Dàn ý bài Chiều tối của Hồ Chí Minh gồm 8 mẫu dưới đây không chỉ giúp những bạn nhanh chóng nắm được những tri thức trọng tâm để có thêm nhiều ý mới, ý hay, ý đẹp khi làm văn mà còn cảm nhận rõ hơn về bức tranh thiên nhiên và con người nơi đây. Từ đó nhanh chóng biết cách viết những bài phân tích, cảm nhận Chiều tối.
Chiều tối là một trong những bài thơ hay, nổi tiếng đã trình bày bức tranh thiên nhiên cuộc sống sinh hoạt của con người nơi núi rừng hoang dại. Đồng thời qua bài thơ Chiều tối chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của Hồ Chí Minh luôn mang trong mình ý thức lạc quan, yêu đời. Vậy sau đây là 8 dàn ý Chiều tối hay nhất, mời những bạn lớp 11 cùng theo dõi tại đây.
Bạn Đang Xem: Top 8+ mẫu Dàn ý Chiều tối chi tiết nhất
Mục lục
Dàn ý cảm nhận bài thơ Chiều tối
I. Mở bài:
Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù
II. Thân bài: Nêu cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên
- Con người luôn hướng về thiên nhiên
- Cảnh chiều tối âm u, hiu quạnh, vắng vẻ
- Hình ảnh mang tượng trưng cho cảnh chiều tà
- Hình ảnh chòm mây gợi tả không gian mênh mông, rộng lớn
- Hình ảnh thiên nhiên mang vẻ đẹp cổ điển, thơ mộng
- Qua hai câu thơ cảm nhận được ý chí, nghị lực của con người
2. Hai câu thơ cuối: Bức tranh đời sống
- Những hình ảnh đời sống dân dã, đời thường
- Bức tranh sắp gũi, thân thuộc, mộc mạc
- Hình ảnh con người lấn lướt hình ảnh thiên nhiên mênh mông, rộng lớn nhưng vắng vẻ
- Thể hiện tình yêu thương, quan tâm tới số phận của người lao động nghèo
- Ước mơ thầm kín về mái ấm gia đình của người nghèo
- Bừng lên sức sống mãnh liệt của con người
3. Nghệ thuật
III. Kết bài: Khái quát cảm nhận của em về bài thơ một cách ngắn gọn
Xem thêm: Top 19+ bài Phân tích bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Dàn ý phân tích 2 câu cuối bài Chiều tối
I. Mở bài:
Giới thiệu bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù
II. Thân bài:
Hai câu thơ trình bày rất cụ thể đời sống thường nhật. Đó là cảnh cô em xóm núi đang cần mẫn xay ngô và lò than rực hồng tỏa ra ánh sáng và người đi đường như quên đi tình cảnh của riêng mình, hoà vào không khí lao động.
– Điểm nhìn của thi sĩ lúc này không phải là đỉnh trời nữa mà là mặt đất. Người đã ghi lại hình ảnh của cô gái xay ngô. Hình ảnh này vượt bậc trong bức tranh chiều tối.
– bác bỏ đã quên tình cảnh của mình để cảm nhận cuộc sống xung quanh. bác bỏ như hoà vào không khí lao động ở xóm núi, đồng cảm với nỗi vất vả của người lao động.
– Cô gái xay ngô và bếp lửa rực hồng gợi tới cảnh gia đình đầm ấm, bộc lộ khát vọng, ước mơ thầm kín của người tù bị lưu đày trên đất khách về cuộc sống tự do.
– Có hai chi tiết cần chú ý:
+ Một là hình ảnh cô gái xuất hiện đã hướng người đọc từ không gian cảnh vật của mây trời, chim muông trở về với đời sống con người. Đâu cũng là đặc điểm của câu chuyển trong bất cứ bài thơ tứ tuyệt nào của bác bỏ.
Con người trong thơ của bác bỏ vừa khoẻ khoắn, nó mang lại niềm vui trong cuộc sống lao động. Nó làm dịu đi nỗi đơn chiếc của người đi đường. Người đi đường trong phút chốc cũng cảm thấy khá ấm của sự sống, của tự do.
