Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” là bức tranh thiên nhiên đẹp về một miền quê quốc gia, là tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người. Tác phẩm được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 11.
GrabHanoi sẽ phân phối tài liệu Soạn văn 11: Đây thôn Vĩ Dạ, mời độc giả tham khảo nội dung chi tiết sau đây.
Bạn Đang Xem: Soạn văn Đây thôn Vĩ Dạ chi tiết nhất
Mục lục
Soạn văn Đây thôn Vĩ Dạ chi tiết
I. Tác giả
– Hàn Mặc Tử (1912 – 1940), tên khai sinh là Nguyễn Trọng Trí.
– Quê ở làng Lệ Mỹ, tổng Võ Xá, huyện Phong Lộc, tỉnh Đồng Hới (nay là tỉnh Quảng Bình) trong một gia đình viên chức nghèo theo đạo Thiên Chúa.
– Cha của ông mất sớm, Hàn Mặc Tử sống với mẹ ở Quy Nhơn và học trung học ở trường Pe-lơ-ranh ở Huế hai năm.
– Sau đó ông về làm mướn chức ở Sở Đạc điền Bình Định, rồi vào Sài Gòn làm báo.
– Năm 1936, Hàn Mặc Tử bị mắc bệnh phong, về ở tại Quy Nhơn chữa bệnh và mất tại trại phong Quy Hòa.
– Hàn Mặc Tử là một trong những thi sĩ có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất trong phong trào Thơ mới.
– Ông làm thư từ năm 14, 15 tuổi với những bút danh như: Minh Duệ Thị, Phong Trần, Lệ Thanh… Ban đầu, ông sáng tác theo thiên hướng thơ Đường cổ điển, sau đó thì chuyển hẳn sang thiên hướng lãng mạn.
– Hồn thơ Hàn Mặc Từ nổi trội với những tình yêu đớn đau hướng về thế cuộc trần thế.
– Một số nhận định về Hàn Mặc Tử:
“Trước không có ai, sau không có ai, Hàn Mặc Tử như một ngôi sao thanh hao xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái đuôi chói lòa rực rỡ của mình”.
(Chế Lan Viên)
“…Một nguồn thơ rào rạt và lạ thường…” và “Vườn thơ Hàn rộng không bờ không bến càng đi xa càng ớn lạnh…”
(Hoài Thanh)
– những tác phẩm chính: Gái quê (1936, thơ), Thơ Điên (1938, sau đổi thành Đau thương), Xuân như ý, Thượng thanh khí, cẩm nhung duyên, Duyên kỳ ngộ (kịch thơ, 1939)…
Xem thêm: Top 20+ mẫu phân tích tác phẩm thương của trần tế xương hay nhất
II. Tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
– “Đây thôn Vĩ Dạ” (lúc đầu có tên là “Ở đây thôn Vĩ Dạ”) được sáng tác năm 1938.
– Bài thơ được in trong tập Thơ Điên (về sau tập thơ này đổi tên thành Đau thương).
– “Đây thôn Vĩ Dạ được gợi cảm hứng từ mối tình đầu của Hàn Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở Vĩ Dạ – một thôn nhỏ bên dòng sông Hương (Huế).
– GS. Nguyễn Đăng Mạnh từng cho biết: “Hồi làm nhân viên ở sở đạc điền Quy Nhơn, Hàn Mặc Tử có thầm yêu trộm nhớ đơn phương một cô gái người Huế tên là Hoàng Thị Kim Cúc, con ông chủ sở. Một thời gian sau, thi sĩ vào Sài Gòn làm báo, khi trở lại Quy Nhơn thì cô gái đã theo gia đình về Vĩ Dạ (Huế). Một buổi kia, cô Cúc do sự gợi ý của một người em thúc bá, bạn của Hàn Mặc Tử, gửi vào cho thi sĩ một tấm bưu ảnh chụp một phong cảnh sông nước có thuyền và bến, kèm theo mấy lời thăm hỏi để yên ủi thi sĩ lúc này đã mắc hiểm nghèo (bệnh phong). Lời thăm hỏi không ký tên, nhưng bức ảnh và những dòng chữ kia đã kích thích trí tưởng tượng, cảm hứng và đã gợi dậy những gì thầm kín xa xưa của Hàn Mặc Tử…”
2. Bố cục
Gồm 3 phần:
- Phần 1. Khổ thơ thứ nhất: quang cảnh thiên nhiên nơi thôn Vĩ.
