Văn mẫu lớp 9: Nghị luận về câu tục ngữ Đói cho sạch, rách cho thơm gồm dàn ý, cùng 3 bài văn mẫu, giúp những em học sinh lớp 9 tham khảo, hiểu sâu sắc để viết bài văn nghị luận xã hội hay hơn. Câu tục ngữ “Đói cho sạch, rách cho thơm” là lời dạy dỗ, khuyên răn đầy ý nghĩa của ông cha ta. Vậy mời những em cùng tham khảo 3 bài nghị luận Đói cho sạch rách cho thơm trong bài viết dưới đây của GrabHanoi để ôn thi vào lớp 10 hiệu quả:
Dàn ý Nghị luận về câu tục ngữ “Đói cho sạch, rách cho thơm”
1. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: ý kiến: “Đói cho sạch, rách cho thơm”.
Lưu ý: Học sinh tự lựa lựa chọn cách mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp cho bài làm văn của mình.
2. Thân bài
a. giảng giải
Đói cho sạch, rách cho thơm: khuyên nhủ con người dù sống trong hoàn cảnh nào, khó khăn bần cùng tới bao nhiêu thì hãy luôn ngay thẳng, giữ cho mình những đức tính, phẩm chất tốt đẹp vốn có; không nên tha hóa theo cái xấu, theo những điều sai trái.
b. Phân tích
• Biểu hiện của người sống ngay thẳng
- Luôn tôn trọng sự thực, lẽ phải, luôn làm đúng và nói đúng những gì đã xảy ra mà không thêm bớt.
- Không bao che, giấu giếm cho người có hành vi gian dối, sẵn sàng đứng lên tố cáo để bảo vệ lẽ phải.
- Luôn biết giữ mình trước những cám dỗ, không bán rẻ bản thân vì những lợi ích nhỏ nhoi trước mắt.
• Lợi ích, ý nghĩa của việc sống ngay thẳng
- Người sống ngay thẳng sẽ giữ được chữ tín, được mọi người tin tưởng, tín nhiệm và yêu quý.
- Người sống ngay thẳng sẽ rèn luyện được những đức tính quý báu khác như: cương trực, bản lĩnh, tự tin,…
- Khi sống trong một môi trường con người luôn trung thực, ngay thẳng với nhau sẽ tạo được khối xã hội trung thực.
c. Chứng minh
Học sinh tự lấy dẫn chứng về những con người sống ngay thẳng, dù có khó khăn vẫn không bán rẻ bản thân mình để minh họa cho bài làm của mình.
Lưu ý: dẫn chứng xác thực, vượt bậc, tiêu biểu, được rất nhiều người biết tới.
d. Phản biện
Trong cuộc sống, có những người sống gian dối, sẵn sàng chối bỏ sự thực vì lợi ích tư nhân, lại có người nói láo hòng trục lợi về cho bản thân. không những thế, cũng có những người sống trong dối trá, ảo tưởng về những gì bản thân mình có,… những người này đáng bị xã hội lên án, chỉ trích.
3. Kết bài
Khái quát lại ý nghĩa và tầm quan trọng của câu tục ngữ “Đói cho sạch, rách cho thơm”; đồng thời rút ra bài học và liên hệ bản thân.
Nghị luận Đói cho sạch, rách cho thơm – Mẫu 1
“Đói cho sạch, rách cho thơm” là một lời khuyên răn đầy ý nghĩa. Về nghĩa đen của câu nói, ông cha ta muốn nhắc nhở với chúng ta về cách ăn uống vệ sinh thường nhật. Đó là thời kì phong kiến lúc mà người nông dân phải vất vả làm lụng trên đồng, một mình họ lại phải gánh trên vai đủ loại thuế má vô lí càn quấy, họ bị tước đoạt quyền lợi, bị đem ra để làm dụng cụ, những nạn đói, thiếu cái ăn, cái mặc, sự bóc lột của giai cấp trên đã khiến cho những nhu cầu thiết yếu nhất của con người là ăn và mặc cũng không thể tự đảm bảo.