+ Hai là hình ảnh rực hồng của lò than. Chữ “hồng” thật đáng chú ý. đó là “thi nhãn” (con mắt của thi sĩ) hay là “nhãn tự” (chữ có mắt). Hoàng Trung Thông nghĩ rằng “Chữ hồng sáng bừng lên. Nó cân lại, chỉ là một chữ thôi với hai mươi bảy chữ khác dầu nặng tới mấy chăng nữa”.
– Bài thơ có sự vận động của không gian, thời gian từ lúc chiều muộn cho tới chiều tối, từ không gian núi rừng hiu quạnh tới không khí đầm ấm của gia đình. Từ nỗi buồn đơn chiếc, thấm mệt của người tù bị lưu đày tới niềm vui tìm thấy trong lao động. Sự vận động ấy chỉ có ở sự cảm nhận, cái nhìn đầy lạc quan và tình yêu thương con người của một tâm hồn “Nâng niu tất cả chỉ quên mình”.
III. Kết bài:
Nêu cảm nhận của em về bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh
Xem thêm: Hướng dẫn Phân tích thương vợ lớp 11 của Tú Xương
Dàn ý phân tích bài thơ Chiều tối
Dàn ý số 1
I. Mở bài:
Giới thiệu sơ lược về tác giả, nêu cảm nhận chung về tác phẩm
- Hồ Chí Minh là nhà cách mệnh vĩ đại đồng thời là thi sĩ lớn của dân tộc. Ngục trung nhật kí (Nhật kí trong tù) là tác phẩm tiêu biểu, được bác bỏ viết trong thời gian bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt tại Quảng Tây (Trung Quốc), từ mùa thu năm 1942 tới mùa thu 1943.
- Mộ (Chiều tối) là bài thơ có trị giá nội dung và nghệ thuật độc đáo: Điều khác lạ là bài thơ được viết trong hoàn cảnh người bị giải đi trên phố, với gông xiềng xiềng xích, nhưng không phải là một lời than vãn xót xa. Trái lại, đó là một nét hoan ca về cuộc sống, về con người, biểu hiện tâm hồn hết sức đẹp đẽ, tư cách lớn lao của Hồ Chí Minh.
II. Thân bài:
* Hai câu đầu:
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không
– Hai câu đầu vẽ nên một bức tranh nên thơ, yên bình của cuộc sống, chim bay về rừng tìm chốn trú ngụ, đám mây trôi lững lờ trên bầu trời chiều, chỉ vài nét chấm phá, những bức họa (trong bài thơ có họa) của thơ xưa. Song, phong vị cổ thi ấy do sắp gũi về văn pháp. Còn thực ra, đây vẫn là buổi chiều nay, với cảnh thật và người thật (người tù – thi sĩ) đang tận mắt nhìn ngắm.
Bức tranh phong cảnh kia tuy đẹp và nên thơ nhưng vẫn có nét buồn. Quyện tức là mỏi, chán, mỏi mệt. Tầm là kiếm tìm. Cánh chim sau ngày rong ruổi, trong cái giờ phút của ngày tàn, mỏi mệt, phải trở về rừng đặng kiếm tìm chỗ trú. Cô là lẻ loi, một mình. Mạn mạn là dài và rộng, không là trên bầu trời dài, rộng mênh mông. Bản thân bầu trời vẫn dài rộng như là triệu năm qua, nhưng đám mây đơn lẻ kia đã khiến nó càng trở nên mênh mang hơn. Hai câu thơ, theo đúng nghĩa đen cũng chỉ ra một cảnh buồn. Với người thông thường, thậm chí đang vui, trước cảnh ấy, lòng hẳn không sao tránh một xúc cảm man mác, bâng khuâng. Câu thơ khiến người ta liên tưởng tới một buổi chiều khác, trong thơ cổ:
Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn,
Tiếng ốc xa đưa vẳng trống dồn
Gác mái ngư ông về viễn phố
Gõ sừng mục tử lại cô thôn
nghìn mai gió cuốn chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa khách bước dồn
Kẻ chốn Chương Đài người lữ thứ,
Lấy ai mà kể nỗi hàn ôn
(Cảnh chiều hôm – Bà Huyện Thanh Quan)
Buổi chiều xưa không vắng lặng, nhưng lòng người đã tím ngát nỗi buồn. Còn cảnh ở đây, vốn là đơn chiếc. Cảnh ấy nói hộ lòng người, hẳn đang buồn. Đúng thôi, ngay tới cánh chim kia, khi chiều tắt đã vội trở về. vậy mà, giờ này, người tù mắt mờ, chân yếu, lại bị gông xiềng, vẫn đang lê bước trên phố dài. Người đó không than vãn, do tư cách vĩ đại, song ai không cảm được nỗi đau rất thật từ cảnh tình ấy?