- Phần 2. Khổ thơ thứ hai: quang cảnh sông nước đêm trăng, tâm trạng của thi sĩ.
- Phần 3. Khổ thơ cuối cùng: Khát vọng tình yêu, cuộc sống của thi sĩ.
III. Đọc – hiểu văn bản
1. Bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ
* Câu 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
– thắc mắc có hai cách hiểu:
- Lời của người thôn Vĩ hỏi tác giả.
- Lơi phân thân của tác giả tự hỏi chính mình.
=> Dù hiểu theo cách nào thì thắc mắc trên cũng thể hiện được nỗi nhớ thôn Vĩ da diết cũng như mong muốn được về chơi thôn Vĩ.
* Câu 2: Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
– Hình ảnh “nắng hàng cau”: ánh nắng của bao trùm khắp làng quê.
– Điệp ngữ: “nhìn nắng” – “nắng mới” thể hiện một không gian tràn đầy ánh nắng sức sống.
* Câu 3:
Xem Thêm : Top 45 mẫu Kết bài Đây thôn Vĩ Dạ hay nhất
– Khu vườn không chỉ tràn ngập sắc nắng mà còn sắc xanh.
Xem Thêm : Top 40+ Kết bài phân tích bài thơ Thương vợ của Tú Xương chọn lọc
– “xanh như ngọc” một màu xanh mát mẻ, tươi mới và dễ chịu.
* Câu 4: Lá trúc che ngang mặt chữ điền
– Trong không gian thiên nhiên thôn Vĩ, hình ảnh con người thoáng xuất hiện:
– Khuôn mặt chữ điền của người thôn Vĩ thấp thoáng sau tán trúc. Khuôn mặt chữ điền gợi ra vẻ hiền lành phúc hậu, phải chăng đó là khuôn mặt của người con gái Hàn Mặc Tử thầm thương?
=> Bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ trong sáng, tươi tỉnh và có sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Xem thêm: Tuyển tập 16+ mẫu Phân tích Đây thôn Vĩ Dạ của hàn mặc tử hay nhất
2. Bức tranh sông nước trong đêm trăng
* Câu 5 và câu 6:
– Hình ảnh thiên nhiên thể hiện sự chia lìa: gió, mây vốn vấn vít nay chia lìa đôi ngả.
– Dòng sông như nhuốm màu tâm trạng buồn bã, thê lương.
– Hình ảnh hoa bắp khẽ lay cũng giống như thế cuộc phiêu lưu trôi nổi của con người.
* Câu 11: Ở đây sương khói mờ nhân ảnh gợi quang cảnh huyền ảo, không có thật.
=> Hình ảnh thiên nhiên đêm trăng đượm buồn và mờ ảo, hư vô.
=> Sự đối lập giữa hai bức tranh thiên nhiên nơi làng quê thôn Vĩ và đêm trăng.
3. Tâm trạng của thi sĩ
– quang cảnh cũng vận động từ thực tới ảo, từ vườn thôn Vĩ tới sông trăng và cuối cùng chìm vào tiềm thức mờ ảo của sương khói.
– thắc mắc tu từ “Ai biết tình ai có thắm thiết?” là lời nhân vật trữ tình vừa là để hỏi người và vừa để hỏi mình, vừa sắp gũi vừa xa xăm, vừa hoài nghi vừa như giận hờn, trách móc.
– Đại từ phiếm chỉ “ai” làm tăng thêm nỗi đơn chiếc, trống vắng của một tâm hồn khát khao được sống, được yêu.
