Phân tích nhan đề và lời đề từ bài thơ Tràng Giang (8 mẫu + Dàn ý)

Tràng giang là bài thơ ca hát non sông quốc gia, do vậy dọn đường cho lòng người mới có “Đất nở hoa” và những “Bài thơ thế cuộc” đằm thắm, nồng hậu… sau này. Đọc Tràng giang để ta thêm yêu thêm nhớ đất trời sông núi quê hương. Vậy dưới đây là 8 bài phân tích nhan đề Tràng giang, mời những bạn cùng theo dõi.

Dàn ý phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang

Dàn ý số 1

I. Mở bài:

– Tràng Giang là một bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ của Huy Cận.

– Bài thơ thể hiện nỗi buồn, nỗi đơn chiếc trước vũ trụ rộng lớn, trong đó thấm đượm tình người tình đời, lòng yêu quê hương tha thiết.

– Bài thơ có nhan đề và lời đề từ vô cùng độc đá.

II. Thân bài

* Ý nghĩa nhan đề:

– Gọi Tràng Giang để tránh trùng lặp với Trường Giang, con sông dài trong thơ đường.

– Tràng Giang gợi hình ảnh mênh mông sông nước, dòng sông được mở rộng vô hạn.

– Nhan đề vừa gợi ra ấn tượng khái quát và trọng thể, vừa có chút cổ điển.

=>Tràng Giang gợi âm hưởng dài, rộng, ngân vang trong lòng người đọc, ánh lên vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại.

* Ý nghĩa lời đề từ:

– Thể hiện nội dung tư tưởng và ý đồ của tác giả.

Nỗi buồn trước cảnh vũ trụ mênh mông.
Hình ảnh của thiên nhiên rộng lớn, nỗi niềm của cái tôi.

– Lời đề từ chính là quang cảnh để tác giả triển khai toàn bộ cảm hứng.

III. Kết bài:

Ngay ở nhan đề và lời đề từ của tác phẩm đã gợi sự ấn tượng đối với người đọc và mạch xúc cảm cho cả bài thơ.

Xem thêm: Top 19+ mẫu Phân tích Tràng giang ngắn gọn nhất

Dàn ý số 2

I. Mở bài

Giới thiệu vấn đề: Tràng giang là bài thơ tiêu biểu của Huy Cận được sáng tác trong giai đoạn này. Đặc biệt, ngay nhan đề Tràng giang cùng lời đề độc đáo đã góp phần dẫn dắt, định hướng đồng thời hấp dẫn người đọc phân tích, khám phá tác phẩm.

II. Thân bài

1. Nhan đề

– Nhan đề “Tràng giang” không chỉ góp phần hé mở nội dung bài thơ mà tràng giang còn chứa đựng được bao tâm sự, nỗi niềm thầm kín của Huy Cận về thế cuộc thế sự.

– Nhan đề “Tràng giang” với vần “ang” ở hai tiếng đã góp phần gợi mở xúc cảm chủ đạo của bài thơ, mang lại cho bài thơ ấn tượng trước hết về sự u buồn dằng dai, nặng nề luôn da diết

Tràng giang lại gợi ra không gian vô tận, mênh mông cả về chiều dài và chiều rộng của con sông
Vần “ang” kéo dài vô tận như nỗi niềm sầu muộn, suy tư của Huy Cận khi đứng trước sự mênh mông, vô định của dòng sông.

– Nhan đề “tràng giang” tuy ngắn gọn nhưng lại làm vượt bậc được những nội dung, tư tưởng, xúc cảm chủ đạo được gửi gắm trong bài thơ.

2. Lời đề từ

Lời đề từ của bài Tràng giang “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” như một lời tâm sự đầy da diết nhưng lại có thể ẩn chứa nhiều ngụ ý sâu sắc về nội dung và nghệ thuật.
Không gian gợi mở ra trước mắt người đọc là diện không gian lớn, choáng ngợp với tầm vóc của vũ trụ.
Lời đề từ của bài thơ đã thể hiện được tâm trạng suy tư, sầu muộn của Huy Cận về sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ rộng lớn.
Bộc lộ nỗi khắc khoải không gian của hồn thơ Huy Cận

III. Kết bài

Có thể thấy với nhan đề và lời đề từ đầy tinh tế, độc đáo đã thể hiện được cái tài hoa của Huy Cận, đồng thời bộc lộ được cảm hứng, tư tưởng trung tâm của bài thơ Tràng giang.