* Hai câu cuối
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng
– Hai câu kết chuyển hướng vận động của hình tượng thơ. Ở trên, cảnh vật mênh mông, vắng lặng, ánh nắng ngày đang dần tắt, nhường chỗ cho bóng đêm ập xuống. Còn ở đây, dù không tả nhưng ai cũng biết, đất trời đã vào đêm, bóng tối len dày muôn nơi. Vậy, điều gì khiến người ta cảm nhận được từng bước đi của thời gian, cảm nhận thấy được ánh sáng và bóng tối? Đó là cánh chim đơn lẻ bay về chốn cũ. Đặc biệt, đó là ánh rực hồng của lò than nơi xóm núi. Đây cũng là lối chấm phá, lấy ánh sáng tả bóng tối.
– Nhưng sự chuyển hướng thực thụ của hình tượng thơ không chỉ có vậy. nếu như cảnh ở trên mang nét buồn của sự lẻ loi, hoang vắng, thì cảnh ở đây, dù là đêm tối nhưng rét mướt, giàu sức sống. Đôi mắt của người nghệ sĩ ở cảnh trước khi phóng nhìn ra xa và lên cao, càng nhìn càng mất hút và trống vắng. Khi đôi mắt ấy nhìn sắp, đã bắt gặp hình ảnh không ngờ:
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
– Vóc dáng người thôn nữ cùng với công việc lao động nhường như là thường nhật ấy đã xua đi sự cô quạnh giữa miền sơn cước. Và, tới lúc công việc đã xong, thì ánh sáng tràn ngập.
Xem Thêm : Top 19+ mẫu Phân tích Tràng giang của Huy Cận hay nhất
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Trong bóng đêm, ánh sáng ấy càng có sức lan tỏa. Lòng người từng man mác buồn đã ấm lại cùng với ánh lửa kia. tới đây thì sự vận động của hình tượng thơ được trọn vẹn.
III. Kết bài:
“Mộ” là bài thơ rất tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật thơ Hồ Chí Minh Khi sử dụng thể thơ luật Đường, tác giả đã vận dụng khá nhuần nhuyễn văn pháp chấm phá để tả cảnh, lấy động tả tĩnh, đặc biệt là lấy cảnh tả tình. Trong bài thơ, không có từ hay chi tiết nói về chủ thể trữ tình, nhưng người đọc vẫn nhìn thấy đôi mắt, tấm lòng của con người ấy. Tuy nhiên, dù mang phong vị cổ điển, đây vẫn là bài thơ hiện đại. Chất hiện đại bộc lộ ở sự vận động hình tượng thơ, nhất là ở tấm lòng và tư tưởng của thi nhân. Dù bị gông xiềng, xiềng xích, con người đó vẫn hết sức ung dung tự tại, luôn quên mình để nhìn ngắm cuộc sống và rung động với từng biểu hiện, dù chỉ nhỏ nhoi, tinh tế.
Xem thêm: Phân tích bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Dàn ý số 2
1. Giới thiệu tác giả:
- Hồ Chí Minh không chỉ là một vị lãnh tụ vĩ đại mà còn là một danh nhân văn hóa của dân tộc.