=> Làm nhòe mờ hình tượng của khách thể và chủ thể trữ tình, tạo nên một nỗi sợ hãi về nỗi đau trong cõi mênh mông vô tận, tâm trạng hụt hẫng và đầy vô vọng của thi sĩ.
Tổng kết:
– Nội dung: Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” là bức tranh thiên nhiên đẹp về một miền quê quốc gia, là tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người.
– Nghệ thuật: hình ảnh biểu hiện nội tâm, văn pháp gợi tả, tiếng nói tinh tế, giàu liên tưởng…
Soạn văn Đây thôn Vĩ Dạ ngắn gọn
I. Trả lời thắc mắc
Câu 1. Phân tích nét đẹp của phong cảnh và tâm trạng của tác giả trong khổ thơ đầu.
* Câu thơ 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
– thắc mắc có hai cách hiểu:
- Lời của người thôn Vĩ hỏi tác giả.
- Lơi phân thân của tác giả tự hỏi chính mình.
=> Dù hiểu theo cách nào thì thắc mắc trên cũng thể hiện được nỗi nhớ thôn Vĩ da diết cũng như mong muốn được về chơi thôn Vĩ.
* Câu thơ 2: Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
– Hình ảnh “nắng hàng cau”: ánh nắng của bao trùm khắp làng quê.
– Điệp ngữ: “nhìn nắng” – “nắng mới” thể hiện một không gian tràn đầy ánh nắng sức sống.
* Câu thơ 3:
Xem Thêm : Top 45 mẫu Kết bài Đây thôn Vĩ Dạ hay nhất
– Khu vườn không chỉ tràn ngập sắc nắng mà còn sắc xanh.
Xem Thêm : Top 40+ Kết bài phân tích bài thơ Thương vợ của Tú Xương chọn lọc
– “xanh như ngọc” một màu xanh mát mẻ, tươi mới và dễ chịu.
* Câu thơ 4: Lá trúc che ngang mặt chữ điền
– Trong không gian thiên nhiên thôn Vĩ, hình ảnh con người thoáng xuất hiện:
– Khuôn mặt chữ điền của người thôn Vĩ thấp thoáng sau tán trúc. Khuôn mặt chữ điền gợi ra vẻ hiền lành phúc hậu, phải chăng đó là khuôn mặt của người con gái Hàn Mặc Tử thầm thương?
=> Bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ trong sáng, tươi tỉnh và có sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Câu 2. Hình ảnh gió, mây, sông, trăng trong khổ thơ thứ hai gợi xúc cảm gì?
– Hình ảnh thiên nhiên thể hiện sự chia lìa “Gió theo lối phong vân đường mây”: gió, mây vốn vấn vít nay chia lìa đôi ngả.
– “Dòng sông buồn thiu”: dòng sông như nhuốm màu tâm trạng buồn bã, thê lương.
– Hình ảnh “hoa bắp khẽ lay”: cũng giống như thế cuộc phiêu lưu trôi nổi của con người.
Câu 3. Ở khổ thơ thứ ba, thi sĩ bộc lộ tâm sự của mình thế nào? Chút hoài nghi trong câu thơ “Ai biết tình ai có thắm thiết” có biểu hiện niềm tha thiết với thế cuộc không? Vì sao?
* Tâm sự của thi sĩ: Mơ khách đường xa khách đường xa
– Mơ: trạng thái vô thức của con người, thi sĩ đang đắm chìm trong cõi mộng. Điệp ngữ “khách đường xa” nhằm nhấn mạnh khoảng cách xa rời, chỉ là khách trong mơ.
=> Tâm trạng đớn đau, xót xa của thi sĩ.
– Áo em trắng quá nhìn không ra: từ “quá” diễn tả sự choáng ngợp, thảng thốt; “nhìn không ra” cực tả sắc trắng, trắng một cách kì lạ, bất thần. Đây không còn là màu sắc thực nữa mà là màu trong tâm tưởng.