Trong hoàn cảnh ấy, người nông dân phải có một sự kiềm mình vô cùng lớn, mọi người từ già trẻ gái trai đều theo ý thức, nhắc nhở nhau giữ lấy bản tính và trái tim trong sạch, lương thiện của mình. Ông cha ta luôn sử dụng những câu nói ngắn gọn, súc tích nhưng lại hàm chứa những ý sâu xa nhằm khuyên răn, nhắc nhở con cháu của mình luôn thực hiện tốt và đúng ý. Đó là dù trong bất kì hoàn cảnh khó khăn, nghiệt ngã tới nhường nào, cũng phải cố giữ lấy phần lương thiện trong sạch trong mình, không thể vì túng quá mà làm càn, huỷ hoại đi bản tính tốt đẹp của mình, ông cha ta đã khéo léo sử dụng cặp từ “đói”, “rách” để chỉ những nghiệt ngã, khó khăn của con người khi phải đối mặt với bao thế lực ngoại cảnh tác động, dân gian còn ghép với cặp từ “sạch”, “thơm” ý để chỉ đức tính tốt đẹp cần được giữ gìn của con người. tương tự, câu tục ngữ ngắn gọn nhưng là thông điệp ý nghĩa mà ông cha ta đã nhắn nhủ, đừng để mình cuốn vào vòng xoáy dơ bẩn mà phải giữ mình trong sạch.
Bởi một khi con người đã sa ngã, rơi vào sự dễ dãi của bản thân, nhất là với những việc đơn thuần, nhu cầu thiết yếu nhất là ăn và mặc thì chắc chắn có lần một, rồi sẽ có lần hai và rồi lún chân sâu xuống hố đen tới mức không thể chạy ra ngoài. Càng dễ dãi, tự thuyết phục mình trước lỗi lầm thì con người lại càng đánh rơi đi phẩm giá của mình. Hơn nữa, người Việt vốn tin vào sự nhân quả, nếu như như vì cái trước mắt mà đánh rơi chính mình thì rồi cũng phải lãnh nhận hậu quả xứng đáng. Có biết bao người vì vậy mà trở nên trắng tay, tới mức cứu vãn cũng không thể nữa.
Chính vì vậy, khi con người giữ vững ý thức trước cuộc sống, cương trực, ngay thẳng thì ta có thể rèn luyện bản thân trở nên dẻo dai, kiên cường hơn cho dù đứng trước bất kì thế lực đen tối nào cám dỗ, mà hơn nữa ta cũng có thể được nhận những phần quà xứng đáng với nỗ lực ấy. Giống như câu chuyện của chàng bồi bàn Kasey Simmons đang đứng trước chờ thanh toán, chợt anh phát hiện ra người đứng phía trước mình đang khóc và anh nghĩ rằng có nhẽ là cô ấy không đủ tiền để thanh toán và anh đã sẵn sàng trả tiền hộ cô và mang đồ hộ. ngày hôm sau, một số tiền và lá thư cảm ơn được gửi tới nhà anh. Bức thư nói rằng cảm ơn anh vì đã biến một ngày buồn vì người thân của cô mất đã trở thành một ngày có ý nghĩa.
Cho nên, ta thấy bất kì hành động nào cũng có điều ý nghĩa của nó. Ông cha ta thật sự đã khiến cho con cháu ta trong thời này phải suy nghĩ về thông điệp không đánh rơi mình. Một quốc gia đang vươn lên có những con người tốt đẹp thì sẽ càng phát triển và lan toả những điều trân trọng này tới mọi người khác.
Nghị luận Đói cho sạch, rách cho thơm – Mẫu 2
Trước hết, ta có thể hiểu câu tục ngữ là một lời khuyên của ông cha ta về cách ăn mặc của con người. Vế câu “đói cho sạch” muốn nói cho dù bản thân mình có đói tới đâu thì bản thân chúng ta cũng phải đảm bảo vệ sinh, ăn uống sạch sẽ; còn vế câu “rách cho thơm” ý muốn nói cho dù ta không có quần áo đẹp, trong xã hội xưa dù quần áo có phải vá, đụp, vụng về về nhưng cũng phải tươm tất, chỉnh trang quần áo cho gọn ghẽ, sạch sẽ, tạo hảo cảm cho người đối diện.