- Hồ Chí Minh để lại cho nước nhà một sự nghiệp văn học khổng lồ
2. Giới thiệu tác phẩm:
- Tác phẩm được trích trong tập thơ Nhật Kí trong tù của bác bỏ
- Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên và tấm lòng lớn lao của Hồ chủ toạ
II. Thân bài
1. Hai câu đầu
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Vân mạn mạn độ thiên không
– quang cảnh chiều tối được mở ra với hình ảnh tả thực đầy chất thơ: hình ảnh cánh chim mải miết bay về rừng tìm nơi trú ngụ; những đám mây lững lờ bảng lảng trôi về cuối trời.
– Một không gian mênh mông, rộng lớn nhưng lại thơ mộng, yên bình
– Gợi một buổi chiều tà hiu hắt, ánh nắng chỉ còn le lói phía chân trời.
– Không gian thiên nhiên chính là tấm gương soi phản chiếu nội tâm con người:
– Cánh chim vội vã mang dáng vẻ sự mỏi mệt, nhọc nhằn sau tháng ngày rong ruổi
– Áng mây lững lờ trôi, đơn chiếc, lẻ loi trên nền trời mênh mông, rộng lớn.
– Bầu trời như được đẩy lên cao hơn xa hơn nỗi lòng con người vì vậy cũng như trải dài ra ngút nghìn. Đứng trước thời khắc cuối ngày, lòng người bỗng thấy đơn chiếc, trống vắng; thấy mỏi mệt, bâng khuâng. Và cánh chim sau những phút giây mỏi mệt vẫn được ngơi nghỉ nơi tổ ấm còn người sau những giây phút gông xiềng, đọa đầy lại phải chịu cảnh ngục tù tăm tối.
– Thế nhưng người ấy lại chẳng một câu than vãn, oán trách mà lại thả hồn vào thiên nhiên cảnh vật để cảm nhận và chấm phá nên những nét tuyệt mĩ nhất của bức tranh cuối ngày.
– Thể hiện tình yêu thiên nhiên rộn rực trong trái tim người đội viên cách mệnh
– Trong tâm tưởng người đội viên lúc nào cũng túc trực nỗi nhớ về quê hương, quốc gia.
– Ý chí sắt đá, nghị lực phi thường, phong thái ung dung và niềm lạc quan cách mệnh của Hồ chủ toạ. (cánh chim biểu tượng cho cuộc sống tự do)
Đánh giá, mở rộng:
– Hai câu thơ vừa mang nét cổ điển, hiện đại với những hình ảnh thơ thân thuộc, văn pháp ước lệ tượng trưng, chấm phá điểm xuyết, không nói về cảnh trời chiều nhưng người đọc vẫn có thể cảm và hình dung ra không gian và nỗi lòng mà câu thơ muốn gửi gắm
– Cánh chim không còn là đề tài xa lạ trong thơ cổ thế nhưng cánh chim của bác bỏ lại thật đặc biệt. nếu như như cánh chim của Lý Bạch là cánh chim “điểu cao phi tận” bay vút vào không gian ngút nghìn thì cánh chim của Hồ chủ toạ lại mang hồn sống, là cánh chim chao liệng không gian, làm chủ không gian, vạn vật.
2. Hai câu cuối:
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng
– Bức tranh sinh hoạt của con người nơi xóm núi:
– Bóng tối buông xuống phủ lấp không gian
– Hình ảnh cô thôn nữ miền sơn cước hăng say, uyển chuyển với công việc thường nhật: say ngô => vẻ đẹp khỏe khoắn, trẻ trung, tràn đầy sức sống
– Hình ảnh lò than rực hồng: bừng lên ánh sáng, xua tan bóng tối, sưởi ấm không gian hiu quạnh, lạnh lẽo, vắng vẻ ở ý thơ trên.
– Hình tượng thơ sắp gũi, mộc mạc diễn tả thực thực nhịp sống cuối ngày tại miền sơn cước. từ đó thể hiện tình yêu thương, trân trọng vô bờ của bác bỏ đối với người lao động.
