hiến trọn vẹn thế cuộc và sự nghiệp của mình cho cách mệnh. Điều đó càng làm tăng thêm trị giá tư tưởng của bài thơ. Tấm lòng và ước nguyện của thi sĩ Thanh Hải thật đáng quý và đáng trân trọng. Từ đó em cảm thấy bản thân phải học tập thật tốt để cống hiến cho quê hương quốc gia ngày càng vững mạnh dù là một việc nhỏ.

Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 9