Xem thêm: Phân tích bài thương vợ ngắn gọn hay nhất

Nhan đề Tràng giang

Huy Cận là thi sĩ của nỗi niềm khắc khoải không gian, bởi vậy, thơ ông luôn xuất hiện những không gian mênh mông rộng lớn, từ đó thi sĩ gửi gắm nỗi niềm tâm trạng của mình. “Tràng giang” là một bài thơ như thế. Qua nhan đề, người đọc không chỉ thấy được sự cổ kính mà còn thấy được nét phong cách mới mẻ hiện đại của Huy Cận.

Ban đầu Huy Cận định đặt tên cho bài thơ của mình là “Chiều trên sông” – một cụm từ thuần Việt gợi cảnh ngày tàn trên dòng sông, thế nhưng sau đó, với giác quan của một thi sĩ vừa hiện đại nhưng không kém phần cổ điển, ông đã đổi tên thành “Tràng giang”. Tràng giang là từ Hán Việt và có tên gọi khác là “trường giang”, sử dụng để chỉ con sông dài. Việc sử dụng từ Hán Việt làm nhan đề không chỉ giúp bài thơ gợi cảnh sông nước cụ thể mà nhường nhịn như hiện lên là cảnh sông nước muôn thuở. Dòng sông không chỉ hiện lên với chiều dài, chiều rộng của không gian địa lí mà còn mang chiều sâu lịch sử, văn hóa. m hưởng cổ kính, trọng thể vì vậy được nhấn mạnh hơn bao giờ hết.

Huy Cận đã khéo léo biến “trường” thành “tràng” để tạo hiệu quả nghệ thuật sắc sảo. Việc biến âm này vừa khiến người đọc không nhầm lẫn con sông này với sông Trường Giang bên Trung Quốc, đồng thời âm “ang” là âm mở rộng giúp không gian hiện lên không chỉ có chiều dài mà còn như được mở ra về chiều rộng. vì vậy, bài thơ không đơn thuần là mô tả cảnh sông nước mà đã trở thành thi phẩm mô tả không gian mang tầm vóc vũ trụ.

Qua nhan đề, người đọc có thể hình dung ra một không gian vũ trụ mênh mông và tác giả nhường nhịn như ngầm báo hiệu con người sẽ đơn chiếc trước không gian rộng lớn mênh mang ấy. Nỗi lòng thi nhân bởi vậy chỉ cần qua nhan đề đã khái quát được đề tài, không những thế khơi gợi cho độc giả bao xúc cảm sâu xa.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 1

Trong bài thơ ngày mai (in trong tập thơ Riêng chung) thi sĩ Huy Cận đã tự bạch lòng mình:

Chàng Huy Cận khi xưa hay sầu lắm…
Nỗi thương nhớ không biết đã nguôi chưa?
Hay lòng chàng cứ tủi nắng, sau mưa
Cùng quốc gia mà lặng buồn sông núi?.

Thơ Huy Cận trước cách mệnh rất buồn, vì vậy ông thường tìm tới thiên nhiên để:

Vui chung vũ trụ nguôi sầu trần gian

Xuất hiện lần trước hết trên thi đàn văn học Việt Nam năm 1940 với tập thơ Lửa thiêng”. Khi tập thơ xuất hiện ta bắt gặp một giọng thơ buồn ảo não của:

Một chiếc vong hồn nhỏ
Mang mang thiên cổ sầu

vong hồn của tập thơ Lửa thiêng” chính là bài thơ Tràng Giang”. Như cái tên của nó, bài thơ là một dòng sông dài. Đó là một dòng sông tâm trạng để Huy Cận gửi gắm cái tôi” của một thời thơ mới. Đồng thời Tràng Giang” là bài thơ thể hiện tình yêu quê hương quốc gia một cách thầm kín trong tâm hồn Huy Cận nói riêng, của một thời đại thi ca nói chung. Nhờ đó mà Xuân Diệu nhận định: Tràng Giang là bài thơ cuối cùng dọn lòng tới với giang sơn Tổ quốc”.

Toàn bộ vẻ đẹp ấy kết tinh ngay ở nhan đề cũng như lời đề từ của bài thơ: Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”.