– Hình tượng thơ mang tính chất của sự vận động:
– Thời gian từ chiều tối cho tới tối hẳn
– Cánh chim bay, chòm mây trôi để rồi cũng quy tụ về phía tương lai về ánh sáng.
– Lòng người đi từ chỗ lạnh giá, cô quạnh tới mức ấm nóng, say mê, rộn rực, vui tươi, hồ hởi.
– Nhãn tự “hồng” khép lại bài thơ có sức lay động, lan tỏa tới toàn bộ ý thơ:
– Ngọn lửa hồng lan tỏa, lấn lướt bóng đêm; xua đi khoảnh khắc lạnh lẽo buốt giá trong cõi lòng con người. Ngọn lửa ấy thổi bùng lên bao khát vọng, ý chí và quyết tâm người đội viên cách mệnh giữa cảnh ngục tù đọa đầy.
– Hai câu thơ đã tô vẽ dáng dấp con người. Con người hiện lên kì vĩ, làm chủ không gian, thời gian, xua đi sự đơn chiếc, vắng vẻ của thiên nhiên. không những thế, ýthơ còn thể hiện sức sống mãnh liệt và khát khao lớn lao của người thi nhân.
III. Kết bài:
– Nghệ thuật:
- Sử dụng từ hán ngữ4
- văn pháp ước lệ tượng trưng: lấy mây điểm trăng; lấy động tả tĩnh, lấy cảnh vật để khắc tạc thời gian, nhấn nhá nỗi niềm con người.
– Nét cổ điển xen lẫn hiện đại:
- Nét cổ điển : hình ảnh thơ; tiếng nói thơ; thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
- Nét hiện đại: Không san sẻ nỗi buồn với thiên nhiên mà hòa hợp với thiên nhiên. Từ trong cái khó khăn, khốn cùng mà toát lên phong thái ung dung, lạc quan cách mệnh.
Dàn ý cảm nhận 2 câu đầu bài Chiều tối
Xem Thêm : Dàn ý phân tích Từ ấy chi tiết nhất (2 Mẫu)
I. Mở bài:
– Giới thiệu bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù.
Ví dụ:
Hồ Chí Minh là một vị cha già yêu kính của dân tộc Việt Nam, là một vị anh hùng lỗi lạc của quốc gia. kế bên tài làm chính trị, bác bỏ còn có một kho tàng những tác phẩm văn học quý giá và to lớn. bác bỏ đã để lại cho dân tộc rất nhiều những tác phẩm văn học đặc sắc, trong đó vượt bậc là bài thơ Chiều tối nằm trong Tập Nhật ký trong tù. Bài thơ thể hiện cảm hứng về thiên nhiên, về ý thức tự do dù trong hoàn cảnh bác bỏ chuyển ngục tù không hề kém phần vất vả.
II. Thân bài:
– Nêu cảm nhận bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh
– Phân tích kĩ hơn hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
- trên phố chuyển lao từ Tĩnh Tây tới Thiên Bảo suốt một ngày dài với xiềng xích đi bộ đường rừng tới tận chiều tối mà chưa được nghỉ chân
- Chiều tối sự chuyển giao giữa ngày với đêm và xúc cảm của bác bỏ – một con người xa quê
– quang cảnh chiều tối nơi núi rừng:
- văn pháp chấm phá.
- Bức tranh chiều đầy ấn tượng.
- Phong vị cổ điển của thơ đường thơ tống và sự sáng tạo riêng trong nghệ thuật của bác bỏ.
=> Vẻ đẹp tâm hồn Người.
– bác bỏ xuất hiện như một con người đời thường hòa mình với cảnh vật thiên nhiên:
- Bao xúc cảm, bao khát khao chợt tràn về trong quang cảnh hùng vĩ ấy.
- Ý chí nghị lực phi thường của bác bỏ.
III. Kết bài:
Nêu cảm nhận của em về bài thơ Chiều tối trích Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh.