– “Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”: câu thơ có thể hiểu theo hai nghĩa.
- Hình ảnh thực: gợi ra quang cảnh xứ Huế nắng nhiều, mưa nhiều nên nhiều sương khói và sương khói làm tăng thêm vẻ hư ảo, mộng mơ của xứ Huế.
- Hình ảnh biểu tượng: làn sương khói làm mờ ảo cả bóng người hay chính là tượng trưng cho một mối tình mỏng manh, xa vời, không trọn vẹn.
* Sự hoài nghi của tác giả:
– thắc mắc tu từ “Ai biết tình ai có thắm thiết?” là lời nhân vật trữ tình vừa là để hỏi người và vừa để hỏi mình, vừa sắp gũi vừa xa xăm, vừa hoài nghi vừa như giận hờn, trách móc.
– Đại từ phiếm chỉ “ai” làm tăng thêm nỗi đơn chiếc, trống vắng của một tâm hồn khát khao được sống, được yêu.
Câu 4. Có gì đáng chú ý trong tứ thơ và văn pháp của bài thơ?
– Tứ thơ: Từ việc khắc họa bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ được chuyển biến về không gian, thời gian để từ đó bộc lộ tâm trạng.
– văn pháp: phối hợp giữa lãng mạn và tượng trưng.
II. tập dượt
Câu 1. Những thắc mắc trong bài thơ hướng tới ai và có tác dụng gì trong việc biểu hiện tâm trạng của tác giả?
* thắc mắc thứ 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
– thắc mắc có hai cách hiểu:
- Lời của người thôn Vĩ hỏi tác giả.
- Lơi phân thân của tác giả tự hỏi chính mình.
=> Dù hiểu theo cách nào thì thắc mắc trên cũng thể hiện được nỗi nhớ thôn Vĩ da diết cũng như mong muốn được về chơi thôn Vĩ.
– thắc mắc thứ hai: “Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/ Có chở trăng về kịp tối nay?” Toát lên niềm hy vọng đầy khắc khoải. Đó là khát khao, là ước vọng được giao duyên, được hội ngộ của thi sĩ gửi gắm qua chữ “kịp”.
– thắc mắc thứ ba: “Ai biết tình ai có thắm thiết?”
- thắc mắc tu từ “Ai biết tình ai có thắm thiết?” là lời nhân vật trữ tình vừa là để hỏi người và vừa để hỏi mình, vừa sắp gũi vừa xa xăm, vừa hoài nghi vừa như giận hờn, trách móc.
- Đại từ phiếm chỉ “ai” làm tăng thêm nỗi đơn chiếc, trống vắng của một tâm hồn khát khao được sống, được yêu.
Câu 2. Hoàn cảnh sáng tác và nội dung bài thơ gợi cho anh (chị) cảm tưởng gì?
– Bài thơ được sáng tác trong những năm tháng Hàn Mặc Tử đang phải đối mặt với căn bệnh hiểm nghèo.
– Hàn Mặc Tử không chỉ là một bức tranh đẹp về miền quê quốc gia, thông từ đó cho thấy tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người.
Câu 3. Đây là bài thơ về tình yêu hay về tình quê? Vì sao bài thơ diễn tả tâm trạng riêng của thi sĩ lại tạo được sự cộng hưởng rộng rãi và lâu bền trong tâm hồn những thế hệ độc giả?
– Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ đã khắc họa đẹp về cảnh và người xứ Huế từ đó cho thấy được tình yêu thiết tha, đằm thắm của tác giả đối với quê hương quốc gia, với con người xứ Huế đoan trang, dịu dàng.
– Bài thơ còn thể hiện tiếng lòng riêng tư của Hàn Mặc Tử – một con người tài hoa bạc phận. Dù tác giả đang phải đối mặt với cái chết kế cận nhưng vẫn thèm khát sự sống. Chính vì vậy mà tác phẩm lại có được sự cộng hưởng rộng rãi và lâu bền trong tâm hồn thế hệ độc giả.
Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 11