Bài thơ hấp dẫn người đọc ngay từ nhan đề. Có những người suốt đời lặn lội với văn học nhưng cũng chẳng để lại cho đời một áng văn hay, một bài thơ đẹp. Vì vậy, khi người nghệ sĩ sáng tác ra được một thi phẩm nghệ thuật, họ thường trằn trọc băn khoăn cho cách đặt nhan đề. Nhan đề của một tác phẩm thường chứa đựng nội dung của nó. Viết về một xã hội tăm tối trước cách mệnh, Ngô Tất Tố có tiểu thuyết Tắt Đèn”. Để ngợi ca cái tâm của người nghệ sĩ, những nho sĩ cuối mùa nay vẫn còn vang bóng, Nguyễn Tuân có tác phẩm Chữ người tử tù”,…Nhan đề của bài thơ trong những dụng ý nghệ thuật của thi sĩ Huy Cận. Tràng Giang” vốn là hai từ Hán Việt để chỉ dòng sông dài. Đó là dòng sông Hồng-dòng sông đã gợi ý gợi tứ để thi sĩ Huy Cận viết thành công bài thơ này. Dòng sông ấy vĩnh viễn thuộc về quốc gia Việt Nam, nó có từ thuở khai thiên lập địa. Nó không chỉ dài về không gian địa lý mà còn dài về khoảng thời gian lịch sử. Trong bài thơ Người đi tìm hình của nước”, Chế Lan Viên có viết:

Sông Hồng chảy về đâu? Và lịch sử
Bao giờ dải Trường Sơn bừng giấc ngủ
Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn mây

Trong Tiếng Việt hiện hành có hai từ nhằm mô tả chiều dài đó là từ Tràng” và từ Trường”. Ở đây thi sĩ Huy Cận không viết là Trường Giang” mà lại viết là Tràng Giang”. tương tự đủ thấy sự tinh tế của Huy Cận khi sử dụng Tiếng Việt. Bởi chữ” Trường” chỉ đơn thuần là mô tả chiều dài. Còn chữ Tràng” với âm vang” vốn là âm mở, nó không chỉ mô tả chiều dài của dòng sông mà còn gợi lên chiều rộng của con sông. Đó là một con sông được vẽ lên với không gian ba chiều: sâu chót vót; rộng mênh mông; dài dằng dặc. Dòng sông càng mênh mông, càng vô hạn, vô cùng bao nhiêu thì tâm hồn thi nhân càng cô liêu, cô sầu bấy nhiêu. tương tự, bài thơ với nhan đề Tràng Giang”đã phần nào bộc lộ được sở trường và phong cách thơ Huy Cận-một thi sĩ luôn bị khiếp sợ bởi bước đi của không gian là Tràng Giang” cũng là một.

Bài thơ Tràng Giang” có lời đề từ:

Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài

Trong một số thi phẩm nghệ thuật, ta bắt gặp một số lời đề từ. Lời đề từ không phải là một thứ đồ trang sức làm đẹp da cho thi phẩm nghệ thuật. Trái lại lời đề từ là một xuất phát điểm, là một dụng ý nghệ thuật. Nó phân phối cho người yêu thơ chiếc chìa khóa nghệ thuật để khám phá nội dung của thi phẩm. Có lời đề từ là những câu văn xuôi mà tác giả mượn lời của người khác. Ta nhớ tới lời đề từ của Nam Cao trong tác phẩm Nước mắt” khi ông mượn lời của nhà văn Pháp Francois Coppée, ông viết: “Người ta chỉ xấu xa hư hỏng trước đôi mắt ráo hoảnh của phường ích kỷ. Nước mắt là miếng kính biến hình vũ trụ”.

Có lời đề từ là những câu văn vần của chính tác giả mà ta có thể kể tới lời đề từ của Chế Lan Viên trong bài thơ Tiếng Hát Con Tàu”:

Tây Bắc ư? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hóa những con tàu
Khi Tổ Quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc chứ còn đâu?

Lời đề từ còn phân phối những thi liệu chính mà tác giả xây dựng trong bài thơ. Lời đề từ Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” đã gợi lên trước mắt người đọc hai thi liệu chính: đó là trời rộng và sông dài. Điều này được kết tinh trong hai câu thơ được xem là trung tâm của bài thơ Tràng Giang

Nắng xuống trời lên sâu chót vót
Sông dài trời rộng bến cô liêu

Hai khổ thơ còn lại của bài thơ này. nếu như khổ ba tác giả vẽ lên hình ảnh dòng sông dài, mênh mông, rợn ngợp thì khổ thơ thứ tư tác giả lại vẽ lên hình ảnh bầu trời cao rộng.

Hơn nữa, lời đề từ còn thể hiện rõ âm điệu, xúc cảm của bài thơ. Tràng Giang” là bài thơ có âm điệu buồn. Đó là nỗi sầu vạn kỉ thấm sâu vào trong trong mạch xúc cảm của bài thơ này mà Lê Di viết: “Là Tràng Giang khổ nào cũng dập dềnh sóng nước Là Huy Cận khổ nào cũng lặng lẽ u sầu”.