Xem thêm: Phân tích hai câu đầu của bài thơ Chiều tối
Dàn ý Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Chiều tối
I. Mở bài:
– Bài “Chiều tối” trích trong tập thơ “Nhật ký trong tù” là một bài thơ không chỉ mang tới thành công về mặt nội dung mà còn cho thấy tài năng của tác giả về nghệ thuật trong việc sử dụng phối hợp yếu tố cổ điển và hiện đại.
II. Thân bài:
– Yếu tố cổ điển:
- Thể hiện qua hình ảnh thơ thân thuộc: Cánh chim, chòm mây, con người.
- Thể hiện qua văn pháp tả cảnh ngụ tình: bộc lộ tâm trạng quá thiên nhiên.
- Thể hiện qua thời gian nghệ thuật.
- Thể hiện qua văn pháp điểm xuyết- nhãn tự “hồng”.
– Yếu tố hiện đại:
- Thể hiện qua tâm trạng nhân vật trữ tình: buồn mà không bị lụy, hành động và nỗ lực.
- Hình ảnh hài hoà giữa thiên nhiên và người lao động, con người vượt bậc là trung tâm tác phẩm.
- ý thức lạc quan trong gian lao của bác bỏ Hồ.
- Tứ thơ vận động theo sự phát triển.
III. Kết bài:
Khái quát về trị giá của bài thơ
Xem thêm: Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Chiều tối
Dàn ý phân tích thiên nhiên và con người trong Chiều tối
I. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả và tác phẩm, khái quát nội dung tác phẩm
- Tác giả Hồ Chí Minh
- Bài thơ “Chiều tối” trích trong “Nhật ký trong tù”
- Tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và ý chí vươn lên của người tù cách mệnh
II. Thân bài:
– Bức tranh thiên nhiên vùng núi lúc chiều tối:
- Những hình ảnh thân thuộc trong thơ ca cổ: cánh chim, chòm mây
- Không gian rộng lớn, hoang vắng
- Gợi sự đơn chiếc, mỏi mệt, lạc lõng
– Bức tranh đời sống con người khi chiều tối:
- Cuộc sống lao động đời thường
- tín hiệu của sự sống, sức sống
- Ánh sáng lò than mang lại hy vọng và niềm tin
III. Kết bài:
trị giá của tác phẩm: Bài thơ “Chiều tối” thực sự là một bức tranh tuyệt đẹp, hài hòa giữa những mảng sáng và tối, thiên nhiên và con người.
Xem thêm: Phân tích bức tranh thiên nhiên và con người trong bài Chiều tối
Dàn ý chất thép và chất tình trong Chiều tối
1. Mở bài :
– Giới thiệu tác giả tác phẩm.
– Nêu vấn đề cần nghị luận
2. Thân bài:
– Giới thiệu về tác giả; tác phẩm.
– giảng giải:
- Chất thép trong bài thơ Chiều tối: là ý chí kiên cường, quật cường, sự tự tin và niềm tự hào, luôn lạc quan tin tưởng vào mục tiêu của người đội viên cách mệnh.
- Chất tình trong Chiều tối: là những xúc cảm, tình cảm, rung động của thi nhân trước cái đẹp của tạo vật, của tình người.
- Phân tích chất thép và chất tình trong Chiều tối (Mộ)
- Hai câu đầu là bức tranh thiên nhiên trong bài thơ: chất tình.
- Hai câu sau: Sự lạc quan, niềm tin, bản lĩnh vào mục tiêu của người đội viên cách mệnh : chất thép.
– Từ chất thép, chất tình trong thơ bác bỏ:
+ Ta thấy được gì về con người bác bỏ và phong cách thơ Hồ Chí Minh: sự hài hòa giữa chất thép và chất tình.
3. Kết bài:
– Khẳng định vấn đề nghị luận chất thép và chất tình trong bài thơ chiều tối.
Xem thêm: Phân tích chất thép và chất tình trong bài thơ Chiều tối
Nguồn: http://grabhanoi.com
Danh mục: Lớp 11