Nhưng sâu xa trong câu tục ngữ thoạt nhìn ngắn gọn, súc tích này, không chỉ đơn thuần là lời khuyên răn về cách ăn, mặc sao cho phải, tổ tiên ta còn nhắn nhủ một lời khuyên quý báu về lối sống. Cặp hình ảnh ” đói – rách” là nói về những trở ngại, thiếu thốn mà người dân khốn khổ phải đối mặt, là những nhu cầu thiết yếu nhất của con người; còn “sạch – thơm” là những từ chỉ tới tư cách tốt đẹp, phẩm hạnh đáng mến của con người. Trước sự giảng nghĩa trên, ta càng thêm hiểu rõ về lời khuyên răn tốt đẹp của tổ tiên gửi gắm tới con cháu, cho dù là hoàn cảnh khó khăn, những nhu cầu thiết yếu nhất cũng không đầy đủ, nhưng cũng vẫn phải giữ trọn tư cách, xử sự thích hợp.
tư cách của mỗi người là thước đo cần thiết cho bản thân, khẳng định bản thân mình, đồng thời giữ gìn phẩm cách tốt đẹp, con người càng kiên cường trước khó khăn thì bản lĩnh ngày càng được rèn luyện và mọi gian lao, thử thách sẽ dễ dàng vượt qua. Có những lúc mà vật chất là quan trọng đối với con người, lúc đó để tranh giành, thoả mãn chính bản thân, con người sẽ không còn quan tâm tới tư cách của bản thân, sẽ tự thuyết phục mình để dễ dàng thoả mãn nhu cầu trước mặt, bao nhiêu người còn đủ lí trí để giữ lại phần người trong mỗi chúng ta. Hơn thế nữa, ranh giới giữa nó rất mỏng manh, chỉ một hành động nhỏ cũng có thể khiến cho ranh giới mỏng manh đó đứt và không bao giờ gắn lại được nữa. vì vậy trong bất kì tình huống nào, ta cũng nhớ về những người đi trước đã lấy tấm gương cho ta, thầy giáo Chu Văn An, dù bị vua giáng chức vì dâng sớ xin chém đầu bảy tên tội thần, đã về ở ẩn và giữ cuộc sống làm thầy giáo thanh cao, giản dị, không màng sự đời. Cho dù, học trò, cả vua cũng xin ông về làm quan nhưng ông đều từ chối. Trong những trở ngại ấy, nếu như như có thể vượt qua được tất cả, thì bản tính trong con người được rèn luyện trở nên vững chắc, thế tất hơn. Có bảo toàn được lòng tự trọng thì con người trở nên trong sáng, nhẹ nhõm hơn, mạnh mẽ hơn. Bản thân câu nói đã gợi ra một thông điệp đầy ý nghĩa, nếu như như con cháu làm theo lời ông cha, tất trở nên tốt đẹp hơn, bởi đó là kinh nghiệm của tổ tiên đã đúc kết được từ nhiều đời.
Tôi có lần đọc được câu chuyện cảm động này: Vào một đêm khuya nọ, một người phụ nữ Mĩ đang đứng run rẩy bên lề đường cao tốc, cô ướt sũng bởi chiếc xe bị tắt máy giữa đường, người phụ nữ thì đang gấp gáp nên vẻ mặt trông vô vọng. Một chiếc xe ngừng lại và một người đàn ông Mĩ mời cô lên xe, việc này quá hiếm bởi chiến tranh đang bao trùm đầy thù hận. Người đàn ông chở cô tới nơi và giúp cô. Bảy ngày trôi qua, người đàn ông bất thần nhận được chiếc tivi màn hình phẳng – món quà quý lúc bấy giờ. Trên chiếc tivi là một tờ giấy note với dòng chữ: Cảm ơn anh rất nhiều vì đã viện trợ tôi vào đêm mưa bão ấy, chồng tôi đang trên giường bệnh, nhờ có anh nên tôi đã tới kịp bên chồng lúc anh ấy trút khá thở cuối cùng.
Nghị luận Đói cho sạch, rách cho thơm – Mẫu 3
“Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
sắp bùn mà chẳng tanh hôi mùi bùn”
Trong cuộc sống, thỉnh thoảng con người ta vì một lý do nào đó mà không thể được lựa lựa chọn môi trường, hoàn cảnh sống, nhưng tuy thế nào đi chăng nữa thì con người vẫn cần lưu giữ những tính nết tốt đẹp của chính mình, như ông cha ta đã khuyên rằng “ sắp bùn mà chẳng tanh hôi mùi bùn”.