Đồng thời lời đề từ còn thể hiện tình yêu quê hương quốc gia thầm kín trong tâm hồn Huy Cận nói riêng, của một thời đại trong thi ca nói chung. Đó là những con người: “Sống giữa giữa quê hương mà vẫn thấy mình thiếu quê hương” (nói như Nguyễn Tuân).

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 2

Huy Cận là thi sĩ tiêu biểu của phong trào thơ Mới ở Việt Nam. Trước cách mệnh, giọng thơ Huy Cận vượt bậc với nỗi buồn u uất, sầu não, thể hiện cái tôi đầy trằn trọc với nỗi niềm tư nhân, nỗi niềm thời thế. Tràng giang là bài thơ tiêu biểu của Huy Cận được sáng tác trong giai đoạn này. Đặc biệt, ngay nhan đề Tràng giang cùng lời đề độc đáo đã góp phần dẫn dắt, định hướng đồng thời hấp dẫn người đọc phân tích, khám phá tác phẩm.

Nhan đề được coi là xuất phát điểm trước hết, lối vào quan trọng để người đọc có thể hấp dẫn, định hướng người đọc tới và khám phá tác phẩm. Nhan đề “Tràng giang” cũng vậy, không chỉ góp phần hé mở nội dung bài thơ mà tràng giang còn chứa đựng được bao tâm sự, nỗi niềm thầm kín của Huy Cận về thế cuộc thế sự.

Nhan đề “Tràng giang” với vần “ang” ở hai tiếng đã góp phần gợi mở xúc cảm chủ đạo của bài thơ, mang lại cho bài thơ ấn tượng trước hết về sự u buồn dằng dai, nặng nề luôn da diết, triền miên trong xúc cảm của tác giả. Tràng giang là cái nói khác của “trường giang” tức là một con sông dài (theo nghĩa Hán Việt) nhưng tác giả Huy Cận không sử dụng nguyên cụm từ trường giang mà cải biến thành “tràng giang”, bởi trường giang chỉ gợi ra chiều dài của con sông còn tràng giang lại gợi ra không gian vô tận, mênh mông cả về chiều dài và chiều rộng của con sông, vì vậy mà con sông trở nên dài rộng hơn, mênh mang hơn, xa xôi khắc khoải hơn trong tâm trí của người đọc. Vần “ang” kéo dài vô tận như nỗi niềm sầu muộn, suy tư của Huy Cận khi đứng trước sự mênh mông, vô định của dòng sông. Hình ảnh “tràng giang” trong bài thơ có thể bắt nguồn từ hình ảnh con sông Hồng trong thực tế, đứng trước bến đò Chèm, tác giả đã có những suy tư, bế tắc về thế cuộc, về con người. Nhan đề “tràng giang” tuy ngắn gọn nhưng lại làm vượt bậc được những nội dung, tư tưởng, xúc cảm chủ đạo được gửi gắm trong bài thơ.

nếu như nhan đề là lối vào có vai trò gợi mở, hấp dẫn người đọc tới và khám phá bài thơ thì lời đề từ chính là tiêu điểm thâu tóm nội dung của bài thơ. Tuy nhiên, trong thực tế không phải bài thơ nào cũng có lời đề từ. Lời đề từ của bài Tràng giang “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” như một lời tâm sự đầy da diết nhưng lại có thể ẩn chứa nhiều ngụ ý sâu sắc về nội dung và nghệ thuật. Lời đề từ này vốn được trích từ bài thơ “Nhớ hờ” trong tập Lửa thiêng. “Trời rộng”, “sông dài” đã gợi mở ra những diện không gian đa chiều, phạm vi không gian từ cao tới thấp, từ xa tới sắp. Không gian gợi mở ra trước mắt người đọc là diện không gian lớn, choáng ngợp với tầm vóc của vũ trụ.

nếu như “bâng khuâng” là cảm giác xao xuyến, trống vắng của con người khi đứng trước không gian rộng lớn của vũ trụ thì “nhớ” lại là sự hoài niệm của con người về một điều gì đó đã xảy ra trong quá khứ. Lời đề từ của bài thơ đã thể hiện được tâm trạng suy tư, sầu muộn của Huy Cận về sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ rộng lớn; bộc lộ nỗi khắc khoải không gian của hồn thơ Huy Cận đúng như nhà phê bình Hoài Thanh từng nhận xét “Người thấy lạc loài giữa cái mênh mông của không gian, xa vắng của thời gian, lời thơ vì vậy mà buồn rười rượi”.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 3

Tác giả Huy Cận là một thi sĩ rất nổi tiếng tiêu biểu cho phong trào thơ mới cùng với thi sĩ Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử… những thi sĩ này đã làm nên một nền thi ca mới cho dân tộc Việt Nam. Với những tác phẩm giàu chất yêu quê hương, dạt dào tình cảm, thể hiện nỗi sầu nhân tình thế thái…

Bài thơ “Tràng Giang” là một bài thơ vô cùng đặc sắc, thể hiện được tâm trạng u uất của người thi sĩ, với những lời thơ da diết sâu lắng, tác giả Huy Cận đã thể hiện tình cảm của mình. Thể hiện nỗi buồn man mác trước thời cuộc.

Ý nghĩa và nhan đề bài thơ gợi lên trong lòng người đọc rất nhiều ấn tượng sâu sắc khó quên. Nó như vong hồn của bài thơ tạo nên ý tưởng riêng của bài thơ Huy Cận. Đồng thời thể hiện nội dung của bài thơ.

Nhan đề của bài thơ “Tràng Giang” chính là lối vào tâm hồn của bài thơ, là những lời gợi mở để người đọc có thể đi vào chi tiết nội dung bài thơ. Những lời tựa “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” càng thể hiện rõ nét hơn nội dung và phong cách sáng tạo của thi sĩ.

Trong tác phẩm của mình Huy Cận thể hiện nỗi niềm thầm kín trong nhan đề của bài thơ dù nó chỉ có hai chữ ngắn ngủi “Tràng Giang” nhưng gợi lên cho người đọc rất nhiều cảm tưởng. Chính nhan đề bài thơ đã gợi lên cho người đọc những suy nghĩ riêng và cảm nhận sâu sắc về nội dung bài thơ.

Trong bất kỳ một tác phẩm văn học thì nhan đề chính là cái tên của đứa con ý thức. Mỗi tác giả khi lựa chọn lựa đặt tên cho tác phẩm của mình đều suy nghĩ rất nhiều. Cân nhắc rất kỹ lưỡng, thì mới có thể đặt bút viết một nhan đề.

Có những thi sĩ viết thơ rồi mới đặt nhan đề bài thơ, nhưng có những người đặt nhan đề trước rồi mới viết những dòng thơ. Nhưng dù sáng tạo theo phong cách nào ta cũng thấy rằng nhan đề chính là nội dung khái quát là vong hồn của một tác phẩm văn học.

Hai từ nhan đề “Tràng Giang” thể hiện một dòng sông dài mênh mang, thể hiện những sự phiền muộn của thi sĩ trước nỗi buồn của thời cuộc. Trong cảnh hoàng hôn, mặt trời vừa tắt, gợi lên trong lòng những nỗi buồn man mác, mênh mông như trời biển.

Đi theo nhan đề Tràng Giang là lời tựa của bài thơ gợi nhiều xúc cảm “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” thể hiện sự mênh mang của lòng người trước thời cuộc, trước cảnh mênh mông của đất trời. Chính sự mênh mông của không gian mênh mông, con người trở nên nhỏ bé, càng gợi lên nỗi buồn mênh mang, man mác, trong lòng của tác giả.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 4

Huy Cận là thi sĩ tiêu biểu của phong trào Thơ mới với hai phong cách sáng tác theo từng thời kì của lịch sử. Một giọng thơ u uất, sầu não trước cách mệnh tháng Tám đối lập với giọng thơ sôi nổi, hào hùng sau cách mệnh tháng Tám. Bài thơ “Tràng giang” tiêu biểu cho phong cách u uất, não nuột của Huy Cận trước cách mệnh tháng Tám với nhiều nỗi niềm, trằn trọc. Đặc người người đọc ấn tượng với nhan đề và lời đề từ độc đáo.

Nhan đề chính là lối vào, là điểm xuất phát để người đọc có thể lần mò theo đó khám phá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Và bài thơ “Tràng giang” cũng vậy, ý nghĩa, nỗi niềm thầm kín được gửi trọn trong nhan đề vẻn vẹn hai từ “Tràng giang”. Mỗi nhan đề đều toát lên ý nghĩa riêng biệt làm vượt bậc lên chủ đề, tư tưởng của tác phẩm đó.