“Đói” và “rách” chính là những hoàn cảnh sống đầy trắc trở, đầy thiếu thốn. Trong hoàn cảnh sống tương tự, người ta rất dễ bị tha hóa, do vậy cần phải giữ cho “thơm”, cho sạch”, nói cách khác là sống trong sạch, không biến mình trở thành nạn nhân của hoàn cảnh.
Sở dĩ lại nói tương tự bởi con người sinh ra không có quyền quyết định, không có quyền lựa lựa chọn số phận cho riêng mình. Hoàn cảnh sa cơ lỡ vận là điều chúng ta không thể tránh khỏi bởi cuộc thế trong sự đa đoan, đa chiều của nó, mọi những nghịch lý đều có thể xảy tới. Đặc biệt, trong xã hội phong kiến xa xưa, đại đa số là người nông dân lao động nghèo khổ, vất vả. Tầng lớp quý tộc, phong kiến bóc lột con người, đẩy họ vào những hoàn cảnh trớ trêu thì họ càng phải sống cho sạch, cho thơm, họ không vì nghèo đói mà trở thành kẻ cướp, cướp đi miếng ăn, thức uống của đồng loại mình, càng không vì đói, vì nghèo mà đánh rơi tư cách.
Nhưng con người sinh ra cũng không phải vốn là nạn nhân của cuộc thế. Mỗi chúng ta có một dù xấu số tới đâu nhưng vẫn được tạo hóa ban cho một cái tên, một sự sống giữa cõi đời này, ấy chính là điều quý giá. do vậy, khi chúng ta không thể lựa lựa chọn hoàn cảnh sống cho chính mình, thì hãy đừng để bản thân, đừng để tư cách bị tha hóa, rơi vào cảnh đánh rơi đi con người, phần tính nết thiện lành. Chúng ta đã nhìn thấy một Lão Hạc dù bị đẩy vào đường cùng nhưng vẫn sống “sạch”, sống cho “thơm” bằng cách tự tử để giữ mãi vẻ đẹp của riêng mình. trái lại, những cảnh đói rách, nghèo khổ nếu như đẩy con người ta vào đường cùng, con người rất dễ trỗi dậy phần bản năng bên trong và đánh rơi chính mình.
Con người cần sống “đói cho sạch, rách cho thơm” để xứng đáng với hai chữ “con người” của mình. Macxim Gorki từng khẳng định rằng tự hào và thiêng liêng làm sao hai chữ “con người” cũng bởi vậy.
Khi chúng ta sống tốt đẹp, không bị dẫn dụ bởi hoàn cảnh, tự chúng ta cũng cảm thấy yêu chính mình hơn và nỗ lực không ngừng để thoát ra khỏi những nghịch cảnh đó. Chúng ta tự cảm thấy nhẹ nhõm, thanh tú với chính mình hơn bởi dù hoàn cảnh tác động mà ta vẫn không làm điều gì xấu tác động tới mọi người xung quanh ta. lúc đó, chính chúng ta cũng được mọi người yêu quý và kính trọng.
Nhưng thực ra không phải chỉ sống trong hoàn cảnh “đói”, “nghèo”, người ta mới đánh rơi đi nhân tính của mình. Cuộc sống ngày càng phát triển, đời sống của con người ngày càng được tăng, nhưng có những người dù sống trong cảnh lâu đài xa hoa, trong lụa là gấm vóc mà vẫn trượt dài trong tư cách. do vậy, dù sống trong hoàn cảnh nào thì con người cũng vẫn phải giữ lấy tư cách tốt đẹp của mình.
Câu tục ngữ đã đưa ra một bài học quý giá trong việc sống sao cho đúng mực. Mỗi chúng ta, khi đã hiểu sâu sắc về điều đó, hãy sống đúng với lương tâm, với tính nết tốt đẹp của chính mình, để không hổ thẹn với bản thân. Hành trình sống của chúng ta cần lắm những tư cách tốt đẹp.
Hy vọng những mẫu “Nghị luận về câu tục ngữ Đói cho sạch, rách cho thơm” trên đây GrabHanoi sẽ mang lại cho các bạn đọc những tham khảo hữu ích. Đừng quên theo dõi GrabHanoi để được liên tục cập nhật những bài văn mẫu mới nhất bạn nhé