Một số nhan đề có tính chất gợi mở, một số nhan đề khẳng định nội dung. Tuy nhiên, sáng tạo theo cách viết nào thì nó cũng bao hàm những dụng ý nghệ thuật riêng. Nhan đề của bài thơ có tên “Tràng giang” với vần “ang’ chủ đạo vừa có ý nghĩa gợi mở, vừa tạo nên sự u buồn dằng dai và nặng nề, cứ triền miên trong tiềm thức của tác giả. “Tràng giang” hay còn gọi là “trường giang” là một từ hán việt ý chỉ con sông dài. Nhưng tác giả lại lấy tên “Tràng giang” chứ không phải “Trường giang”. Bởi vốn dĩ “Trường giang” chỉ có ý nghĩa chỉ con sông dài đơn thuần như thế; nhưng trái lại “Tràng giang” vừa nói con sông dài mênh mông, vừa nói lên tâm trạng, nỗi niềm của chính tác giả. Vần “ang” kéo dài ra như nỗi niềm của Huy Cận chưa bao giờ vơi khi đứng trước con sông Hồng rộng lớn mênh mông này. Và hình ảnh cụ thể của dòng “tràng giang” có nhẽ là dòng sông Hồng. Sông Hồng là điểm nhấn khơi gợi xúc cảm của tác giả, đồng thời chồng chất những bế tắc không lối thoát cho những con người muốn đổi mới nhưng không tìm được tuyến đường đi riêng cho chính mình. tương tự nhan đề “Tràng giang” đã được làm sáng rõ, với ý nghĩa sâu xa tương tự.

Còn về lời đề từ, không phải bài thơ nào cũng có. Thực ra lời đề từ chính là tiêu điểm thâu tóm nội dung của tác phẩm, nhưng nội dung này chỉ là ở bề chìm, yêu cầu người đọc cần phải đi sâu khai thác mới có thể khám phá ra điều này. Lời đề từ của bài “tràng giang” là “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”, một câu thơ thốt lên nhưng đầy ngụ ý nội dung và nghệ thuật. nhường nhịn như âm điệu chủ đạo của lời đề từ là sự nhẹ nhõm, buồn man mác, buồn len lỏi vào tâm hồn của con người. Với giải pháp đảo trật tự cú pháp “bâng khuâng” lên đầu câu, Huy Cận đã khiến người đọc vướng vào những tâm sự không thể giải bài, cũng như khó có thể nói ra cùng ai.

Huy Cận muốn mở ra một không gian rộng lớn, mênh mông của dòng sông để đi sâu vào trong chiều dài, chiều sâu của lòng người. Hẳn đây là một dụng ý nghệ thuật tuyệt vời mang lại cho người đọc nhiều xúc cảm khác nhau. Huy Cận đứng trước sông Hồng nhưng lại nhớ chính con sông này, có chăng là tâm sự đứng trước nhiều tuyến đường, nhiều ngã rẽ nhưng lại không biết chọn lựa tuyến đường đi nào trọn vẹn nhất.

Với nhan đề và lời đề từ đầy ý nghĩa thế nào, bài thơ “Tràng giang” của Huy Cận đã có sức khiếp sợ lớn đối với người đọc.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 5

Một tác phẩm thành công phải là tác phẩm được sự kết tinh những tinh hoa, những xúc cảm sâu lắng của tác giả đối với tác phẩm của mình, trong đó bài thơ Tràng Giang luôn cuốn hút người đọc bởi sự tinh tế ngay trong chính nhan đề và lời đề từ của tác phẩm.

Bài thơ Tràng Giang là những nỗi niềm sâu kiến của tác giả khi thể hiện trong bài thơ, đó là những ý nghĩa toát lên nhằm làm vượt bậc lên chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Một tác phẩm thành công luôn là tác phẩm có sự quy tụ đầy đủ của cả nội dung và nghệ thuật trong đó nhan đề Tràng Giang gợi lại cho con người cảm giác con sông mênh mông, dài rộng, thể hiện sự mênh mang trong xúc cảm của tác giả. Nhan đề của bài thơ là Trang Giang, với vần điệu đều là vần “ ang” mang những xúc cảm hàm chứa những không gian rộng mở. Tràng Giang vốn là con sông ở Trung Quốc, Tràng tức là dài, ở đây Tràng Giang có ý nghĩa chỉ con sông dài, rộng, mênh mang.

Tràng Giang không chỉ nói con sông dài, mà qua đây mượn sông để tác giả nói lên đúng tâm trạng của tác giả khi đứng trước dòng sông với sự mộng mơ, đơn chiếc và tâm trạng buồn của tác giả. Đứng trước con sông rộng dài, tâm trạng của tác giả thử ùa thêm nhiều xúc cảm, sự đơn chiếc, lạc lõng, nỗi nhớ quê hương đang dần hàm chứa mạnh mẽ, thể hiện được tình yêu quê hương, yêu quốc gia.

Lời đề từ của bài thơ cũng mang ý nghĩa nói tới hình ảnh dòng sông dài rộng, mênh mông, mộng mơ “ Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” Trước quang cảnh thiên nhiên rộng lớn đó, sự bâng khuâng trong chính tâm hồn của tác giả trước dòng sông quê hương, thể hiện những khát khao mạnh mẽ của tác giả về cuộc sống, sự mênh mang, nỗi nhớ mênh mang của lời đề từ, không chỉ làm cho người đọc có suy nghĩ về chiều sâu mà trên bề mặt ngôn từ nó cũng hàm chứa nhiều ý nghĩa.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 6

Viết về một xã hội tăm tối trước cách mệnh, Ngô Tất Tố có tiểu thuyết “Tắt Đèn”. Để ngợi ca cái tâm của người nghệ sĩ, những nho sĩ cuối mùa này vẫn còn vang bóng, Nguyễn Tuân có tác phẩm “Chữ người tử tù”,…Nhan đề của bài thơ là “Tràng Giang” cũng là một trong những dụng ý nghệ thuật của thi sĩ Huy Cận. “Tràng Giang” vốn là hai từ Hán Việt để chỉ dòng sông dài. Đó là dòng sông Hồng-dòng sông đã gợi ý gợi tứ để thi sĩ Huy Cận viết thành công bài thơ này. Dòng sông ấy vĩnh viễn thuộc về quốc gia Việt Nam, nó có từ thuở khai thiên lập địa. Nó không chỉ dài về không gian địa lý mà còn dài về khoảng thời gian lịch sử. Trong bài thơ “Người đi tìm hình của nước”, Chế Lan Viên có viết:

“Sông Hồng chảy về đâu? Và lịch sử
Bao giờ dải Trường Sơn bừng giấc ngủ
Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn mây”.

Trong Tiếng Việt hiện hành có hai từ nhằm mô tả chiều dài đó là từ “Tràng” và từ “Trường”. Ở đây thi sĩ Huy Cận không viết là “Trường Giang” mà lại viết là “Tràng Giang”. tương tự đủ thấy sự tinh tế của Huy Cận khi sử dụng Tiếng Việt. Bởi chữ “Trường” chỉ đơn thuần là mô tả chiều dài. Còn chữ “Tràng” với âm “vang” vốn là âm mở, nó không chỉ mô tả chiều dài của dòng sông mà còn gợi lên chiều rộng của con sông. Đó là một con sông được vẽ lên với không gian ba chiều: sâu chót vót; rộng mênh mông; dài dằng dặc. Dòng sông càng mênh mông, càng vô hạn, vô cùng bao nhiêu thì tâm hồn thi nhân càng cô liêu, cô sầu bấy nhiêu. tương tự, bài thơ với nhan đề “Tràng Giang”đã phần nào bộc lộ được sở trường và phong cách thơ Huy Cận-một thi sĩ luôn bị khiếp sợ bởi bước đi của không gian.

Bài thơ “Tràng Giang” có lời đề từ: “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”.

Trong một số thi phẩm nghệ thuật, ta bắt gặp một số lời đề từ. Lời đề từ không phải là một thứ đồ trang sức làm đẹp da cho thi phẩm nghệ thuật. Trái lại lời đề từ là một xuất phát điểm, là một dụng ý nghệ thuật. Nó phân phối cho người yêu thơ chiếc chìa khóa nghệ thuật để khám phá nội dung của thi phẩm. Có lời đề từ là những câu văn xuôi mà tác giả mượn lời của người khác. Ta nhớ tới lời đề từ của Nam Cao trong tác phẩm “Nước mắt” khi ông mượn lời của nhà văn Pháp Francois Coppée, ông viết:

“Người ta chỉ xấu xa hư hỏng trước đôi mắt ráo hoảnh của phường ích kỷ. Nước mắt là miếng kính biến hình vũ trụ”.

Có lời đề từ là những câu văn vần của chính tác giả mà ta có thể kể tới lời đề từ của Chế Lan Viên trong bài thơ “Tiếng Hát Con Tàu”:

“Tây Bắc ư? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hóa những con tàu
Khi Tổ Quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc chứ còn đâu?”.

Lời đề từ còn phân phối những thi liệu chính mà tác giả xây dựng trong bài thơ. Lời đề từ “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” đã gợi lên trước mắt người đọc hai thi liệu chính: đó là trời rộng và sông dài. Điều này được kết tinh trong hai câu thơ được xem là trung tâm của bài thơ “Tràng Giang”:

“Nắng xuống trời lên sâu chót vót
Sông dài trời rộng bến cô liêu”.

Hơn nữa, lời đề từ còn thể hiện rõ âm điệu, xúc cảm của bài thơ. “Tràng Giang” là bài thơ có âm điệu buồn. Đó là nỗi sầu vạn kỉ thấm sâu vào trong trong mạch xúc cảm của bài thơ này mà Lê Di viết:

“Là Tràng Giang khổ nào cũng dập dềnh sóng nước Là Huy Cận khổ nào cũng lặng lẽ u sầu”.

Đồng thời lời đề từ còn thể hiện tình yêu quê hương quốc gia thầm kín trong tâm hồn Huy Cận nói riêng, của một thời đại trong thi ca nói chung. Đó là những con người:

“Sống giữa giữa quê hương mà vẫn thấy mình thiếu quê hương” (nói như Nguyễn Tuân).

Còn Chế Lan Viên viết:

“Nhân dân ở quanh ta mà sao chẳng thấy Tổ quốc ở quanh mình mà có cũng như không”.

Nên chăng ta mượn lại lời nhận định của Hoài Thanh, Hoài Chân trong “Một thời đại trong thi ca” để kết thúc bài viết của mình:

“Đời chúng ta nằm trong vòng chữ tôi, mất bề rộng ta đi tìm bề sâu, nhưng càng đi sâu càng lạnh. Ta thoát lên tiên cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trường tình cùng Lưu Trọng Lư, ta điên cuồng cùng Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, đắm say cùng Xuân Diệu. Nhưng động tiên đã khép, tình yêu không bền, điên cuồng lại tỉnh, say đắm vẫn lẻ loi. Ta ngơ ngẩn buồn trở về hồn ta cùng Huy Cận”.

Phân tích lời đề từ và nhan đề bài Tràng Giang – Mẫu 7

Bài thơ “Tràng giang” được gợi tứ từ cảnh sông Hồng vào một buổi chiều thu 1939. Theo lời tâm sự của Huy Cận: Hồi đó ông theo học ở trường canh nông Hà Nội, lại phải sống trong viễn ảnh quê và sẵn mang trong lòng nỗi đơn chiếc. Cho nên vào một buổi chiều thu khi tác giả đứng ở bờ Nam bến Chèm nhìn cảnh sông Hồng, mênh mang sông nước, bốn bề vắng lặng mênh mông nghĩ về kiếp người nổi trôi nhỏ bé, thi sĩ cảm thấy nỗi buồn của mình cũng như đang được trải ra như những lớp sóng và Huy Cận đã viết “Tràng giang”.

Lúc đầu bài thơ có tựa đề “Chiều thu trên sông” và được phác thảo dưới dạng thơ lục bát sau 17 lần trằn trọc, lao động nghệ thuật miệt mài “Tràng giang mới có nhan đề và phương thức như ngày hôm nay. Nó được in trong tập “Lửa thiêng” năm 1940 và trở thành thi phẩm xuất sắc của Thơ mới.

Không phải ngẫu nhiên Huy Cận đặt tên cho bài thơ là “Tràng giang” mà đây vốn là từ Hán Việt được biến âm từ hai chữ “Trường giang” (sông dài), Huy Cận không có ý mô tả một con sông với chiều dài theo dòng thuỷ triều mà muốn gợi lên một dòng sông mênh mang, vô tận, một dòng sông mang ý vị cổ kính như từ thời tiền sử chảy về – con sông của lịch sử – thi ca – văn hoá. Mặt khác, sự lựa chọn lựa này còn tạo nên sự giao xoa đồng điệu với tâm hồn đơn chiếc của thi sĩ trước cảnh trời nước mênh mang bởi sự lặp lại của âm “ang” gợi cảm giác dòng sông không chỉ dài mà còn mênh mông bát ngát. tương tự, nhan đề của thi phẩm đã bộc lộ cảm hứng chủ đạo của tác giả.

Đề từ trong bài thơ này không phải là thứ trang sức nghệ thuật mà nó thường là lợi thế cho cảm hứng cho ý tưởng của tác giả trong tác phẩm. Bài thơ có lời đề từ “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”, câu đề từ như thêm lần nữa vén bức rèm bước qua hành lang mở thông vào cõi vô hạn. Với câu đề từ tác giả thử muốn mách nước bảo: con người bâng khuâng, nhung nhớ trước trời rộng, sông dài và cũng là trời rộng bâng khuâng nhớ sông dài. Cái độc đáo của câu thơ này chính là sự giao xoa giữa hai nghĩa ấy.

Nói như lời của tác giả: “Bài thơ tưởng là cảnh nhưng thực sự là tả tâm hồn”, ở đó tình cảm giao hoà vì một từ dòng sông cụ thể, Huy Cận suy nghĩ về dòng sông “Tràng giang’ của thế cuộc, từ nỗi buồn riêng của mình thi sĩ suy nghĩ về thân phận lẻ loi của kiếp người.